Το δημοσίευμα των «Νέων Σαββατοκύριακο» με τίτλο «Τα Ελγίνεια Μάρμαρα πρέπει να επιστραφούν αμέσως στην Αθήνα!» έφερε στο φως άγνωστες επιστολές από το 1986 του νυν Βρετανού πρωθυπουργού προς την τότε υπουργό Πολιτισμού της Ελλάδας Μελίνα Μερκούρη στις οποίες φαίνεται υπέρμαχος της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Οι επιστολές ντοκουμέντα εκθέτουν τον Μπόρις Τζόνσον που τώρα δεν δέχεται να προσέλθει σε διάλογο με την Ελλάδα για την επιστροφή των Μαρμάρων, ενώ πλέον υποστηρίζει ότι ο λόρδος Έλγιν τα απέκτησε νόμιμα.
Το θέμα των «Νέων» έφτασε στον βρετανικό τύπο που σχολιάζει την ασυνέπεια του Βρετανού πρωθυπουργού. Συγκεκριμένα η The Telegraph σε άρθρο της με τίτλο «Επιστολές αποκαλύπτουν ότι o Μπόρις Τζόνσον κατήγγειλε την κυβέρνηση για την μη επιστροφή των Ελγίνειων Μαρμάρων», αναφέρεται στα γράμματα του τότε φοιτητή Τζόνσον στη Μελίνα Μερκούρη, ως αποκάλυψη της εντελώς διαφορετικής στάσης που διατηρούσε νεότερος.
Τι αναφέρει η Telegraph
Πιο συγκεκριμένα, με δυο επιστολές που έστειλε, και οι οποίες ήρθαν στο φως το δημοσιότητας, εκφράζεται ως νέος με πάθος υπέρ της επιστροφής των μαρμάρων στην Ελλάδα, κατηγορώντας το Λόρδο Έλγιν για την “απόλυτη λεηλασία” που σήμανε η μεταφορά τους στην Βρετανία.
Οι μέχρι πρότινος αδημοσίευτες επιστολές γράφτηκαν το 1986. Τότε ο νεαρός Τζόνσον έκανε τις προπτυχιακές του σπουδές στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ενώ ήταν και Πρόεδρος της Oxford Union. Μάλιστα στις επιστολές του κατηγορούσε την βρετανική κυβέρνηση για “σοφιστεία και αδιαλλαξία”.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μπόρις Τζόνσον, τότε 21 ετών, ισχυριζόταν ότι η πολιτική της βρετανικής κυβέρνησης ήταν “απαράδεκτη για καλλιεργημένους ανθρώπους”, ενώ εξέφραζε την θλίψη του για τους σκανδαλώδεις χειρισμούς.
Ο «παράνομος» Έλγιν
Οι επιστολές, οι οποίες αποκαλύφθηκαν από την εφημερίδα «Τα Νέα», γράφτηκαν με τελικό αποδέκτη τη Μελίνα Μερκούρη, με τον τότε νεαρό φοιτητή να τάσσεται ανεπιφύλακτα υπέρ της επανένωσης. Ισχυριζόταν, δε, ότι ο Λόρδος Έλγιν κινήθηκε χωρίς να εξασφαλίσει τις νόμιμες άδειες, γεγονός που “κλόνιζε” ακόμα περισσότερο την κυβέρνηση της Βρετανίας.
Ωστόσο, ο πρωθυπουργός πλέον Μπόρις Τζόνσον απέρριψε το άμεσο αίτημα του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την επιστροφή των γλυπτών, ισχυριζόμενος ότι ανήκουν δικαιωματικά στο Βρετανικό Μουσείο.
Σε συνέντευξη του στα «Νέα» το Μάρτιο του 2021, έλεγε: «Κατανοώ τα έντονα συναισθήματα του ελληνικού λαού –και κυρίως του πρωθυπουργού – για το θέμα. Αλλά η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει μια σταθερή μακροχρόνια θέση για τα γλυπτά, η οποία είναι ότι αποκτήθηκαν νόμιμα από τον Λόρδο Έλγιν σύμφωνα με τους νόμους της εποχής και ανήκουν νόμιμα στους διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου από την απόκτησή τους».
Αξίζει να σημειωθεί πως στις επιστολές που έγραφε ως νέος φοιτητής επεσήμανε πως ακόμα και οι τουρκικές αρχές «αρνήθηκαν ότι τα άτομα που είχαν πουλήσει αυτά τα γλυπτά είχαν οποιοδήποτε δικαίωμα να τα διαθέσουν. Ο Τζόνσον κατηγόρησε τον Λόρδο Έλγιν ότι εκμεταλλεύτηκε τη «σχεδόν αναρχία» της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για να τα αφαιρέσει.
Τι υποστηρίζει ο Τζόνσον
Σύμφωνα με την εφημερίδα, οι επιστολές ανακαλύφθηκαν σε βιβλιοθήκη της Οξφόρδης και η αυθεντικότητά τους έχει επιβεβαιωθεί από πηγή της Οξφόρδης αλλά και από πρόσωπο που υπηρετούσε ως αξιωματούχος του ελληνικού κράτους εκείνη την εποχή.
Η αποκάλυψη έρχεται έξι μήνες αφότου τα «Νέα» αναδημοσίευσαν ένα άρθρο του Μπόρις Τζόνσον τον Απρίλιο του 1986, στο οποίο προέτρεπε τη βρετανική κυβέρνηση να επιστρέψει τα Γλυπτά στην Ελλάδα, υποστηρίζοντας ότι είχαν αφαιρεθεί παράνομα από τον αρχαίο ναό της Αθήνας.
Φυσικά, πηγές της βρετανικής κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι ο Τζόνσον είχε γράψει το άρθρο σε μια στιγμιαία έκρηξη νεανικού ενθουσιασμού, αλλά αργότερα άλλαξε γνώμη. Ωστόσο, προκαλεί αίσθηση η διατύπωσή του σε μια εκ των επιστολών: «Νομίζω ότι η πλειοψηφία των φοιτητών συμφωνεί μαζί μου όταν λέω ότι δεν υπάρχει απολύτως κανένας λόγος για τον οποίο τα Γλυπτά, οι πιο σημαντικοί και όμορφοι θησαυροί που μας άφησε ο αρχαίος κόσμος, δεν πρέπει να επιστραφούν αμέσως από το Βρετανικό Μουσείο στο νόμιμο σπίτι τους στην Αθήνα».
Σε κάθε περίπτωση, όσοι τάσσονται υπέρ της επανένωσης και του επαναπατρισμού των Γλυπτών ισχυρίζονται ότι το γεγονός ότι οι επιστολές αυτές είδαν το φως της δημοσιότητας θα ασκήσει περαιτέρω πίεση στην βρετανική κυβέρνηση να καταλήξει σε συμφωνία με την Ελλάδα, ενώ υπογραμμίζουν και την υποκρισία του Βρετανού Πρωθυπουργού.