Για μυστικές συνομιλίες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου και πρώην υπουργό Τζορτζ Όσμπορν για τα Γλυπτά του Παρθενώνα κάνουν λόγο οι New York Times.
Η εμβληματική εφημερίδα τονίζει ότι απέχουμε από μια συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές, αλλά υπάρχουν «ελπιδοφόρα σημάδια».
Έπειτα από δύο αιώνες, υπάρχουν ελπίδες ότι μπορεί να είμαστε μπροστά στην επίλυση του ζητήματος μεταξύ του Βρετανικού Μουσείου και της Ελλάδας, καθώς αξιωματούχοι και από τις δύο πλευρές παραδέχονται πλέον ότι γίνονται μυστικές συνομιλίες. Παρά την αισιοδοξία που ίσως μεταφέρουν αυτές οι παραδοχές και οι δύο πλευρές τονίζουν ότι δεν επίκειται συμφωνία.
Η θέση της Ελλάδας
Η θέση της Ελλάδας, όπως την εξέφρασε ο Πρωθυπουργός και ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης που τον εκπροσωπεί, είναι η επιστροφή όλων των κομματιών της ζωφόρου τα οποία θα μείνουν στην Ελλάδα για τουλάχιστον 20 χρόνια και θα εκτεθούν πλάι σε όσα είναι σήμερα στο Μουσείο της Ακρόπολης. Μετά από αυτό το διάστημα η συμφωνία θα μπορούσε να επεκταθεί για την παραμονή των έργων τέχνης στην Ελλάδα.
Για τα υπόλοιπα Γλυπτά η ελληνική πλευρά ελπίζει ότι θα γίνει διαπραγμάτευση σε δεύτερο χρόνο.
Σε αντάλλαγμα η Ελλάδα θα δανείσει πολύτιμα έργα, πολλά από τα οποία δεν έχουν βγει ποτέ από την Ελλάδα.
Η θέση του Βρετανικού Μουσείου
Η θέση του Βρετανικού Μουσείου, πάντα κατά το δημοσίευμα, είναι διαφορετική. Το Μουσείο θα επιστρέψει περίπου το ένα τρίτο της ζωφόρου (όπως τα τμήματα με τους θεούς και τους Κενταύρους) για βραχυχρόνιο δανεισμό. Όταν η Ελλάδα τα επιστρέψει στο Μουσείο, αυτό θα στείλει ακόμη περισσότερα. Έτσι με κάθε επιστροφή -και το Μουσείο βέβαιο ότι η Ελλάδα θα επιστρέφει τα Γλυπτά- τα έργα που θα δανείζει το Λονδίνο στην Αθήνα θα αυξάνονται.
Η βρετανική πλευρά δια του Μουσείου εκτιμά ότι δεν μπορεί να προσφέρει περισσότερα ακόμη και αν το ήθελε. Το Μουσείο δεν μπορεί να αφαιρέσει έργα από τη συλλογή, σύμφωνα με τον βρετανικό νόμο, αλλά μπορεί να τα δανείσει. Επιμένει πάντα ότι ο Έλγιν απέκτησε τα Γλυπτά νόμιμα από τις οθωμανικές αρχές και το ότι εκτίθενται μαζί με άλλα σπουδαία έργα ώστε να είναι μέρος του ευρύτερου ανθρώπινου πολιτισμού.
Όποια συμφωνία με την Ελλάδα δεν κάνει λόγο για επιστροφή του δανείου, μπορεί να προσβληθεί στα δικαστήρια. Πρόσωπο με γνώση των θέσεων του Μουσείου αναφέρει στην αμερικανική εφημερίδα ότι η όποια συμφωνία θα είναι γραμμένη έτσι ώστε η Ελλάδα να μην αποποιείται την διεκδίκηση της ιδιοκτησίας.
Πόσο έχουν προχωρήσει οι συνομιλίες
Καμία πλευρά δεν διαψεύδει ότι γίνονται συνομιλίες.
Η αμερικανική εφημερίδα σημειώνει ότι η πρόοδος που έχει γίνει ως σήμερα παραμένει αναπάντητο ερώτημα. Τον Δεκέμβριο τα «Νέα» μιλούσαν για συνομιλίες που έχουν προχωρήσει «κατά 90%» (σύμφωνα με την ελληνική πλευρά) και το Bloomberg, στις αρχές Ιανουαρίου για «συμφωνία που πλησιάζει». Οι New York Times εκτιμούν πάντως ότι είμαστε πιο μακριά από όσο αφήνουν να εννοηθεί τα δημοσιεύματα.
Το Μουσείο απάντησε στους Times ότι «αναζητούμε ενεργά μια νέα συνεργασία για τον Παρθενώνα με τους φίλους μας στην Ελλάδα» και ότι γίνονται «εποικοδομητικές συνομιλίες». Αλλά και από την Ελλάδα η πηγή της εφημερίδας αναφέρει ότι με τις ανεπίσημες προσφορές στο τραπέζι, οι συνομιλίες έφτασαν «σε στάδιο που δεν είχαμε ξαναδεί». Τονίζουν δε οι πηγές της εφημερίδας ότι δεν πρέπει να περιμένουμε περισσότερη πρόοδο πριν από τις εκλογές στην Ελλάδα.
Τι μπορεί να εμποδίσει μια συμφωνία
Ακόμη και αν οι δύο πλευρές δώσουν τα χέρια, το εμπόδιο και από τις δύο πλευρές είναι αν θα την αποδεχτούν οι βουλευτές.
Η βρετανική κυβέρνηση λέει ότι δεν σκοπεύει να αλλάξει τον νόμο που απαγορεύει την παραχώρηση έργων (με πλήρη κυριότητα). Αν το έκανε για τα Γλυπτά, αυτό θα άνοιγε τον δρόμο και άλλα έργα τέχνης. Αλλά και στην Ελλάδα υπάρχουν βουλευτές (όπως από τον ΣΥΡΙΖΑ) που δεν θα δέχονταν άλλο εκτός από την επιστροφή για πάντα και όχι τον δανεισμό.