Κατάργηση κινητήρων εσωτερικής καύσης: Η αυτοκινητοβιομηχανία δεν θα είναι αποκλειστικά ηλεκτρική στην ΕΕ

Οι παράμετροι που αφήνουν ένα «παράθυρο» αισιοδοξίας για εναλλακτικές τεχνολογίες και ίσως της σωτηρίας των κινητήρων εσωτερικής καύσης

Νίκος Μιχαλόπουλος

Το αντίο στους κινητήρες εσωτερικής καύσης το 2035, με την μορφή που τους ξέρουμε σήμερα, είναι ήδη σχεδόν βέβαιο, ακόμη κι αν υπάρχει περιθώριο για επανεξέταση του ζητήματος. Στο τέλος ενός μαραθωνίου διαπραγματεύσεων πολλών ετών, οι υπουργοί περιβάλλοντος των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης υιοθέτησαν μια «κοινή θέση», εν όψει της έναρξης των διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Επιτροπή για το πακέτο «Fit for 55», εγκρίνοντας το αντίο στους παραδοσιακούς κινητήρες αλλά, ταυτόχρονα, ανοίγοντας ένα μικρό «παράθυρο» στα βιοκαύσιμα και τις «ενδιάμεσες» τεχνολογίες όπως στα Plug – In Hybrid, παρακολουθώντας τις μελλοντικές του εξελίξεις.

Βιοκαύσιμα

Ειδικότερα, το Συμβούλιο Περιβάλλοντος, μία από τις τέσσερις συνιστώσες του Συμβουλίου της ΕΕ, κατέληξε σε συμφωνία για τη δέσμη νομοθετικών προτάσεων που παρουσίασε η Επιτροπή και ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τις σχετικές τροπολογίες.  Μεταξύ αυτών, όπως είναι γνωστό εδώ και αρκετό καιρό, υπάρχει ο στόχος της επίτευξης 100% μείωσης των εκπομπών CO2 έως το 2035 για τα νέα αυτοκίνητα και τα φορτηγά (για το 2030 ο στόχος έχει τεθεί στο 55% για τα αυτοκίνητα και 50% για τα φορτηγά).  Ως εκ τούτου, η πρόταση μερικών κρατών για αναβολή του στόχου μηδενικών εκπομπών έως το 2040 δεν έχει περάσει.  Ωστόσο, σε σύγκριση με ό,τι αποφασίστηκε από τα άλλα δύο θεσμικά όργανα, το Συμβούλιο άνοιξε μια προσέγγιση βασισμένη στην τεχνολογική ουδετερότητα.  Κατόπιν αιτήματος πολλών χωρών όπως η Γερμανία και η Ιταλία, οι υπουργοί αποφάσισαν να εξετάσουν το μελλοντικό πράσινο φως για τη χρήση εναλλακτικών τεχνολογιών, όπως αυτές των συνθετικών καυσίμων και των καθαρών plug-in υβριδικών, αλλά μόνο εάν θα είναι σε θέση να εγγυηθούν τους στόχους.  Πράγματι, το 2026 η Επιτροπή «θα αξιολογήσει την πρόοδο που σημειώθηκε προς την επίτευξη των στόχων μείωσης των εκπομπών κατά 100% και την ανάγκη αναθεώρησης αυτών των στόχων λαμβάνοντας υπόψη τις τεχνολογικές εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένων των plug-in υβριδικών τεχνολογιών και της σημασίας ενός βιώσιμου και κοινωνικά αποδεκτού τρόπου για την μετάβαση προς τις μηδενικές εκπομπές. «Αυτή είναι μια μεγάλη πρόκληση για την αυτοκινητοβιομηχανία μας, είναι μια αναγκαιότητα απέναντι στον ανταγωνισμό από την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες που έχουν ποντάρει πολύ στα ηλεκτρικά οχήματα», δήλωσε η Γαλλίδα υπουργός οικολογικής μετάβασης, Agnes Pannier-Runacher, υπό την ιδιότητά της ως προέδρου της συνόδου κορυφής.

Κίνητρα και ETS

Το συμβούλιο, το οποίο ενέκρινε την πενταετή παράταση της εξαίρεσης από τις υποχρεώσεις CO2 που χορηγούνται στους «εξειδικευμένους» κατασκευαστές, συμφώνησε επομένως να τερματίσει τον ρυθμιστικό μηχανισμό κινήτρων για οχήματα μηδενικών και χαμηλών εκπομπών από το 2030. Εκτός από τα νέα πρότυπα για αυτοκίνητα και φορτηγά, τα κράτη μέλη «υιοθέτησαν κοινή θέση» σχετικά με το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ETS), την κατανομή της προσπάθειας μεταξύ των κρατών μελών σε τομείς εκτός ETS, τις εκπομπές και των χρήσεων γης, την αλλαγή χρήσης γης και τη δασοκομία (LULUCF) καθώς και την δημιουργία ταμείου κοινωνικού κλίματος.  Τώρα που το Συμβούλιο έχει συμφωνήσει τις θέσεις του επί των προτάσεων, μπορούν να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο και την Επιτροπή, σύμφωνα με τον μηχανισμό του λεγόμενου τριμερούς διαλόγου, για την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τα τελικά νομοθετικά κείμενα που θα υποβληθούν στα διάφορα κράτη για υιοθέτηση στο εθνικό δίκαιο.