Η 24η Μαρτίου είναι η επέτειος της πρώτης επιστημονικής ανακοίνωσης για το βακτήριο Mycobacterium tuberculosis που προκαλεί τη φυματίωση.
Ο στόχος του ΠΟΥ
Ο ΠΟΥ έχει θέσει ως παγκόσμιο στόχο δημόσιας υγείας την εξάλειψη της φυματίωσης ως το 2030.
Ωστόσο, το 2020 παρατηρήθηκε, στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19 και για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, αύξηση των θανάτων από φυματίωση παγκοσμίως, κυρίως λόγω του περιορισμού πρόσβασης των πασχόντων σε υπηρεσίες υγείας.
Δεδομένου ότι η φυματίωση μεταδίδεται με την εισπνοή μολυσματικών μικροσταγονιδίων, που εκπέμπονται με το βήχα ή την ομιλία από άτομα με ενεργό νόσο, ο συγχρωτισμός σε ελλιπείς συνθήκες υγιεινής ευνοεί την εξάπλωσή της.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, η φυματίωση πλήττει κυρίως πληθυσμούς που διαβιούν σε δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης, γεγονός που καθιστά επιτακτική την αντιμετώπιση της νόσου.
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, τις Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας των Περιφερειακών Ενοτήτων, τον ΕΟΦ και τις Επιστημονικές Ιατρικές Εταιρείες, καταγράφει τις ανάγκες που αφορούν στην επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου, στην ιχνηλάτηση των στενών επαφών των πασχόντων, στην παροχή φροντίδας για τους πάσχοντες, και στην εκπαίδευση του υγειονομικού προσωπικού στη διάγνωση, θεραπεία και έλεγχο της διασποράς της νόσου.
Η αποτύπωση των υφιστάμενων αναγκών αποτελεί εργαλείο για τη διαμόρφωση ενός εφαρμόσιμου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τη φυματίωση.
Κύρια σημεία στόχευσης για τις μονάδες υγείας αποτελούν η έγκαιρη πρόσβαση των πασχόντων σε υπηρεσίες υγείας με δυνατότητα αντιμετώπισης της φυματίωσης, η διασφάλιση διαθεσιμότητας αντιφυματικών φαρμάκων, και η συνεχιζόμενη φροντίδα με παρακολούθηση και ολοκλήρωση της απαιτούμενης πολύμηνης αντιφυματικής θεραπείας, ώστε να προλαμβάνονται οι αναζωπυρώσεις της νόσου και η ανάπτυξη αντοχής στα αντιφυματικά φάρμακα.
Παράλληλα, σημεία στόχευσης για τη δημόσια υγεία είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού και του υγειονομικού προσωπικού, η διασύνδεση των ευάλωτων πληθυσμών με μονάδες υγείας, καθώς και των μονάδων υγείας με τα εργαστήρια αναφοράς για τη φυματίωση, και ο αποστιγματισμός των πασχόντων.
Το «καμπανάκι» από τον ΠΟΥ
Ο ΠΟΥ έχει επισημάνει τον κίνδυνο εκ νέου ανάδυσης της φυματίωσης στην μετα-COVID περίοδο.
Στο πλαίσιο αυτό, ο ΕΟΔΥ σχεδιάζει την επανεκκίνηση στρατηγικών δράσεων, ώστε να μεταστραφεί η αρνητική επίδραση της πανδημίας στην αντιμετώπιση της φυματίωσης και να περιοριστούν οι επιπτώσεις της σοβαρής αυτής νόσου στην Ελλάδα.