Την ανάγκη εξοπλισμού και εκπαίδευσης της κοινωνίας και του συστήματος στην Ευρώπη ώστε να αντιμετωπίζονται έγκαιρα και αποτελεσματικά οι διαρκώς αυξανόμενες κυβερνοεπιθέσεις – απειλή εναντίον των ευρωπαϊκών αξιών και αρχών, ανέδειξε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, μιλώντας νωρίτερα σήμερα στη Διάσκεψη Κυβερνοασφάλειας, στο περιθώριο της φετινής Διάσκεψης του Μονάχου για την Ασφάλεια.
Ο κ. Σχοινάς αναφέρθηκε ενδεικτικά στην περίπτωση της Λευκορωσίας, όπου «ένα απολυταρχικό καθεστώς χρησιμοποιεί ανθρώπινες ζωές προκειμένου να ασκήσει πίεση στα κράτη – μέλη της ΕΕ και να σπείρει διχόνοια στις κοινωνίες μας, χρησιμοποιώντας επίσης τη διαστρέβλωση της πληροφορίας για να προωθήσει την ατζέντα του, επιτιθέμενο στη Δύση και στην ΕΕ, στις αξίες μας και σε όλα όσα εκπροσωπούμε ως Ευρωπαίοι». Πιο πρόσφατα, σημείωσε, η Ουκρανία χτυπήθηκε από ένα κύμα κυβερνοεπιθέσεων με στόχο την αποσταθεροποίηση της χώρας, ενώ ανάλογα περιστατικά πιο περιορισμένης έκτασης συνέβησαν στη Σουηδία, στην Πορτογαλία, στο Βέλγιο, στην Ολλανδία, στη Γερμανία και στην Ελλάδα.
«Δεν πρόκειται για κάτι αθώο», τόνισε ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής και έκανε λόγο για επιθέσεις οι οποίες «εξελίσσονται διαβρωτικά με στόχο να φθάσουν μέχρι την καρδιά της κοινωνίας και της δημοκρατίας μας» και δεν έχουν πλέον αποκλειστικά οικονομικό σκεπτικό. «Στοχεύουν όλο και περισσότερο σε τομείς και μονάδες κρίσιμες για τη λειτουργία των οικονομιών και των κοινωνιών μας και, όταν επιτυγχάνουν, πίσω από τις υπηρεσίες, πίσω από τους προμηθευτές πετρελαίου και τα νοσοκομεία, υπάρχουν οι ζωές των πολιτών που διακυβεύονται», υπογράμμισε.
Ο Μαργαρίτης Σχοινάς τόνισε εμφατικά ότι αυτές οι απειλές πρέπει να ληφθούν πολύ σοβαρά υπ’ όψιν: «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε αυτούς τους κακόβουλους παίκτες να διεισδύσουν στην άμυνά μας, στους θεσμούς ή στην καθημερινή ζωή των πολιτών μας. Δεν μπορούμε να τους επιτρέψουμε να δρουν στη σκιά, να παραλύουν τις οικονομίες, να ενσταλάζουν δυσπιστία στους θεσμούς μας και να στρέφουν τους πολίτες τον έναν εναντίον του άλλου», είπε χαρακτηριστικά. Για τον σκοπό αυτό, πρέπει η ευρωπαϊκή προσέγγιση στην ασφάλεια να προσαρμοστεί σε αυτές τις απειλές, μετακινούμενη από την παραδοσιακή αντίληψη σε όλο το φάσμα των δράσεων και των πολιτικών. «Αυτό κάναμε στην κρίση με την Λευκορωσία. Αυτό είμαστε έτοιμοι να κάνουμε και με την Ουκρανία, εάν η κατάσταση κλιμακωθεί περαιτέρω», πρόσθεσε ο έλληνας Επίτροπος στην ΕΕ.
Κομβικής σημασίας είναι, συνέχισε, η κινητοποίηση του συνόλου των δυνατοτήτων της κυβερνοασφάλειας. «Πρέπει να βγάλουμε τον κυβερνοχώρο από το τεχνικό του πλαίσιο και να το θέσουμε στην καρδιά της ασφάλειας και της άμυνάς μας», εξήγησε ο κ. Σχοινάς, καθώς, όπως είπε, πριν ένα εχθρικό τεθωρακισμένο περάσει τα σύνορα ή ένα αεροσκάφος παραβιάσει τον εναέριο χώρο μας, έχουν γίνει διαδικτυακές απόπειρες ώστε να πειστούν οι πολίτες μας ότι δεν είναι ασφαλείς. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να απαντήσει», διαβεβαίωσε ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής και περιέγραψε τη δράση που αναλαμβάνει η Ένωση, προκειμένου να οικοδομήσει τη δυνατότητα προετοιμασίας της για αποτροπή και αντίδραση σε ψηφιακές και υβριδικές απειλές.
Σύμφωνα με τον κ. Σχοινά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναλαμβάνει δράση σε τρεις κατευθύνσεις:
Προετοιμάζει το νομικό πλαίσιο που θα προστατεύει επιχειρήσεις και πολίτες, εξοπλίζοντας τα κράτη – μέλη με τα εργαλεία που θα εξασφαλίσουν την εμπράγματη και ψηφιακή ασφάλεια κρίσιμης σημασίας μονάδων και υποδομών και θέτοντας υψηλά στάνταρντς στην κυβερνοανθεκτικότητα των εφοδιαστικών αλυσίδων. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Κυβερνοασφάλειας (ENISA) εκτιμά ότι οι επιθέσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα τετραπλασιάστηκαν το 2021 σε σχέση με το 2020. «Για αυτό και η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε την επικείμενη πρόταση Πράξης για την Κυβερνοανθεκτικότητα, η οποία θα ενισχύσει την ασφάλεια των προϊόντων τεχνολογίας της πληροφορίας», τα οποία είναι συνήθως πιο ευάλωτα απέναντι σε κακόβουλους παίκτες, πρόσθεσε ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής.
Ο δεύτερος άξονας δράσης αφορά την ανάγκη συνεχούς αναβάθμισης των επιχειρησιακών δυνατοτήτων ώστε οι απειλές να ανιχνεύονται εκ των προτέρων, αλλά και να παρέχονται σαφείς και δυναμικές απαντήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο η ΕΕ επενδύει σημαντικά στα κέντρα κυβερνοασφάλειας με νέο εξοπλισμό και εργάζεται προκειμένου να ενώσει τις δυνατότητες των κρατών – μελών σε όλα τα πεδία, με την επικείμενη Κοινή Κυβερνομονάδα, ώστε να διασφαλιστεί η έγκαιρη ανταλλαγή πληροφοριών και ο συντονισμός της αντίδρασης.
Η τρίτη πτυχή αφορά τη διασφάλιση επάρκειας ανθρώπινου δυναμικού με τις ειδικές ικανότητες που απαιτούνται για τη χρήση των εργαλείων κυβερνοασφάλειας. «Σήμερα, δυστυχώς η Ευρώπη έχει έλλειψη επαγγελματιών ειδικών στην κυβερνοασφάλεια», σημείωσε ο κ. Σχοινάς και απηύθυνε έκκληση για κοινή προσπάθεια εκπαίδευσης τέτοιων ειδικών, με τη στήριξη και της Επιτροπής, μέσω του Συμφώνου για Δεξιότητες. Δεσμεύθηκε μάλιστα να επιστρέψει στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια το 2023 και να παρουσιάσει τα αποτελέσματα της προσπάθειας. «Είναι μια συγκεκριμένη υπόσχεση, μια δέσμευση, διότι χρειαζόμαστε να δείξουμε ότι οι δεσμεύσεις μας υλοποιούνται στην πράξη και ότι η Ευρώπη θα διαθέτει τους ειδικούς στην κυβερνοασφάλεια, τους οποίους χρειάζεται προκειμένου να αντιμετωπίσει μελλοντικές απειλές ασφάλειας», οι οποίες, όπως τόνισε, είναι παγκόσμιες και κανείς δεν έχει ανοσία απέναντί τους. «Για αυτό πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας με εταίρους που έχουν τις ίδιες απόψεις», συνέχισε και ανέφερε ενδεικτικά τις πρόσφατες εξελίξεις στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, οι οποίες δείχνουν ότι η συνεργασία ΕΕ – ΗΠΑ σε τεχνικό επίπεδο μπορεί να φέρει επιτυχή αποτελέσματα. «Πρέπει τώρα να φέρουμε αυτή την τεχνολογική κυβερνο-συνεργασία και στο πολιτικό επίπεδο, να θέσουμε παγκόσμιους κανόνες, παρέχοντας ταυτόχρονα στους φίλους, τους συμμάχους και τους γείτονές μας γρήγορη επιχειρησιακή υποστήριξη (…) προκειμένου να δημιουργήσουμε έναν κύκλο ανθεκτικότητας τόσο εντός της Ένωσης όσο και γύρω από αυτήν», κατέληξε ο Μαργαρίτης Σχοινάς.