Στο περιθώριο της συνόδου COP27 για το κλίμα, Ισραήλ και Ιορδανία υπέγραψαν κοινή δήλωση προθέσεων για την αποκατάσταση του Ιορδάνη, του βιβλικού ποταμού που έχει πλέον μετατραπεί σε τοξικό ρυάκι.
Μέχρι τρις αρχές της δεκαετίας του 1960, ο Ιορδάνης μετέφερε κάθε χρόνο 1,3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού από τη Θάλασσα της Γαλιλαίας στη Νεκρά Θάλασσα, διανύοντας μια απόσταση 250 χλμ ανάμεσα στην Ιορδανία, το Ισραήλ και τα Παλαιστινιακά Εδάφη.
Η ροή έχει πλέον μειωθεί κατά 93% λόγω των φραγμάτων και των έργων εκτροπής που έχουν κατασκευάσει οι δύο χώρες, σύμφωνα με εκτίμηση που ανακοίνωσε την Πέμπτη η Ιορδανία.
Αγωγοί ακατέργαστων λυμάτων και απορροές λιπασμάτων αμολύνουν το λιγοστό νερό που απομένει και μετατρέπουν το ιερό ποτάμι σε δύσοσμο οχετό.
Η συνεργασία για τη διαχείριση του νερού ήταν βασικό στοιχείο της ειρηνευτικής συμφωνίας του 1994 ανάμεσα σε Ισραήλ και Ιορδανία, όμως οι ψυχρές σχέσεις των τελευταίων δεκαετιών δυσχεραίνουν τις προσπάθειες αποκατάστασης.
Το πλάνο που παρουσιάστηκε στο περιθώριο της COP27 στην Αίγυπτο είναι μάλλον γενικόλογο. Προβλέπει ότι οι δύο χώρες θα πρέπει να καταπολεμήσουν τη ρύπανση με νέες εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού και αναβάθμιση των αγωγών λυμάτων, σύμφωνα με ανακοίνωση της ισραηλινής κυβέρνησης.
Οι δύο χώρες υπόσχονται επίσης να προωθήσουν τη βιώσιμη γεωργία και να περιορίσουν τις απορροές λιπασμάτων και τη χρήση γεωργικών φαρμάκων, χωρίς όμως να διευκρινίζουν το πώς.
«Ο καθαρισμός των ρύπων, η αποκατάσταση της ροής του νερού και η ισχυροποίηση των φυσικών οικοσυστημάτων θα μας βοηθήσουν να προσαρμοστούμε στην πραγματικότητα της κλιματικής κρίσης» δήλωσε σύμφωνα με το Associated Press η ισραηλινή υπουργός Περιβαλλοντικής Προστασίας Ταμάρ Ζάντμπεργκ.
Το δε κρατικό πρακτορείο της Ιορδανίας Petra ανέφερε ότι το σχέδιο θα μπορούσε να αυξήσει τα υδατικά αποθέματα και να δημιουργήσει ευκαιρίες απασχόλησης «για όσους ζουν και στις δύο όχθες του Ιορδάνη Ποταμού, συμπεριλαμβανομένων των Παλαιστινίων» της Δυτικής Όχθης.
Το σχέδιο αποκατάστασης αποτελεί «κρίσιμο μέτρο κλιματικής προσαρμογής που μπορεί να βοηθήσει στην επαναφορά του 50% της βιοποικιλότητας που χάθηκε έπειτα από δεκαετίες ρύπανσης και εκτροπών της ροής», σχολίασε η EcoPeace Middle East, διασυνοριακή περιβαλλοντική οργάνωση που ενθαρρύνει την συνεργασία Ισραήλ, Ιορδανίας και Παλαιστινιακών Εδαφών σε θέματα διαχείρισης υδατικών πόρων.
Η δραματική μείωση της ροής του Ιορδάνη είναι εξάλλου η αιτία για την παρακμή της Νεκράς Θάλασσας, η οποία πέφτει σε στάθμη κατά ένα μέτρο το χρόνο και κινδυνεύει να εξαφανιστεί τις επόμενες δεκαετίες.