Η ώρα των αλλαγών και της Δικαιοσύνης – Η νέα εποχή στην ΕΥΠ και το νέο πλαίσιο εθνικής ασφάλειας μετά τον καινούργιο νόμο

Τα πέντε ερωτήματα που έθεσε στον Αλέξη Τσίπρα ο πρωθυπουργός στη Βουλή

Τέσσερις µήνες µετά τον πολιτικό θόρυβο που προκάλεσε η παραίτηση του γενικού γραµµατέα του πρωθυπουργού και του διοικητή της ΕΥΠ και αφού ολοκληρώθηκε η τελευταία «πράξη» στη Βουλή (µετά την Εξεταστική Επιτροπή και την Επιτροπή Θεσµών και ∆ιαφάνειας) µε µια θυελλώδη συνεδρίαση στην Ολοµέλεια την Πέµπτη, το βασικό συµπέρασµα στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι το εξής: Για όσα έγιναν στο παρελθόν ασχολείται ήδη η ∆ικαιοσύνη, που οφείλει να ρίξει άπλετο φως παντού, και για όσα θα γίνουν στο µέλλον υπάρχει πλέον ένα πιο ολοκληρωµένο και ισχυρό θεσµικό πλαίσιο για την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ).

Στο Μέγαρο Μαξίµου είχαν φθάσει οι πληροφορίες ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα προσκόµιζε κάποια νέα στοιχεία στη Βουλή, αλλά αυτό τελικά δεν επιβεβαιώθηκε. Η εκτίµηση που εκφράζεται είναι ότι κανένας πολιτικός αρχηγός ή βουλευτής δεν παρουσίασε οτιδήποτε καινούργιο, αλλά και τίποτα που να αποδεικνύει κάποιον από τους ισχυρισµούς που έχουν διατυπωθεί από δηµοσιογράφους και πολιτικούς.

Ένα νέο δηµοσίευµα που είδε το φως της δηµοσιότητας την ώρα που ήταν σε εξέλιξη η συζήτηση στο Κοινοβούλιο ήταν από τους «New York Times», που µεταξύ άλλων ανέφερε ότι το υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαιώνει πως στις 15 Νοεµβρίου 2021 δόθηκαν δύο άδειες εξαγωγής του λογισµικού παρακολούθησης Predator για την εταιρεία Intellexa στη Μαδαγασκάρη. «∆εν υπάρχει καµία άδεια εξαγωγής λογισµικού προϊόντος που να φέρει τη δική µου υπογραφή ή την υπογραφή οποιουδήποτε υπουργού της κυβέρνησης», είπε (στην ΕΡΤ) ο υφυπουργός Eξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης, που επεσήµανε ότι έχει ήδη ζητήσει να γίνει Ε∆Ε, «προκειµένου να διαπιστώσουµε κατά πόσο τηρήθηκαν οι ευρωπαϊκοί και οι εθνικοί κανόνες που αφορούν την εξαγωγή των προϊόντων».

 

Αντιπαράθεση στη Βουλή

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που είχε έντονη αντιπαράθεση µε τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή, του έθεσε πέντε ερωτήµατα, τα οποία σύµφωνα µε πληροφορίες θα επαναφέρει το προσεχές διάστηµα και µόνο τυχαία δεν ήταν όπως διατυπώθηκαν: Ποιες άλλες παρακολουθήσεις γίνονταν επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ., πέραν του Στέργιου Πιτσιόρλα, αν ήταν ενεργό το λογισµικό Pegasus από το 2016 και αν χρησιµοποιήθηκε και για την υπονόµευση τηλεφώνων πολιτικών αντιπάλων του κ. Τσίπρα, όπως και γιατί άλλαξε το 2018 ο νόµος και αφαιρέθηκε ο δεύτερος εισαγγελέας της ΕΥΠ. Το κυριότερο ωστόσο ερώτηµα που έθεσε ήταν γιατί πέντε ηµέρες πριν από τις εθνικές εκλογές άλλαξε ο Ποινικός Κώδικας, για να γίνει πληµµέληµα το κακούργηµα της υποκλοπής, και γιατί αποποινικοποιήθηκε το υπό όρους πληµµέληµα της εµπορίας και της κατοχής κατασκοπευτικών λογισµικών. Με την ψήφιση του νοµοσχεδίου (που αναµενόταν να γίνει αργά χθες το βράδυ) η ΕΥΠ µπαίνει πλέον σε νέα εποχή, ενώ για το κοµµάτι των παρακολουθήσεων και των σχετικών δηµοσιευµάτων στην κυβέρνηση θεωρούν ότι πλέον τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο έχει η ∆ικαιοσύνη.

∆ιοικητής της ΕΥΠ στο εξής µπορεί να γίνει µόνο διπλωµάτης ή απόστρατος ανώτατος αξιωµατικός, ενώ για πρώτη φορά ιδρύονται Ακαδηµία Πληροφοριών και Αντικατασκοπείας και Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου για τον έλεγχο φαινοµένων παράβασης καθήκοντος και διαφθοράς. Η χρήση λογισµικών και συσκευών παρακολούθησης από ιδιώτες αναβαθµίζεται σε κακούργηµα, ενώ η εµπορία και η απλή κατοχή λογισµικών ή συσκευών παρακολούθησης ποινικοποιούνται και χαρακτηρίζονται πληµµέληµα.

Επιπλέον, αυστηροποιείται το πλαίσιο άρσης του απορρήτου και όταν µάλιστα η άρση αφορά πολιτικά πρόσωπα απαιτείται άµεση και εξαιρετικά πιθανή διασύνδεση µε το θέµα της εθνικής ασφάλειας, αλλά και άδεια του προέδρου της Βουλής.

Προβλέπεται, δε, η γνωστοποίηση της άρσης, µετά την πάροδο τριών ετών από την παύση της, υπό την προϋπόθεση ότι δεν διακυβεύεται ο σκοπός για τον οποίο διατάχθηκε η άρση.