Εμπνευσμένοι από το Πρόγραμμα Ανθρώπινου Γονιδιώματος, τη διεθνή κοινοπραξία που διάβασε ολόκληρο το ανθρώπινο DNA στις αρχές του αιώνα, ερευνητές από όλο τον κόσμο συνεργάζονται σε μια μακράν πιο φιλόδοξη προσπάθεια, τη γενετική αλληλούχιση όλων των γνωστών ευκαρυωτικών οργανισμών στη Γη.
Περίπου 5.000 επιστήμονες συμμετέχουν στο Earth BioGenome Project, το οποίο ξεκίνησε το 2018 με στόχο να ψηφιοποιήσει σε μια δεκαετία το DNA περίπου 1,8 εκατομμυρίων ζώων, φυτών, μυκήτων και μονοκύτταρων ευκαρυωτικών οργανισμών όπως τα πρωτόζωα.
Από την παγκόσμια γενετική κιβωτό εξαιρούνται, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, οι προκαρυωτικοί οργανισμοί, αναρίθμητα είδη βακτηρίων και αρχαιοβακτηρίων.
«Είναι απολύτως επείγον» δήλωσε στο CBS η Τζοάνα Χάρλεϊ του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ στη Βρετανία, μέλος του προγράμματος.
«Είναι σημαντικό να προστατεύσουμε τα είδη του πλανήτη. Μας επιτρέπουν να ζούμε αλλά όσο επιβαρύνουμε τον πλανήτη λιγοστεύουν».
Περίπου ένα εκατομμύριο είδη ζώων και φυτών κινδυνεύουν να εξαφανιστούν τις επόμενες δεκαετίες λόγω της κλιματικής αλλαγής και άλλων ανθρωπογενών πιέσεων, προειδοποιεί ο ΟΗΕ.
Η αλληλούχιση των γονιδιωμάτων δεν μπορεί από μόνη της να αποτρέψει της απώλειες, θα διαφυλάξει όμως δεδομένα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στις προσπάθειες προστασίας της άγριας ζωής και την κατανόηση των οικοσυστημάτων.
«Όλα είναι διασυνδεδεμένα» λέει ο Μαρκ Μπλάξτερ του φημισμένου Ινστιτούτου «Σάνγκερ» στη Βρετανία, επικεφαλής μιας επιμέρους ομάδας του Earth BioGenome Project. «Έχουμε ανάγκη τις υπηρεσίες που προσφέρουν αυτά τα ζώα, τα φυτά και οι μύκητες. Κατανοώντας πώς το κάνουν, θα μπορούμε να βοηθήσουμε και τον άνθρωπο».
Στην προσπάθεια συμμετέχουν κι άλλα μεγάλοι ερευνητικοί φορείς όπως το Ινστιτούτο Γενωμικής του Πεκίνου (BGI) και το Πανεπιστήμιο Ροκφέλερ.
Με το κόστος της αλληλούχισης DNA να μειώνεται και τη διαδικασία να επιταχύνονται, οι ερευνητές ελπίζουν ότι μέχρι το τέλος του 2022 θα έχουν αλληλουχίσει τα γονιδιώματα 3.000 ειδών.