Κίνδυνο ανάπτυξης των νευροεκφυλιστικών νόσων Αλτσχάιμερ ή Πάρκινσον, εγκυμονούν οι σοβαρές λοιμώξεις σε μικρή και μέση ηλικία που χρειάζονται νοσηλεία, διαπιστώνουν ερευνητές του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Σουηδίας, επισημαίνοντας όμως, πως οι λοιμώξεις αυτές δεν συνδέονται με την ανάπτυξη πλάγιας μυοατροφικής σκλήρυνσης (ALS).
Σε σχετική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό PLOS Medicine, ο Τζιανγκουέι Σαν, πρώτος συγγραφέας της έρευνας, αναφέρει πως πειραματικές μελέτες σε ζώα έχουν διαπιστώσει πως η μόλυνση παίζει ρόλο στην ανάπτυξη ορισμένων νευροεκφυλιστικών ασθενειών, αλλά τα ανάλογα στοιχεία για τους ανθρώπους είναι περιορισμένα.
Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα για άτομα που είχαν διαγνωστεί με Αλτσχάιμερ ή Πάρκινσον ή πλάγια μυοατροφική σκλήρυνση (ALS) από το 1970-2016 στη Σουηδία, καθώς και πέντε άτομα ανά περιστατικό στην ομάδα ελέγχου, όλα ταυτοποιημένα από το Εθνικό Μητρώο Ασθενών της Σουηδίας. Η ανάλυση περιελάμβανε 291.941 περιπτώσεις Αλτσχάιμερ, 103.919 περιπτώσεις Πάρκινσον και 10.161 περιπτώσεις πλάγιας μυοατροφικής σκλήρυνσης.
Μια νοσοκομειακή λοίμωξη 5 ή περισσότερα χρόνια πριν από τη διάγνωση συσχετίστηκε με 16% υψηλότερο κίνδυνο για Αλτσχάιμερ (το εύρος κινδύνου κυμάνθηκε μεταξύ 15-18%) και 4% υψηλότερο κίνδυνο για Πάρκινσον (το εύρος κινδύνου κυμάνθηκε μεταξύ 2-6%), με παρόμοιους κινδύνους που παρατηρούνται για βακτηριακές, ιογενείς και άλλες λοιμώξεις και για διαφορετικά σημεία μόλυνσης. Ο υψηλότερος κίνδυνος νόσου παρατηρήθηκε σε άτομα με πολλαπλές νοσοκομειακές λοιμώξεις πριν από την ηλικία των 40 ετών, με περισσότερο από διπλάσιο κίνδυνο για Αλτσχάιμερ (162% με την απόκλιση να κυμαίνεται από 152 – 172%) και πάνω από 40 % αύξηση του κινδύνου για Πάρκινσον (κατά μέσο όρο 41%, με το ποσοστό να κυμαίνεται από 29-53%).
Οι ερευνητές δεν διαπίστωσαν συσχέτιση για ALS, ανεξάρτητα από την ηλικία κατά τη διάγνωση.
Όπως επεσήμαναν οι συγγραφείς της μελέτης, πρόκειται για μελέτη παρατήρησης, οπότε δεν αποδεικνύεται αιτιώδης συσχέτιση, όμως αυτό που διαφαίνεται είναι ότι οι μολύνσεις μπορούν να αποτελέσουν το έναυσμα ή να ενισχύσουν μια διαδικασία ασθένειας που προϋπάρχει και η οποία οδηγεί σε κλινική εμφάνιση νευροεκφυλιστικής νόσου σε σχετικά νεαρή ηλικία».
Ο Σαν πρόσθεσε ακόμη, πως «οι νοσοκομειακές λοιμώξεις, ειδικά σε μικρή και μέση ηλικία, συσχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο για νόσο Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον, κυρίως σε περιστατικά που διαγνώστηκαν πριν από 60 χρόνια».
Στη μελέτη, οι επιστήμονες σημειώνουν πως ήδη έχει τεθεί η υπόθεση πως μια πιθανή αιτιολογία για νευροεκφυλιστικές ασθένειες μπορεί να είναι μια μόλυνση, καθώς έχει διαπιστωθεί σε ζώα ότι οι διεργασίες που παρατηρούνται στη διάρκεια λοιμώξεων, μπορεί να επηρεάσουν την παθογένεση, τον φαινότυπο και την εξέλιξη νευροεκφυλιστικών νόσων. Οι υποκείμενοι μηχανισμοί περιλαμβάνουν τη ρύθμιση της κακής αναδίπλωσης και συσσωμάτωσης παθολογικών πρωτεϊνών, τη νευροφλεγμονή και τη διήθηση περιφερικών ανοσοκυττάρων στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ). Ωστόσο, η επέκταση τέτοιων ευρημάτων στους ανθρώπους δεν είναι απλή.
Επίσης, προηγούμενες μελέτες έχουν εξετάσει τον ρόλο συγκεκριμένων παθογόνων σε μια συγκεκριμένη νευροεκφυλιστική νόσο, π.χ. ερπητοϊό για Αλτζχάιμερ και γρίπη, ιό ηπατίτιδας C και ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού για Πάρκινσον, με ασαφή αποτελέσματα.
Αν και αρκετές μελέτες έχουν επίσης αξιολογήσει τη συσχέτιση μεταξύ μολυσματικών ασθενειών και κινδύνου άνοιας και Αλτσχάιμερ, η επίδραση της πιθανής μεροληψίας επιτήρησης (μεγαλύτερη από την αναμενόμενη επιτήρηση της νόσου μετά από λοιμώξεις) και της αντίστροφης αιτιότητας (λόγω, για παράδειγμα, διαγνωστικής καθυστέρησης νευροεκφυλιστικών ασθενειών) σχετικά με τις ενώσεις δεν αντιμετωπιζόταν πάντα πλήρως. Επομένως, παραμένει άγνωστο εάν η λοίμωξη είναι πράγματι παράγοντας κινδύνου και όχι συννοσηρότητα ή δευτερογενές συμβάν νευροεκφυλιστικής νόσου. Σε αντίθεση με την Αλτσχάιμερ και την Πάρκινσον, η πιθανή σχέση μεταξύ μόλυνσης και ALS έχει διερευνηθεί λιγότερο.