Με πρόσφατη τροπολογία του Υπουργείο Υγείας σε νομοσχέδιο της αρμοδιότητάς του, καλύπτει ένα πολύ σημαντικό κενό στην πρόληψη κατά του ιού HIV και της νόσου AIDS. Συγκεκριμένα, θεσμοθετείται η δυνατότητα προληπτικής διάθεσης αντιικών/αντιρετροϊκών φαρμάκων, στο πλαίσιο της προφύλαξης πριν από την έκθεση («Pre-Exposure Prophylaxis», PrEp). Τα σκευάσματα αυτής της κατηγορίας αφορούν σε άτομα τα οποία είναι μεν αρνητικά στον ιό HIV, αλλά που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης.
Η εν λόγω αγωγή θα χορηγείται δωρεάν σε όσους τη δικαιούνται βάσει των προδιαγραφών οι οποίες περιγράφονται στο σχετικό νομικό πλαίσιο. Οι λεπτομέρειες της διαδικασίας διάθεσης των PrEp θα καθοριστούν με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας, Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Τι είναι η PrEP και σε ποιους απευθύνεται
Η διάθεση της PrEp αποτελεί πάγιο αίτημα των φορέων που μάχονται την εξάπλωση του HIV/AIDS. Σύμφωνα με τα Κέντρα Πρόληψης και Εξέτασης Checkpoint, η PrEP είναι αγωγή κατά την οποία ένα χάπι που λαμβάνεται συνήθως καθημερινά, προστατεύει τον λήπτη από τον ιό HIV σε ποσοστό περίπου 99%.
Με απλά λόγια η αγωγή PrEp λαμβάνεται από κάποιον που είναι αρνητικός στον HIV, με στόχο να παραμείνει αρνητικός. Είναι αντιρετροϊκό φάρμακο – το ίδιο είδος χαπιού που λαμβάνεται από κάποιον που ήδη είναι θετικός στον HIV και αποτελεί τη θεραπεία του.
Αν ένα άτομο που βρίσκεται σε PrEP εκτεθεί στον HIV, τα φάρμακα που λαμβάνει εμποδίζουν τον ιό να εισέλθει στα κύτταρα του οργανισμού του και να αντιγραφεί. Αυτό εμποδίζει τον HIV από τα να εγκατασταθεί στον οργανισμό και επομένως εμποδίζει την έκθεση του ατόμου που λαμβάνει PrEP στον HIV.
Η PrEp διατίθεται σε αρκετές χώρες σε όλο τον κόσμο, όπως η Γαλλία, η Νορβηγία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Κένυα, η Ταϊλάνδη και η Νότια Αφρική μεταξύ άλλων. Όπως αναφέρει ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή», τα δεδομένα για την αποτελεσματικότητα της προφυλακτικής θεραπείας PrEP, που έχει δημοσιεύσει το CDC, ο αμερικανικός ΕΟΔΥ είναι τα ακόλουθα:
– Η αποτελεσματικότητα της PrEP ανέρχεται στο 99% όταν λαμβάνεται τουλάχιστον 4 φορές την εβδομάδα.
– Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας ως πρόληψη (TasP ή U=U) ανέρχεται στο 100%.
– Η PrEP συγκρίνεται με τη χρήση προφυλακτικού του οποίου η αποτελεσματικότητα κυμαίνεται από 72% έως 91% όσον αφορά στο παθητικό πρωκτικό σεξ.
– Η PrEP είναι εξίσου αποτελεσματική και για το κολπικό σεξ.
– Αναγνωρίζεται και επικυρώνεται η αποτελεσματικότητα στην προστασία που παρέχει η λήψη της PrEP κατά το δοκούν (event-driven ή on-demand PrEP).
Έχουν επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα και σε παγκόσμιο επίπεδο μόνο 3 περιπτώσεις ορομετατροπής σε HIV από άτομα που βρίσκονταν σε PrEP και με σωστή τήρηση της αγωγής.
Ειδικότερα, η PrEP απευθύνεται:
– Σε ορο-αρνητικούς άνδρες και οροαρνητικές γυναίκες που δεν χρησιμοποιούν προφυλακτικό.
– Σε ορο-αρνητικούς άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες (ΑΣΑ) και έκαναν πρωκτικό σεξ χωρίς τη χρήση προφυλακτικού τους τελευταίους 3 μήνες.
– Σε ορο-αρνητικούς ΑΣΑ που διαγνώστηκαν με ΣΜΝ στον πρωκτό ή με σύφιλη τα προηγούμενα χρόνια.
– Σε ορο-αρνητικούς ΑΣΑ που έχουν εμπλακεί σε σεξ με τη χρήση ουσιών τους τελευταίους 3 μήνες.
– Σε οροδιαφορετικά (ένας σύντροφος οροθετικός στον HIV, ένας σύντροφος οροαρνητικός στον HIV) ομοφυλόφιλα ή ετεροφυλόφιλα ζευγάρια που επιθυμούν να συνεχίσουν να κάνουν απροφύλακτο σεξ, ενώ ο οροθετικός σύντροφος δεν είναι σε αγωγή και επιθυμεί να παραμείνει χωρίς αγωγή.
– Σε οποιονδήποτε/οποιαδήποτε έλαβε αγωγή PEP δύο φορές τους τελευταίους 12 μήνες.