Αγαπημένη από τις ταινίες της, αλλά και στη ζωή για τη διαφορετική, εντυπωσιακή ομορφιά της, τον δυναμισμό, το σπινθηροβόλο βλέμμα και τη σπιρτάδα της, η Κατερίνα Χέλμη έφυγε από κοντά μας στο κατώφλι των 84 χρόνων της το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου.
Εμφανίστηκε σε περισσότερες από 30 ταινίες, πέντε σίριαλ και πολλά θεατρικά, ανέκαθεν κρατούσε χαμηλό προφίλ, ενώ περνούσε αρκετό χρόνο με τα βιβλία της.
Τελευταία εμφάνισή της στη μεγάλη οθόνη ήταν στον ρόλο της μάνας στην ταινία του Σύλλα Τζουμέρκα «Το θαύμα της Θάλασσας των Σαργασσών», το 2019. Είχε προηγηθεί και η συγκλονιστική ερμηνεία της στο θεατρικό «Πατρίδα τώρα – 8 ώρες και 35 λεπτά», βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Φωτεινής Τσαλίκογλου, σε διασκευή και σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη.
Ατίθαση -χαρακτήριζε μάλιστα συχνά τον εαυτό της «αντράκι»- ερμήνευε ρόλους διαφορετικούς, καθώς δεν τη γοήτευαν εκείνοι της ωραίας γυναίκας. Είτε ως ιερόδουλη, είτε ως δολοφόνος, είτε ακόμη ως κακιά αντίζηλος της Αλίκης Βουγιουκλάκη (στην ταινία «Η αγάπη μας» του 1968), άφησε για πάντα το αποτύπωμά της.
«Θα φαρμακωθώ»
Η ατάκα της στα εξαιρετικά «Κόκκινα φανάρια» του Βασίλη Γεωργιάδη, όπου έπαιζε μία από τις ιερόδουλες, στον εραστή και προαγωγό της «μη φύγεις, Ντόρη μου, μη φύγεις, θα φαρμακωθώ» έμεινε στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου, ενώ διδάσκεται ακόμη και σε σχολές. Ήταν άλλωστε από τα θεατρικά «Κόκκινα φανάρια» του Αλέξη Δαμιανού, τεράστια επιτυχία για τρεις σεζόν, που μεταπήδησε στην ομώνυμη ταινία και απογειώθηκε η καριέρα της.
Μαθήτρια της Βάσως Μανωλίδου, του Θάνου Κωτσόπουλου, του Εθνικού, του Κουν, του Κατσέλη, φίλη της Νίκης Τριανταφυλλίδη, του Μάνου Ελευθερίου, του Νικήτα Τσακίρογλου, της Μαίρης Χρονοπούλου, του Χρήστου Πάρλα, έκανε το ντεμπούτο της, πριν κλείσει τα 18 της, στην ταινία «Ο μπαρμπα-Γιάννης κανατάς», των Φρίξου Ηλιάδη και Κώστα Στράντζαλη. Αν και, σύμφωνα με την ίδια, είχε προηγηθεί την ίδια χρονιά η ταινία «Αγιούπα, το κορίτσι του κάμπου», του Γκρεγκ Τάλλας (Γρηγόρης Θαλασσινός). Ακολούθησαν, μεταξύ άλλων, τα «Έγκλημα στο Κολωνάκι», «Νόμος 4000», «Ίλιγγος», «Χωρίς ταυτότητα», «Άγγελος», «El Greco». Γεννημένη στην Αθήνα στις 12/8/1939, με καταγωγή από την Κεφαλονιά, μεγάλωσε στην Πλάκα, έχοντας αδυναμία στον αδελφό της και στους γονείς της – ο πατέρας της διατηρούσε εμπορικό στη Μητρόπολη με κασμίρια και έραβε τους μεγάλους της εποχής. Με αγάπη στο θέατρο, στα βιβλία και την Ιστορία, βρήκε τελικά τον σύντροφο της ζωής της, αρκετά αργά, στον αλλοτινό παιδικό της φίλο και πλέον, όταν ξαναβρέθηκαν, ακαδημαϊκό και καθηγητή της Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κωνσταντίνο Σβολόπουλο, στενό φίλο του Κωνσταντίνου Καραμανλή και διευθυντή του ιδρύματός του. Εκείνη δραστηριοποιήθηκε, ως μέλος της Επιτροπής Συνδικαλιστικού Επιστημόνων-Καλλιτεχνών, με το ΠΑΣΟΚ και εκλέχθηκε δημοτική σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων το 1994 με την παράταξη του Θεόδωρου Πάγκαλου.
Σημειώνουμε ότι η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, αναφερόμενη στην απώλεια της καταξιωμένης ηθοποιού δήλωσε χαρακτηριστικά: «Τα έντονα χαρακτηριστικά της, τα μεγάλα μάτια που “έγραφαν” στον φακό, η ξεχωριστή προσωπικότητα, με την οποία ερμήνευε τους ρόλους της, έκαναν την Κατερίνα Χέλμη να διακριθεί από τις πρώτες της εμφανίσεις, από τα τέλη της δεκαετίας του ’50. Απέκτησε στιβαρές βάσεις, με σπουδές στο Εθνικό Θέατρο, στο Θέατρο Τέχνης και στη Σχολή του Πέλου Κατσέλη. Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στους οικείους και τους φίλους της». Συλλυπητήριο μήνυμα απέστειλε και ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης.
*Έφη Παπαζαχαρίου/Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Απογευαματινή την Τρίτη 18 Απριλίου