Ήταν είκοσι χρονών η θεσσαλονικιά Μαρία Τζιώλα, όταν τυχαία βρέθηκε να εργάζεται ως ελέγκτρια εισιτηρίων στο 34ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1993, «έξω από το θεωρείο της Μελίνας Μερκούρη», όπως χαρακτηριστικά λέει.
Απόψε είναι η πρεμιέρα του 62ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονικης και σχεδόν τριάντα χρόνια μετά, θυμάται, μιλώντας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, πως από την πρώτη μέρα κατάλαβε ότι ανήκει εκεί, «κλείνοντας το μάτι» στους νέους να κυνηγούν τα θέλω τους.
Εργάστηκε εποχικά για αρκετό καιρό και όταν της έγινε πρόταση για κανονική απασχόληση, παραιτήθηκε από μια καλοπληρωμένη δουλειά που είχε τότε, για να πάει εκεί που ένιωσε από την αρχή «σαν στο σπίτι της». Υπήρξε για μεγάλο διάστημα γραμματέας του Φεστιβάλ, ενώ τα τελευταία χρόνια είναι γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου και υπεύθυνη προσωπικού. Έζησε από μέσα την εξέλιξη της διοργάνωσης, που, όπως επισημαίνει και ο δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου Αλέξης Δερμεντζόγλου, έχει αλλάξει πολύ.
Έχει τελειώσει η ρομαντική εποχή
«Έχει τελειώσει η ρομαντική εποχή. Τα τελευταία χρόνια το Φεστιβάλ έχει εκσυγχρονιστεί. Χάθηκαν τα πηγαδάκια, οι φασαρίες, οι συγκρούσεις. Βρισκόμαστε σε μια φάση εξαιρετικής ευπρέπειας και ξενερωσιάς, αλλά είναι μεγάλη και θετική εξέλιξη αλλαγές όπως τα “MasterClass”, κατά τα οποία μεγάλοι κινηματογραφιστές αναλύουν τεχνικά θέματα», τονίζει ο κ. Δερμεντζόγλου.
Για την Μαρία Τζιώλα, το φεστιβάλ έγινε αυτό που είναι σήμερα, χάρη στον αείμνηστο Δημήτρη Εϊπίδη. «Όλοι οι άνθρωποι που πέρασαν από διοικητικές θέσεις ήταν ένας κι ένας, αλλά εκείνος είχε κοφτερό μυαλό, κριτήριο, ευνσυναίσθηση. Μπορούσε να δει πολύ μακριά. Προσπάθησε να το ανοίξει στον κόσμο, καθώς ήταν ένας πολίτης του κόσμου και το Φεστιβάλ σαν τοπικό “προϊόν”, για να μπορέσει να βγει προς τα έξω, έπρεπε να φέρει ανθρώπους από το εξωτερικό. Τελικά αυτή την εξωστρέφεια την πέτυχαν περισσότερο η γενική διευθύντρια Ελίζ Ζαλαντό και ο καλλιτεχνικός διευθυντής Ορέστης Ανδρεαδάκης, τους οποίους βοήθησε και η εποχή αλλά κυρίως το ότι είναι πολύ εργατικοί και με όραμα».
Πόλος έλξης το Φεστιβάλ Κινηματογραφου Θεσσαλονίκης
Μέσα στις δεκαετίες, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης από μια μεγάλη κινηματογραφική γιορτή της πόλης, αφορά πλέον -σύμφωνα με τον κ. Δερμεντζόγλου- λιγότερους ανθρώπους, από την άλλη εξελίσσεται σε μία διοργάνωση που ολοένα κερδίζει έδαφος και εκτός Ελλάδας. «Μέχρι πριν από λίγα χρόνια υπήρχαν στο εξωτερικό άνθρωποι που δεν ήξεραν το Φεστιβάλ, παρά το ότι έχει μια τόσο μακρόχρονη πορεία. Το σπουδαίο που έχει επιτευχθεί και υπάρχει ακόμη σημαντικό περιθώριο ανάπτυξης είναι η διεθνής αναγνώρισή του», σημειώνει η κ. Τζιώλα, υπογραμμίζοντας ότι αυτό αποτελεί και το όραμα της Ελίζ Ζαλαντό.
Ανοιχτό σε όλη την πόλη, όλο τον χρόνο
Η διεθνής απήχηση και αναγνώριση δεν είναι η μόνη προτεραιότητα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Με τέσσερις αίθουσες, εκπαιδευτικά προγράμματα, την ταινιοθήκη, αφιερώματα, ακόμη και καλοκαιρινό καμπ για παιδιά, το Φεστιβάλ είναι ανοιχτό και δραστήριο καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, για κάθε οργανωμένη ομάδα που θέλει να συνεργαστεί με κάποιον τρόπο. «Οι δέκα ημέρες του Φεστιβάλ Κινηματογράφου και του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ προφανώς είναι πολύ σπουδαίες και αυτές για τις οποίες είναι πιο γνωστό το Φεστιβάλ, αλλά το Φεστιβάλ είναι πάντα δεκτικό σε προτάσεις και συνεργασίες», τονίζει η κ. Τζιώλα.
Αναφερόμενη στην ολοένα και καλύτερη πορεία που καταγράφει και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, δεν θέλει -όπως εξηγεί- να αποφύγει το εξής κλισέ: «όταν ο Εϊπίδης μιλούσε για ντοκιμαντέρ, όλοι νόμιζαν ότι είναι η σαύρα στην ΕΡΤ. Εκείνος και πολύ λίγοι άνθρωποι στην Ελλάδα ήξεραν τότε ότι το ντοκιμαντέρ είναι πολλά παραπάνω.
Αυλαία για την 62η διοργάνωση
Το 62ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ανοίγει αυλαία στις 4 Νοεμβρίου 2021 με την πανελλήνια πρώτη προβολή της ταινίας «Το γεγονός» της Οντρέ Ντιγουάν, που κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βενετίας και κλείνει με την πρεμιέρα της ταινίας «Παρίσι, 13ο Διαμέρισμα» του Ζακ Οντιάρ. Συνολικά, φέτος θα προβληθούν 197 ταινίες στις κινηματογραφικές αίθουσες Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας στην πλ. Αριστοτέλους, Σταύρος Τορνές, Τζον Κασσαβέτης, Φρίντα Λιάππα και Τόνια Μαρκετάκη στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης και Μακεδονικόν, στο κέντρο της πόλης, και 144 ψηφιακά μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας του Φεστιβάλ online.filmfestival.gr, ενώ θα δοθούν και 28 βραβεία.
Το κεντρικό αφιέρωμα του φετινού Φεστιβάλ ανήκει στην τέχνη του μοντάζ, με τίτλο «Κόψε κάτι: Το μοντάζ και τα μυστικά του».