Η στείρωση γυναικών με αναπηρία είναι νόμιμη στη Γαλλία μετά την αλλαγή του νόμου το 2001. Μάλιστα, η πράξη αυτή ποινοκοποιείται μόνο σε εννιά χώρες της Ευρώπης. Το Παρίσι θέλει να το αλλάξει αυτό.
Η Idiard-Chamois δημιούργησε το 2015 τη μοναδική στη Γαλλία πρωτοβουλία προσαρμοσμένη σε γυναίκες με αναπηρία στο L’Institut Mutualiste Montsouris στο Παρίσι. Έκτοτε, έχει φροντίσει περισσότερους από 700 ασθενείς και έχει λάβει μισή ντουζίνα αιτήματα για στείρωση και περίπου πενήντα αιτήματα για αντισύλληψη για γυναίκες με αναπηρία υπό κηδεμονία, «κυρίως από τους γονείς τους», τονίζει.
Η κλινική προσπαθεί να τους αποθαρρύνει και να προσφέρει «λιγότερο βίαιες και οριστικές» εναλλακτικές.
«Αυτό που υποψιαζόμαστε είναι ότι πιθανώς υπάρχουν στειρώσεις που γίνονται χωρίς την πραγματική συναίνεση ή κατόπιν αιτήματος των οικογενειών, με συνεννόηση με τον γυναικολόγο», παραδέχεται η ιατρική σύμβουλος της Περιφερειακής Υπηρεσίας Υγείας του Île-de-France, Δρ. Catherine Rey.
Τα μόνα επίσημα στοιχεία σχετικά με αυτό το θέμα σε εθνικό επίπεδο χρονολογούνται από το 1998. Σύμφωνα με έκθεση της Γενικής Επιθεώρησης Κοινωνικών Υποθέσεων ( IGAS με το ακρωνύμιό της στα γαλλικά), κάθε χρόνο περίπου 500 γυναίκες με αναπηρία υποβλήθηκαν σε αναγκαστική απολίνωση των σαλπίγγων.
Είναι δυνατή η εξασφάλιση της συγκατάθεσης;
«Είναι ξεκάθαρο, αν μια γυναίκα πει όχι, είναι όχι», λέει ο δικηγόρος Ντιντιέ Σεμπάν, τονίζοντας ότι το πιο σημαντικό μέρος του νόμου είναι να διασφαλιστεί η συναίνεση των γυναικών με αναπηρία.
Ο δικαστής πρέπει να βεβαιωθεί ότι το άτομο υπό κηδεμονία έχει κατανοήσει τη διαδικασία και συμφωνεί με αυτήν. Πόσο εύκολο είναι όμως να διασφαλιστεί η συγκατάθεση; Ειδικά όταν η αναπηρία της γυναίκας τη δυσκολεύει να την εκφράσει προφορικά.
«Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Όταν η νοητική αναπηρία είναι σοβαρή, οι γυναίκες δεν καταλαβαίνουν τι λέμε, δεν μιλούν, μερικές φορές κινούνται ακόμη και πολύ λίγο, οπότε γνωρίζουμε πολύ καλά ότι δεν μπορούν να έχουν λόγο», λέει η Ghada Hatem, γυναικολόγος που εργάζεται για την επιτροπή εμπειρογνωμόνων που αξιολογούν κάθε αίτηση στείρωσης.
Γι’ αυτό «ρωτάμε γονείς ή κηδεμόνες όταν μας φαίνεται λογικό», παραδέχεται. Αν και η γνώμη της επιτροπής -που αποτελείται από γυναικολόγους, ψυχιάτρους και οργανισμούς- είναι μη δεσμευτική, η Χατέμ λέει ότι ο δικαστής σχεδόν ποτέ δεν έρχεται σε αντίθεση με τις συμβουλές τους.
Πριν από τη στείρωση, οι ειδικοί πρέπει να βεβαιωθούν ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιαδήποτε άλλη μέθοδος αντισύλληψης. Ωστόσο, ο γυναικολόγος διαψεύδει αυτό το επιχείρημα.
«Τι νόημα θα είχε να κάνει κάτι που δεν είναι μη αναστρέψιμο; Αν γνωρίζαμε ότι σε πέντε χρόνια η αναπηρία της θα θεραπευόταν και θα μπορούσε να φροντίσει το παιδί της ανεξάρτητα. Αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια, οπότε ποιο είναι το νόημα επιλέγοντας κάτι που πρέπει να ανανεώνεται συστηματικά;», υποστηρίζει.
Αυτό συνέβη το 2016 σε μία από τους ασθενείς του Idiard-Chamois. Ο γυναικολόγος που συνεργαζόταν με τη μαία υπέγραψε τη σύσταση στον δικαστή να στειρώσει μια κοπέλα που δεν μπορούσε καν να εκφραστεί.
Είναι το μόνο αίτημα για στείρωση που έχουν αποδεχτεί από τότε που άνοιξαν την κλινική τους. Η μαία λέει ότι δεν συμφώνησε και δεν υπέγραψε.
«Η ασθενής ήταν μια νεαρή γυναίκα για την οποία το αντισυλληπτικό εμφύτευμα δεν είχε λειτουργήσει και η μητέρα της μας παρενοχλούσε συνεχώς για να υπογράψουμε την εξουσιοδότηση», θυμάται, ενοχλημένη που δεν μπορούσαν να ζητήσουν τη συγκατάθεση της ασθενούς.
Με πληροφορίες από Euronews