Με τη νόσο να είναι «σε πρώτο πλάνο» διεθνώς αυτή τη στιγμή ο Ηλίας Μόσιαλος αναλύει τι ισχύει τόσο με τα εμβόλια, όσο και με τα φάρμακα και τις θεραπείες για την ευλογιά των πιθήκων.
Μπορεί ο πρώτος συναγερμός που σήμανε στη χώρα το περασμένο Σάββατο να αφορούσε τελικά επιβεβαιωμένο κρούσμα της ανεμοβλογιάς και όχι της ευλογιάς των πιθήκων, που μετρά μέσα σε περίπου δύο εβδομάδες σχεδόν 200 περιστατικά στην Ευρώπη, ωστόσο λειτούργησε σαν μια… δυνατή πρόβα για τις υγειονομικές αρχές.
Σύμφωνα με τα δεδομένα της λοιμώδους μεταδοτικης νόσου που εξέτασε η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, συστήνει τον επιλεκτικό εμβολιασμό τέσσερις ημέρες μετά την έκθεση στην ευλογιά των πιθήκων των ατόμων που αποτελούν στενές επαφές κρούσματος, όπως για παράδειγμα είναι άτομα της οικογένειας αλλά και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό που πρόσφερε υπηρεσίες υγείας στον ασθενή με ευλογιά των πιθήκων. Οι ειδικοί αποφάσισαν επίσης την προληπτική χορήγηση εμβολίου της ευλογιάς σε άτομα που εργάζονται σε χώρους με αυξημένο επαγγελματικό κίνδυο έκθεσης στον ιό όπως είναι τα ερευνητικά εργαστήρια.
Η ανάρτηση του Ηλία Μόσιαλου για την ευλογιά των πιθήκων
Τα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων είναι λιγότερα από 200 παγκοσμίως.
Όμως πολλοί ανησυχούν για την ύπαρξη και την διαθεσιμότητα φαρμάκων και εμβολίων για αυτή τη νόσο.
Υπάρχουν φάρμακα; Ναι
Υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές, όπως τα αντιιικά tecovirimat (που είναι εγκεκριμένο για τη θεραπεία της ευλογιάς σε ενήλικες και παιδιά) και τα brincidofovir και cidofovir (που θα μπορούσαν επίσης να είναι αποτελεσματικά καθότι έχουν αποδεδειγμένη δράση έναντι των ιών ευλογιάς σε εργαστηριακές μελέτες και σε μελέτες σε ζώα).
Στις ΗΠΑ, 2 εκατομμύρια δόσεις tecovirimat αποθηκεύονται (στο στρατηγικό Εθνικό Απόθεμα των ΗΠΑ), για την περίπτωση που συμβεί βιοτρομοκρατική επίθεση που μπορεί να προκαλέσει ασθένειες που σχετίζονται με ιό της ορθοποξιάς. Επίσης ο Καναδάς έχει εξασφαλίσει δόσεις και πολλές ευρωπαικές χώρες έχουν προσεγγίσει την εταιρεία που το παράγει.
Μένοντας στις φαρμακευτικές προσεγγίσεις, υπάρχει και η δυνατότητα ενδοφλέβιας χρήσης ανοσοσφαιρινής της δαμαλίτιδας (VIG). Δηλαδή, αντισώματα που ανέπτυξαν άτομα ως απόκριση στο εμβόλιο της ευλογιάς απομονώνονται από το αίμα αυτών και δίνονται σε ασθενείς (https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/treatment.html).
Όσον αφορά τον εμβολιασμό, υπάρχει εμβόλιο για προστασία έναντι της ευλογιάς των πιθήκων σε ενήλικες, του οποίου η αποτελεσματικότητα εκτιμάται στο 85%. Ο εμβολιασμός είναι αποτελεσματικός ακόμα και μετά την έκθεση στον ιό της ευλογιάς των πιθήκων. Ωστόσο, όσο πιο γρήγορα ένα εκτεθειμένο άτομο κάνει το εμβόλιο, τόσο καλύτερα. Αμερικανικοί και βρετανικοί υγειονομικοί φορείς (CDC / UKHSA) συνιστούν να χορηγείται το εμβόλιο εντός 4 ημερών από την έκθεση προκειμένου να αποφευχθεί η εμφάνιση της νόσου. Εάν χορηγηθεί μεταξύ 4-14 ημερών μετά την έκθεση, ο εμβολιασμός μειώνει τα συμπτώματα, αλλά συνήθως δεν μπορεί να αποτρέψει τη νόσο.
Επίσης το εμβόλιο (MVA-BN) εγκρίθηκε για χρήση στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2013 με το όνομα Imvanex, για ενεργό ανοσοποίηση κατά της ευλογιάς στους ενήλικες. Διατίθεται στις ΗΠΑ ως JYNNEOS και έλαβε από τον Σεπτέμβριο του 2019 έγκριση από τον FDA και για την πρόληψη και της ευλογιάς των πιθήκων (https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1077678/Recommendations-for-use-of-pre-and-post-exposure-vaccination-during-a-monkeypox-incident.pdf).
To εμβόλιο όμως αυτό θα είναι διαθέσιμο το 2023, και ήδη η Αρχή Προηγμένης Βιοϊατρικής Έρευνας και Ανάπτυξης (Biomedical Advanced Research and Development Authority) των ΗΠΑ, έχει εξασφαλίσει 13 εκατομμύρια δόσεις. Κάτι αντίστοιχο θα πρέπει αν κάνει άμεσα και η Ευρωπαϊκή ένωση μέσω της Ευρωπαϊκής Αρχής ετοιμότητας και ανταπόκρισης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την υγεία (European Health Emergency preparedness and Response Authority, HERA).
Να πούμε επίσης, πως όπως και με τον κορωνοϊό, παραμένει εντυπωσιακός ο ρυθμός της επικαιροποίησης των διαθέσιμων δεδομένων από τις χώρες που έχουν καταγραφεί κρούσματα. Για παράδειγμα, ήδη κάποιες χώρες έχουν αναλύσει το γονιδιακό υλικό από δείγματα ασθενών και έχουν καταθέσει τα αποτελέσματα σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων (https://nextstrain.org/monkeypox?c=country&p=grid) συνεισφέροντας στην προσπάθεια να βρεθεί η αλυσίδα της μετάδοσης.
Στην Ελλάδα, μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει κρούσμα. Ας θυμόμαστε πως δεν βοηθά ούτε ο στιγματισμός, ούτε ο πανικός, ούτε η τρομολαγνεία. Ας μείνουμε ενημερωμένοι και ας προσέχουμε.