Πώς η κλιματική αλλαγή «ξυπνάει» το ηφαίστειο της Σαντορίνης

Το πως επηρεάζει η κλιματική αλλαγή την ηφαιστειακή δραστηριότητα του ηφαιστείου της Σαντορίνης και συγκεκριμένα κατά πόσο η στάθμη της θάλασσας επηρεάζει τις ροές μάγματος στον ηφαιστειακό θόλο και είναι ένας από τους παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε εκρήξεις εξετάζουν σε έρευνά τους Βρετανοί επιστήμονες

Το πως επηρεάζει η κλιματική αλλαγή την ηφαιστειακή δραστηριότητα του ηφαιστείου της Σαντορίνης και συγκεκριμένα κατά πόσο η στάθμη της θάλασσας επηρεάζει τις ροές μάγματος στον ηφαιστειακό θόλο και είναι ένας από τους παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε εκρήξεις εξετάζουν σε έρευνά τους Βρετανοί επιστήμονες.

 

 

Σύμφωνα με πληροφορίες του Πρώτου Θέματος, σε πρόσφατη μελέτη, τα αποτελέσματα της οποία δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό γεωεπιστημών «Nature Geoscience», μελέτησαν τη δραστηριότητα του ηφαιστείου της Σαντορίνης, το οποίο αποτελεί έλξη για εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.

Οι επιστήμονες συσχέτισαν την ηφαιστειακή δραστηριότητα στο νησί με τις αλλαγές στο επίπεδο της θάλασσας κατά τα προηγούμενα 360.000 χρόνια, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι όταν η στάθμη της θάλασσας πέφτει αυξάνεται και η πιθανότητα το ηφαίστειο να εκραγεί.

Τι διαπίστωσε η έρευνα

Συγκεκριμένα η πρόσφατη έρευνα των Βρετανών επιστημόνων διαπίστωσε ότι οι 208 από τις 211 εκρήξεις συνέβησαν μετά από την πτώση της στάθμης της θάλασσας κατά τουλάχιστον 40 μέτρα κάτω από τα σημερινά επίπεδα, ένα φαινόμενο που έλαβε χώρα συχνά στο παρελθόν εξαιτίας της περιοδικής επέκτασης των πάγων.

Οι επιστήμονες εκτίμησαν μέσω ειδικού μοντέλου ότι όταν η στάθμη της θάλασσας πέφτει κάτω από ένα όριο, τότε αυξάνεται η πίεση στο εσωτερικό του πάνω μέρους του θαλάμου μάγματος του ηφαιστείου της Σαντορίνης, ώστε το μάγμα να είναι ικανό πια να δημιουργήσει ρωγμές στο φλοιό της γης και έτσι να βρει διεξόδους για να φθάσει στην επιφάνεια, προκαλώντας εκρήξεις.

«Ένας από τους πιο γνωστούς τόπους παγκοσμίως όπου η ιστορία συναντά την ηφαιστειολογία, είναι το ηφαιστειακό νησιωτικό σύμπλεγμα της Σαντορίνη που αποτελείται από αποτελείται από διαφορετικά ηφαιστειακά κέντρα, τα οποία έχουν ενωθεί έπειτα από αλλεπάλληλες ηφαιστειακές εκρήξεις.

Η γεωλογική αξία του νησιού

Ολόκληρο το νησί είναι ένα μοναδικό φυσικό εργαστήριο και ένα ανοικτό γεωλογικό μουσείο μείζονος επιστημονικού ενδιαφέροντος.

Η εντυπωσιακά πλημμυρισμένη καλδέρα, η οποία είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο με διαστάσεις 11×8 χιλιόμετρα, περικλείει τα ηφαιστειακά νησιά της Παλαιάς και Νέας Καμένης.

Η καλδέρα, βύθισμα, δημιουργείται από την κατάρρευση του ηφαιστειακού οικοδομήματος μετά από μία έκρηξη κατά την οποία αδειάζει ο μαγματικός θάλαμος (δεξαμενή μάγματος) που την τροφοδοτεί.

Τα ενεργά ηφαιστειακά κέντρα των Καμένων, μαζί με τα υπόλοιπα νησιά της Σαντορίνης (Θήρα, Θηρασιά και Ασπρονήσι), τα ηφαιστειακά νησάκια των Χριστιανών στα νοτιοδυτικά και το υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο στα βορειοανατολικά, αποτελούν διαχρονικά το επίκεντρο διεθνών δι-επιστημονικών ερευνών (γεωλογίας, αρχαιολογίας, ιστορίας, ωκεανογραφίας, βιολογίας), λέει στο protothema.gr η αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γεωλογικής Ωκεανογραφίας και Φυσικής Γεωγραφίας στο Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. Παρασκευή Νομικού, η οποία αναφερόμενη και στην επιρροή της κλιματικής αλλαγής επισημαίνει: «Η κλιματική αλλαγή με την ηφαιστειότητα αλληλοεπιδρούν άμεσα στο πλανήτη γη. Οι εναλλαγές των παγετωδών και μεσοπαγετωδών περιόδων, ιδιαίτερα σεπεριοχές του πλανήτη που οι παγετώνες και τα ηφαίστεια συνυπάρχουν (π.χ. Ισλανδία), έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζουν τη συχνότητα των ηφαιστειακών εκρήξεων. Μεταβολές της θαλάσσιας στάθμης μπορούν να παρατηρηθούν σε παγκόσμια κλίμακα, όπως παρατηρήθηκαν και στη Σαντορίνη, και τυχόν να συγχρονιστούν με αυξημένη ή μειωμένη δραστηριότητα με καταλυτικό παράγοντα τις συνθήκες που επικρατούν σε ένα μαγματικό θάλαμο που μπορούν δυνητικά να ευνοήσουν ή να εμποδίσουν τη ρηγμάτωση του. Το ηφαίστειο της Σαντορίνης παρακολουθείται με πολλά επιστημονικά όργανα και η τελευταία έκρηξη της Νέας Καμένης ήταν το 1950 που αποτελεί και τη νεώτερη γη της Ελλάδας».

Το ηφαίστειο της Σαντορίνης παραμένει σε «ύπνο» μετά την έκρηξη του 1950, ενώ η πολύ μικρή δραστηριότητα που εκδηλώθηκε το 2011-12, δεν οδήγησε σε έκρηξη, κάτι που, κατά τους ερευνητές, αποτελεί άλλη μία ένδειξη ότι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας επηρεάζει τη δραστηριότητά του.