Μπορεί ελληνοαμερικανοί γερουσιαστές να προσπαθούν να εμποδίσουν την πώληση F-16 στην Τουρκία, ωστόσο η εκπρόσωπος του Αμερικανού προέδρου, Καρίν Ζαν-Πιερ, επέμεινε στη θέση του Λευκού Οίκου.
«Ο Τζο Μπάιντεν υποστηρίζει την πώληση» είπε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, χωρίς παρ’ όλα αυτά να προβεί σε κάποια περαιτέρω διευκρίνιση.
«Ήμασταν πολύ σαφείς σχετικά με τα F-16. Αυτή η συζήτηση για τα F-16 και την Τουρκία γίνεται εδώ και αρκετό καιρό. Μιλήσαμε γι’ αυτό εδώ και αρκετούς μήνες. Δεν υπάρχει τίποτα νέο. Ο πρόεδρος υποστήριξε αυτή την προσπάθεια» πρόσθεσε.
Πώς μπορεί να ανατρέψει ο Μπάιντεν τα δεδομένα
Με βάση την τροπολογία που κατέθεσαν στο Κογκρέσο ελληνοαμερικανοί βουλευτές, απαγορεύεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ να μεταφέρει όπλα σε χώρα μέλος του ΝΑΤΟ που τον τελευταίο χρόνο έχει προβεί σε παραβιάσεις του εναέριου χώρου ή έχει παραβιάσει την κυριαρχία ή την εδαφική ακεραιότητα άλλης χώρας μέλους του ΝΑΤΟ.
Αυτά τα εμπόδια στις προεδρικές εξουσίες θα μπορούν να αρθούν από το Κογκρέσο, μόνο αν ο Λευκός Οίκος μπορεί να πιστοποιήσει στις αρμόδιες επιτροπές του ότι η εν λόγω χώρα που ενδιαφέρεται να προμηθευτεί πολεμικό υλικό από τις ΗΠΑ έχει σταματήσει για διάστημα έξι μηνών τις επιθετικές ενέργειες.
Επίσης, ο Αμερικανός πρόεδρος θα μπορεί να άρει τους περιορισμούς αν πιστοποιήσει στο Κογκρέσο ότι είναι προς το συμφέρον της εθνικής ασφάλειας της Αμερικής μια τέτοια πώληση. Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να εξηγήσει λεπτομερώς τα μέτρα που λαμβάνει για να διασφαλίσει ότι τα αμερικανικά όπλα δεν χρησιμοποιούνται από τον παραλήπτη για παραβιάσεις της κυριαρχίας ή της εδαφικής ακεραιότητας άλλης χώρας μέλους του ΝΑΤΟ.
Σημειώνεται πως ο Τζο Μπάιντεν εξέφρασε τη στήριξή του για την πώληση των F-16 στην Τουρκία σε ανακοίνωσή του την Πέμπτη, εκφράζοντας αισιοδοξία ότι θα δοθεί έγκριση από το Κογκρέσο.
Ο Μπάιντεν είχε συναντηθεί με τον τούρκο πρόεδρο την προηγούμενη ημέρα, αλλά αρνήθηκε ότι η προτεινόμενη συμφωνία ήταν ένα «αντάλλαγμα» ώστε να υποστηρίξει η Τουρκία τα αιτήματα ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Αξίζει να σημειωθεί πως έχουν υπάρξει διάφορες εικασίες ότι οι ΗΠΑ θα έπρεπε να κάνουν παραχωρήσεις προκειμένου να πειστεί η Τουρκία να κάνει πίσω σε ό,τι αφορά τις αντιρρήσεις της για την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Παρ’ όλα αυτά, ο Μπάιντεν και άλλοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι αρνούνται ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ των σχεδίων πώλησης των μαχητικών αεροσκαφών και την απόφαση της Τουρκίας να άρει τις ενστάσεις της νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.
«Δεν υπήρξε κάποιου είδους “ανταλλαγή” [quid προ quo] σε ό,τι αφορά αυτό το θέμα. Είναι απλά ότι πρέπει να κάνουμε την πώληση» δήλωσε ο Μπάιντεν σε δημοσιογράφους την Πέμπτη. «Χρειάζομαι την έγκριση του Κογκρέσου ώστε να μπορέσω να το κάνω αυτό, και πιστεύω πως μπορούμε να την έχουμε».
Θα γίνει το «χατήρι» του Ερντογάν;
Αξίζει να σημειωθεί πως η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπήκε σε τροχιά σύγκρουσης με την Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας σχετικά με την πώληση και τον εκσυγχρονισμό των μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους για την ενισχυμένη στάση των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, η βοηθός υπουργός Άμυνας για τις Διεθνείς Υποθέσεις, Celeste Wallander, δήλωσε ότι το Πεντάγωνο «υποστηρίζει πλήρως τα σχέδια της Τουρκίας για τον εκσυγχρονισμό του στόλου των F-16», τα οποία αφορούν σε μια αγορά ύψους 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων για 40 πολεμικά αεροσκάφη Block 70 F-16 και περίπου 80 κιτ εκσυγχρονισμού της Lockheed Martin.
Η χρονική στιγμή της δήλωσης ήταν περίεργη, σχολιάζει το Politico, καθώς ήρθε λίγο μετά τον τερματισμό των απειλών της Τουρκίας να εμποδίσει την Σουηδία και τη Φινλανδία να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, ένας ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν αρνήθηκε σθεναρά οποιαδήποτε σύνδεση: «Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν μπει στο ρόλο του μεσίτη, τότε το ερώτημα του τι έβαζαν οι ίδιες οι ΗΠΑ στο τραπέζι θα είχε γίνει πρώτο και κεντρικό», σχολίασε χαρακτηριστικά.
Άλλοι με τους οποίους μίλησε η NatSec Daily του Politico, υποστηρίζουν τον ισχυρισμό του αξιωματούχου, λέγοντας ότι δεν υπήρξε ποτέ ρητή ανταπόδοση. Αντίθετα, φάνηκε να υπάρχει μια σιωπηλή συνεννόηση ότι αν η Τουρκία ψήφιζε υπέρ της ένταξης Σουηδίας και Φινλανδίας στο «κλαμπ» του ΝΑΤΟ, τότε η σχέση με τις ΗΠΑ θα βελτιωνόταν, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες ολοκλήρωσης της συμφωνίας για τα F-16. Τίποτα δεν ειπώθηκε ευθέως – δεν χρειαζόταν να ειπωθεί, μας είπαν.
Τώρα, υπάρχει επιπλέον πίεση στον πρόεδρο της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ, και στον επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών, Τζιμ Ρις. Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής είναι κατά της συμφωνίας, κυρίως για να τιμωρηθεί ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν για την αυταρχική διακυβέρνηση και τη στροφή του προς τη Ρωσία, με την απόκτηση του πυραυλικού συστήματος S-400, το 2017.
Η Τουρκία απείλησε ότι θα αγοράσει ρωσικής κατασκευής μαχητικά αεροσκάφη, εάν η συμφωνία για τα F-16 αποτύχει, αλλά ο Μενέντεζ ισχυρίζεται ότι η Άγκυρα μπλοφάρει.
«Δεν με πτοεί το γεγονός ότι μπορεί να πάνε κάπου αλλού», δήλωσε ο Μενέντεζ το Νοέμβριο. «Αν το κάνουν, τότε ξέρετε, η διαλειτουργικότητα μειώνεται δραματικά στο ΝΑΤΟ και δυσχεταίνουν περαιτέρω τη θέση τους».
Ο Ρις εξακολουθεί να αντιτίθεται στην πώληση F-16 στην Τουρκία, αλλά είναι ελαφρώς πιο ανοιχτός σε αυτήν από τον ομόλογό του. «Είμαι θετικά διατεθειμένος προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά δεν έχω φτάσει ακόμα εντελώς εκεί», δήλωσε στον Bryant Harris του Defense News τον περασμένο μήνα.
Το ερώτημα είναι αν θα κρατήσουν την ίδια στάση, τώρα που η ομάδα του προέδρου Μπάιντεν θέλει μια συμφωνία και η Τουρκία έχει κάνει – με έναν περίπλοκο και ιδιοτελή τρόπο – αυτό που ήθελαν οι ΗΠΑ.