Η εμφάνιση και η ταχαία εξάπλωση της παραλλαγής Όμικρον μας υπενθυμίζει πως όχι μόνο η πανδημία δεν έχει τελειώσει, αλλά και πως ξεκινά ένας νέος κύκλος, αυτός της επικράτησής της.
Καθώς εξαπλώνεται το νέο στέλεχος και η αβεβαιότητα γύρω από αυτό, οι κυβερνήσεις καλούνται να πάρουν ξανά δύσκολες αποφάσεις επαναφέροντας μέτρα και περιορισμούς.
Το ίδιο συμβαίνει και στη χώρα μας, καθώς από το νέο έτος αναμένεται νέο πακέτο μέτρων που θα αφορά κυρίως την εστίαση και τα κέντρα διασκέδασης.
Την ίδια ώρα τα προκαταρκτικά αποτελέσματα για την Όμικρον τείνουν να καθησυχάσουν τις ανησυχίες για την «ταυτότητα» του νέου στελέχους, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) να δηλώνει ότι χρειάζονται ακόμα 3-4 εβδομάδες προκειμένου να προσδιοριστεί η σοβαρότητά της. Αυτό που μπορεί να πει, ωστόσο, από τώρα είναι ότι στην Ευρώπη αναμένεται νέο κύμα του ιού με σημαντική αύξηση των μολύνσεων και επικράτηση της Όμικρον μέχρι την έναρξη του 2022.
Υπάρχει όμως κάτι διαφορετικό σε αυτό το κύμα από τα προηγούμενα που μας φέρνει πιο κοντά στο τέλος της πανδημίας;
Οι ειδικοί απ’ ό,τι φαίνεται έχουν μια τέτοια πεποίθηση και εξηγούν «γιατί».
Το gzeromedia ρωτάει τον ειδικό σε θέματα υγείας στο Eurasia Group, Σοτ Ροζενστάιν, ο οποίος ξεκαθαρίζει τα εξής:
Υπάρχουν τρία μεγάλα ερωτήματα σχετικά με την παραλλαγή Όμικρον, αλλά έχουμε μια επαρκή πληροφόρηση για από δύο από αυτά.
Μεταδοτικότητα
Το στέλεχος της Όμικρον εξαπλώνεται με μεγάλη ταχύτητα και είναι δύσκολο να δούμε κάτι που θα το σταματήσει. Επικρατεί γρήγορα της παραλλαγής Δέλτα στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Δανία και πιθανώς σε πολλές άλλες χώρες τις επόμενες εβδομάδες.
Εμβόλια
Όλα τα εμβόλια, αλλά ιδιαίτερα τα mRNA, φαίνεται ότι εξακολουθούν να μειώνουν τον κίνδυνο σοβαρής ασθένειας και θανάτου, ακόμη και χωρίς αναμνηστική δόση- αν και λιγότερο από ό,τι με τις προηγούμενες παραλλαγές. Ωστόσο, επειδή δυσκολεύονται ενάντια σε μια εξαιρετικά μεταδοτική παραλλαγή που μπορεί να εισέλθει από τη μύτη πριν καν το ανοσοποιητικό σύστημα προλάβει να ανταποκριθεί, μία ενισχυτική δόση εμβολίου mRNA (και πιθανώς και άλλες) θα πρέπει να αποκαταστήσουν την προστασία ακόμη και από ήπια μόλυνση και μετάδοση. Για πόσο καιρό όμως είναι ασαφές.
Σοβαρότητα
Είναι η πιο δύσκολη παράμετρος για την οποία δεν έχουμε καλή πληροφόρηση και χρειάζεται τον περισσότερο χρόνο για να απαντηθεί. Υπάρχει ήδη μια εξοχική βιομηχανία καυτών προϊόντων εκεί έξω. Η χλιαρή μου άποψη ήταν πάντα ότι αυτή η ερώτηση θα χρειαζόταν το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να απαντηθεί. Όπως τονίζει ο Ροζενστάιν, ακόμα δεν μπορούμε να απαντήσουμε πραγματικά οριστικά για τη σοβαρότητα της Δέλτα, η οποία έδειξε χαμηλότερα ποσοστά νοσηλείας και θανάτου ανά περίπτωση σε μέρη με υψηλά επίπεδα εμβολιασμού ή προηγούμενη μόλυνση, ακόμα κι αν η ίδια η παραλλαγή πιθανότατα δεν είναι ουσιαστικά λιγότερο σοβαρή.
Για την Όμικρον, θα μπορούσε επίσης να ισχύει κάτι αντίστοιχο. Ωστόσο, φαίνεται ότι η Νότια Αφρική βιώνει ένα λιγότερο σοβαρό ξέσπασμα. Και υπάρχουν ενδείξεις ότι αναπαράγεται λιγότερο καλά στους πνεύμονες. Και τα δύο αυτά δεδομένα είναι ενθαρρυντικά, αλλά η αλήθεια είναι ότι απλώς δεν έχουμε ακόμα, και δεν θα έχουμε για τουλάχιστον μερικές ακόμη εβδομάδες, δεδομένα από άλλες χώρες.
Νότια Αφρική vs πλούσιες χώρες
Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί σχετικά με τη γενίκευση της εμπειρίας της Νότιας Αφρικής — το δημογραφικό και επιδημιολογικό προφίλ εκεί είναι πολύ συγκεκριμένο.
Όσο διαρκεί η πανδημία, τόσο πιο διχαστική γίνεται πολιτικά
Όσο περισσότερο διαρκεί η πανδημία, τόσο πιο διχαστική γίνεται πολιτικά, γεγονός που υπονομεύει τη συντονισμένη και βασισμένη σε επιστημονικά στοιχεία χάραξη πολιτικής.
Σε γενικές γραμμές, οι πλούσιες χώρες μπορεί να είναι σε θέση να μετριάσουν το πλήγμα των πρόσθετων διαταραχών με περισσότερη δημοσιονομική στήριξη, αλλά το πολιτικό περιβάλλον για να συμβεί αυτό συνεχίζει να επιδεινώνεται. Οι λιγότερο πλούσιες χώρες δεν έχουν καν αυτή την πολυτέλεια.
Δεν θα αλλάξει η προσέγγιση του υποχρεωτικού εμβολιασμού, αλλά θα γίνει πιο περίπλοκη
Πολλές χώρες έχουν αποφασίσει ότι ο υποχρεωτικός εμβολιασμός είναι η καλύτερη από μια σειρά κακών επιλογών για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού. Αυτή η θέση πιθανότατα δεν θα αλλάξει, αλλά θα γίνει πιο περίπλοκη με τα ερωτήματα σχετικά με το τι συνιστά «πλήρως εμβολιασμένο» άτομο και ποια εμβόλια πληρούν τις προϋποθέσεις σύμφωνα με την υποχρεωτικότητα.
Τα σχολεία παραμένουν ένα ευαίσθητο θέμα
Μερικά είναι πιθανό να μπορούν να παραμείνουν ανοιχτά με ασφάλεια, χάρη στα τεστ, τον αερισμό, τους εμβολιασμούς και τα μικρά μεγέθη των τάξεων. Μερικά μπορούν να παραμένουν ανοιχτά, όμως όχι όλα, και μια γενική πολιτική «κρατάμε ανοιχτά όλα τα σχολεία» θα αγνοούσε εκείνα με χαμηλότερους πόρους όπου πολλά παιδιά επιστρέφουν σπίτι σε νοικοκυριά όπου διαμένουν άτομα πολλών γενεών και οι παππούδες φροντίζουν τα παιδιά επειδή οι γονείς πρέπει να εργαστούν.
Η Όμικρον μας οδηγεί πιο γρήγορα στον κόσμο όπου ο κοροναϊός «μεταμορφώνεται» σε ενδημικό ιό
Το πιο αισιόδοξο σενάριο παραμένει μεσοπρόθεσμα πιθανό. Έτσι αυτή η παραλλαγή οδηγεί σε πολύ λιγότερη νοσοκομειακή καταπόνηση από τα προηγούμενα κύματα και χτίζει ένα τείχος ανοσίας έναντι σοβαρών ασθενειών αρκετά υψηλό ώστε να μην υπερχειλίσουν ξανά τα νοσοκομεία.
«Αν υπάρχει αίμα, πουλάει», είναι ένα ρητό που αγαπούν πολλά μέσα ενημέρωσης, αναφέρει ο Ροζενστάιν, προσθέτοντας ότι ένα από τα ενδιαφέροντα πράγματα σχετικά με αυτήν την πανδημία είναι ότι υπάρχει απίστευτη ζήτηση για καλά νέα. Αυτό όμως μπορεί να οδηγήσει (ξανά) σε μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας και την ψευδαίσθηση ότι η αποστολή έλαβε τέλος. Επομένως, χρειάζεται προσοχή.
Θα σημάνει η επικράτησή της την αρχή του τέλους; – Τι λέει ο Δημόπουλος
Η μετάδοση της παραλλαγής Όμικρον είναι πολύ ταχύτερη, ωστόσο τα δεδομένα δείχνουν ότι η νόσηση είναι πιο ήπια στους πλήρως εμβολιασμένους, είπε ο γιατρός και Πρύτανης του ΕΚΠΑ, Αθανάσιος Δημόπουλος στον ΣΚΑΪ.
Πρόσφατα δεδομένα από τη Νότια Αφρική έδειξαν μια αποκλιμάκωση των κρουσμάτων, ενώ πρόσφατες μελέτες από το Χονγκ Κονγκ, έδειξαν ότι αυτό το στέλεχος έχει μεγαλύτερη τάση να εισέρχεται στα κύτταρα του ανώτερου αναπνευστικού και λιγότερη στα κύτταρα των πνευμόνων.
Όπως εξήγησε ο κ. Δημόπουλος αυτό σημαίνει ότι προκαλεί ό,τι και το κοινό κρυολόγημα και όχι τόσο πνευμονία. Επίσης, τα συμπτώματα που εκδηλώνονται από τη μόλυνση με την Όμικρον είναι σχεδόν ίδια με εκείνα του κοινού κρυολογήματος.
Ο γιατρός ανέφερε ότι τις επόμενες ημέρες θα δούμε αύξηση των κρουσμάτων. Οι νοσηλείες, όμως, δεν είναι ανάλογες με τον αριθμό των κρουσμάτων και έχουν μικρότερη διάρκεια, επομένως έχουμε να κάνουμε με έναν πιο ήπιο ιό.
Για το πότε θα έρθει το τέλος της πανδημίας ο κ. Δημόπουλος είπε:
«Εάν επικρατήσει παγκοσμίως η Όμικρον και ανέβει η εμβολιαστική κάλυψη σε κράτη που τα ποσοστά είναι χαμηλά, σιγά σιγά η πανδημία θα σβήσει και θα περάσουμε σε μια ενδημική διαχειρίσιμη νόσο όπως είναι η γρίπη.» Τέλος, ανέφερε ότι τα αντιικά φάρμακα της Pfizer και της Merck έχουν μεγάλη αποτελεσματικότητα.