Στις 26 Οκτωβρίου, ημερομηνία θανάτου του Νίκου Καζαντζάκη και μέρα – σταθμός για τα ελληνικά γράμματα, θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Διόπτρα το μοναδικό ανέκδοτο έργο του σπουδαίου συγγραφέα «Ο Ανήφορος».
Μετά από 75 σχεδόν χρόνια από τη συγγραφή του, έφτασε η στιγμή να βγει στο φως, να παραδοθεί σε αναγνώστες και μελετητές και να λάβει τη θέση που του αξίζει στην καζαντζακική εργογραφία.
Ο Ανήφορος
Ο Ανήφορος είναι ένα έργο εσωτερικό που διακρίνεται από μια μελαγχολία βαθιά και λυτρωτική. Ο άνθρωπος που βγαίνει από τον Β` παγκόσμιο πόλεμο είναι ένας άνθρωπος χωρίς έρμα, ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να στοχαστεί το αύριο καθώς το σκιάζουν η βία και ο πόνος. «Ο ανήφορος» είναι ένα βιβλίο που σίγουρα ανήκει στο λογοτεχνικό σύμπαν του μεγάλου δημιουργού. Αποτελεί μέρος μιας ωρίμανσης, αλλά και την απόδειξη ότι ο Καζαντζάκης εντάσσει οριστικά τους προβληματισμούς του, τα διλήμματα, τις ανησυχίες του, τις υπαρξιακές του αναζητήσεις στη λογοτεχνική γραφή.
Εκεί εκφράζεται πλέον καλύτερα, ανασαίνει. Το βιβλίο γράφεται αμέσως μετά τον Ζορμπά, διαθέτει όμως διαφορετικά χαρακτηριστικά. Είναι πιο εσωτερικό, το διακρίνει μια μελαγχολία βαθιά και λυτρωτική. Είναι ένα υπέροχο λογοτεχνικό έργο, γεμάτο με τα στοιχεία εκείνα που έκαναν τον Καζαντζάκη να ξεχωρίσει παγκοσμίως. Γράφτηκε το 1946 στην Αγγλία (ακριβώς μετά τη συγγραφή και έκδοση του έργου Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά), την οποία είχε επισκεφθεί μετά την τιμητική πρόσκληση του Βρετανικού Συμβουλίου, αλλά και με την ενδιαφέρουσα πρόταση να μιλήσει σε μια σειρά ραδιοφωνικών εκπομπών στο BBC. Η έκδοση ενός νέου για το αναγνωστικό κοινό μυθιστορήματος του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα αποτελεί χωρίς αμφιβολία ένα σημαντικό πολιτιστικό γεγονός.
Η παρουσίαση της έκδοσης
Τη Δευτέρα 10 Οκτωβρίου οι εκδόσεις Διόπτρα παρουσίασαν το ανέκδοτο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη Ο Ανήφορος σε μια εντυπωσιακή εκδήλωση στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138).
Πλήθος κόσμου από τον εκδοτικό, καλλιτεχνικό, δημοσιογραφικό και πολιτικό χώρο παρευρέθηκαν σε μια ατμοσφαιρική εκδήλωση γεμάτη εικόνες που μας συγκίνησαν από τη ζωή και το έργο του μεγάλου δημιουργού.
Τη σκηνοθεσία ανέλαβε η Indigo View του Θοδωρή Παπαδουλάκη, ενώ αποσπάσματα από το βιβλίο διάβασαν η Κατερίνα Λέχου και ο Τάσος Νούσιας.
Ο συντονισμός και η παρουσίαση της εκδήλωσης έγινε από τον εκδότη της Διόπτρας Κωνσταντίνο Παπαδόπουλο, ο οποίος παρέδωσε τη σκυτάλη αρχικά στη Νίκη Σταύρου, την πνευματική δικαιούχο των έργων του Νίκου Καζαντζάκη, και στη συνέχεια στον Φιλήμονα Πατσάκη, υπεύθυνο εκδοτικού σχεδιασμού στις εκδόσεις Διόπτρα, ο οποίος μίλησε για τον Ανήφορο.
Έπειτα ανέβηκε στη σκηνή ο Γιάννης Καρλόπουλος, Creative director του δημιουργικού γραφείου Karlopoulos & Associates, για να παρουσιάσει τα εικαστικά των νέων εκδόσεων και να περιγράψει τη δημιουργική διαδικασία που οδήγησε σε αυτά, καθώς και οι σκιτσογράφοι Soloúp (Αντώνης Νικολόπουλος) και Pan Pan (Παναγιώτης Πανταζής), οι οποίοι αποκάλυψαν μέρη από τα επερχόμενα graphic novels που ετοιμάζουν για τα έργα του Κρητικού λογοτέχνη.
Τέλος, τα μέλη της επιστημονικής επιτροπής, Θανάσης Αγάθος, αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο ΕΚΠΑ, και Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, κριτικός λογοτεχνίας, δημοσιογράφος και συγγραφέας, μίλησαν για τον ρόλο τους στις επανεκδόσεις και για τον συντονισμό καταρτισμένων μελετητών του Καζαντζάκη με σκοπό τη δημιουργία προλόγων και επιμέτρων για τα βιβλία.
Η έκδοση
Η έκδοση του Ανήφορου αποτελεί κορυφαίο εκδοτικό αλλά και πολιτιστικό γεγονός. Πρόκειται για ένα έργο πρωτοποριακό και πολύ σημαντικό για την εποχή του, καθώς ο μεγάλος Κρητικός συγγραφέας επιχειρεί μέσα από αυτό να αποτυπώσει τη μεταπολεμική εποχή της Ελλάδας και της Ευρώπης, δίνοντας έμφαση στο ζήτημα της ενσυναίσθησης και του αναστοχασμού του παρελθόντος.
Ο Ανήφορος θα αποτελέσει έναν σημαντικό κρίκο στην εργογραφία του Νίκου Καζαντζάκη, καθώς θα καταστεί σαφές στους αναγνώστες ότι πρόκειται για ένα τεράστιο λογοτεχνικό έργο, που στέκει επάξια δίπλα στα άλλα του αριστουργήματα.
Εκτός από τις διασκευές των έργων του Καζαντζάκη σε παιδικά βιβλία που ετοιμάζονται, τους επόμενους μήνες σχεδιάζονται επίσης εκπαιδευτικά προγράμματα για τα σχολεία, ενώ το 2023 θα κυκλοφορήσουν δύο εμβληματικά έργα, ο Καπετάν Μιχάλης και ο Αλέξης Ζορμπάς, σε graphic novels από κορυφαίους δημιουργούς στον χώρο.
Για τις εκδόσεις Διόπτρα, αποτελεί χρέος και τιμή η ανανέωση του ενδιαφέροντος του αναγνωστικού κοινού, η προσέγγιση της νέας γενιάς και τελικά η απόδοση του Νίκου Καζαντζάκη στον 21ο αιώνα.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν μεταξύ άλλων οι:
Έλλη Στάη, Έλενα Ακρίτα, Κατερίνα Γκαγκάκη, Λευτέρης Ζαμπετάκης, Μάνος Πυροβολάκης, Ευγενία Δημητροπούλου, Γιάννης Ξανθούλης, Γιούλικα Σκαφιδά, Κώστας Κρομμύδας, Γιάννης Σμαραγδής, Αναστασία Τσιλιμπίου, Νίκος Ορφανός, Αλκυόνη Παπαδάκη, Ρένα Ρώσση Ζαΐρη, Θάνος Ψυχογιός, Γρηγόρης Ψαριανός, Γιάννης Σγουρός και φυσικά ο Θοδωρής Παπαδουλάκης, ο Τάσος Νούσιας και η Κατερίνα Λέχου.