Πιν από λίγες ημέρες, αρχαιολόγοι έφεραν στο φως έναν κρυμμένο μέχρι τώρα διάδρομο μήκους εννέα μέτρων κοντά στην κύρια είσοδο της Μεγάλης Πυραμίδας της Γκίζας, μια ανακάλυψη ηλικίας 4.500 ετών που ίσως οδηγήσει και σε άλλα, πρωτοφανή ευρήματα.
Μπορούμε λοιπόν να ελπίζουμε ότι η επιστήμη του 21ου αιώνα θα δώσει την απάντηση σε μεγάλα αινίγματα της Αρχαιολογίας, γρίφους που παραμένουν άλυτοι εδώ και αιώνες, όπως ο
Δίσκος της Φαιστού, το Στόουνχετζ, τα τεράστια αγάλματα στη Νήσο του Πάσχα, τα γεωγλυφικά της Νάσκα στο Περού και οι στρογγυλές μπάλες στην Κόστα Ρίκα.
Ποιοι τα έφτιαξαν, πώς και, κυρίως, γιατί; Τι σκοπό εξυπηρετούσαν; Είναι πέντε μυστήρια που αντιστέκονται πεισματικά στη μία και μοναδική ερμηνεία. Η αλήθεια είναι ότι τα λίγα πράγματα που ξέρουμε για αυτά απλώς εξάπτουν περισσότερο τη φαντασία.
1. Ο Δίσκος της Φαιστού:
Ποιος θα σπάσει τον κώδικα;
Κάποιοι λένε ότι τα 45 μυστηριώδη σύμβολα είναι λέξεις σε ένα ποίημα ηλικίας 4.000 ετών.
Άλλοι πιστεύουν ότι είναι ιερό κείμενο, μαγική επιγραφή, παρτιτούρα αρχαίας μουσικής ή το αρχαιότερο σύστημα στίξεως στον κόσμο.
Ο δίσκος, που χρονολογείται στο 1700 π.Χ. και εκτίθεται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείου του Ηρακλείου, είναι ένα πήλινο αντικείμενο με διάμετρο 16 εκατοστών, καλυμμένο και στις δύο πλευρές με αυτά τα τόσο περίεργα σύμβολα σε σπειροειδή φορά.
Αν και έχουν γίνει εκατοντάδες προσπάθειες για την αποκρυπτογράφηση του κειμένου, κανείς δεν το έχει διαβάσει και ουδείς μπορεί να είναι βέβαιος για το περιεχόμενό του.
2. Στόουνχετζ: Παρατηρητήριο άστρων ή λατρευτικό κέντρο θεραπείας, φτιάχτηκε πριν από 4.000 χρόνια και κεντρίζει τη φαντασία με τα μυστήρια και την απόκοσμη έλξη του.
Για τις προϊστορικές φυλές της Νότιας Βρετανίας, η τοποθεσία ίσως ήταν ιερός τόπος θεραπείας της παλαιολιθικής εποχής, με ναό αφιερωμένο στον Ήλιο. Ίσως πάλι η σημασία του να ήταν καθαρά αστρονομική, όπως υποστηρίζουν οι περισσότεροι επιστήμονες, που μιλούν για ένα «πρακτικό ημερολόγιο», το οποίο θα μπορούσε να προβλέπει ακόμη και τις εκλείψεις.
3. Τα αγάλματα στη Νήσο του Πάσχα:
Ένα θέαμα μοναδικό και ανεξήγητο είναι τα περίφημα «moai», 1.000 τεράστια πέτρινα αγάλματα ύψους 4,5-20 μέτρων που όρθωσαν οι φυλές στις οποίες χωριζόταν η τοπική κοινωνία από τον 5ο αιώνα μ.Χ., όταν κατοικήθηκε για πρώτη φορά το νησί, μάλλον από Πολυνήσιους.
Σε αυτή την περίπτωση, το μυστήριο είναι διπλό. Πρώτον, τι συμβόλιζαν τα αγάλματα; Ήταν πρόγονοι, προύχοντες των φυλών ή μήπως όλοι οι κάτοικοι έπρεπε να φτιάξουν και να στήσουν από ένα τέτοιο άγαλμα; Και, δεύτερον, μήπως η εμμονή τους για την κατασκευή αυτών των μνημείων προκάλεσε το τέλος του ίδιου του πολιτισμού τους, εξαντλώντας κάθε φυσικό πόρο στον ανταγωνισμό για όλο και περισσότερα αγάλματα;
Το μόνο σίγουρο είναι ότι κανένας δεν γνωρίζει.
4. Τα γεωγλυφικά στη Νάσκα του Περού: Είναι τα πιο διάσημα γεωγλυφικά στον κόσμο και έχουν εμπνεύσει δεκάδες θεωρίες, ακόμα και για επισκέψεις από εξωγήινους πολιτισμούς. Προσελκύουν χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο στην ομώνυμη έρημο του Περού, αλλά δεν ξέρουμε ακόμα με βεβαιότητα τι σκοπό εξυπηρετούσαν αυτές οι 13.000 γραμμές στο έδαφος, που σχηματίζουν
800 γιγαντιαία σχέδια, πολλά μήκους 200 μέτρων.
Απεικονίζουν ανθρώπους, ζώα (αράχνες, πιθήκους, κόνδορες) ή απλά γεωμετρικά μοτίβα και κάνουν την έρημο να μοιάζει με πίνακα ζωγραφικής.
Οι περισσότεροι επιστήμονες τα χρονολογούν στην περίοδο 200 π.Χ.-700 μ.Χ. χωρίς κανείς να γνωρίζει τον πραγματικό λόγο για τον οποίον κατασκευάστηκαν, ούτε γιατί απλώνονται σε μια τόσο μεγάλη έκταση 450 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Κάποιοι βλέπουν στα γεωγλυφικά διάφορα σημάδια που θα βοηθούσαν για την προσγείωση Αγνώστου Ταυτότητας Ιπτάμενων Αντικειμένων.
5. Οι γιγάντιες μπάλες της Κόστα Ρίκα:
Περισσότερες από 1.000 τεράστιες και αρχαίες πέτρινες σφαίρες, «bolas grandes» όπως τις λένε στην Κόστα Ρίκα, είναι διάσπαρτες στο δέλτα του ποταμού Ντικίς. Οι περισσότερες έχουν διάμετρο τεσσάρων μέτρων και ζυγίζουν περισσότερο από 20 τόνους, αλλά κανείς δεν γνωρίζει ποιος τις έφτιαξε: η φύση ή ο άνθρωπος; Είναι λείες, με σχήμα απολύτως σφαιρικό και λαξεμένες από ένα κάθε φορά συμπαγές κομμάτι βράχου. Η γεωλογική τους προέλευση είναι άλλο ένα μυστήριο, διότι το πέτρωμα από το οποίο είναι φτιαγμένες δεν υπάρχει στην ευρύτερη περιοχή.
*Ειρήνη Μητροπούλου/Δημοσιέυθηκε στην εφημερίδα Απογευματινή την Κυριακή 19 Μαρτίου