Τεράστιες στήλες μεθανίου, ενός πολύ ισχυρού «αερίου του θερμοκηπίου», οι οποίες διαρρέουν από πηγές και εγκαταστάσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, χαρτογραφήθηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο -για πρώτη φορά- με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών δορυφόρων Sentinel. Περίπου 150 στήλες μεθανίου τον μήνα παρατηρήθηκαν από το διάστημα να καλύπτουν τεράστιες περιοχές, εκτεινόμενες σε απόσταση έως 300 χιλιομέτρων, οι οποίες είχαν -σε μεγάλο βαθμό- περάσει απαρατήρητες έως τώρα.
Πέρα από το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο έχει, πλέον, προσελκύσει περισσότερο τη διεθνή προσοχή και τον Νοέμβριο του 2021 περισσότερες από 100 χώρες υποσχέθηκαν στη Γλασκώβη να περικόψουν κατά 30% τις εκπομπές μεθανίου έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα τους το 2020. Ο τομέας πετρελαίου και φυσικού αερίου υπολογίζεται ότι ευθύνεται για τουλάχιστον το ένα τέταρτο των συνολικών ανθρωπογενών εκπομπών μεθανίου. Το σφράγισμα των εκτεταμένων διαρροών θεωρείται αναγκαίο στο πλαίσιο της μάχης κατά της κλιματικής αλλαγής.
Με βάση τα νέα ευρήματα, που παρουσιάστηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Science», οι τρεις χώρες με τις μεγαλύτερες διαρροές μεθανίου είναι το Τουρκμενιστάν (πάνω από ένα εκατομμύριο τόνους μεταξύ 2019 και 2020), η Ρωσία (σχεδόν ένα εκατομμύριο), οι ΗΠΑ, το Ιράν, η Αλγερία και το Καζακστάν. Όμως, οι δορυφόροι δεν μπόρεσαν να καταγράψουν καλά το μεθάνιο πάνω από περιοχές άλλων μεγάλων χωρών, όπως ο Καναδάς και η Κίνα, λόγω της συχνής πυκνής νεφοκάλυψης. Αντίθετα, γνωστές πετρελαιοπαραγωγές χώρες, όπως η Σαουδική Αραβία και το Κουβέιτ, δεν φαίνεται να ευθύνονται ιδιαίτερα για διαρροές μεθανίου.
«Γνωρίζαμε προηγουμένως για μεμονωμένες διαρροές μεθανίου, αλλά η νέα έρευνα δείχνει το πραγματικό αποτύπωμα του μεθανίου από τις δραστηριότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου στον πλανήτη», δήλωσε ο ερευνητής Ράιλι Ντάρεν του προγράμματος Carbon Mapper, που ιχνηλατεί τις εκπομπές μεθανίου διεθνώς. Οι ερευνητές, κυρίως από τη Γαλλία και τις ΗΠΑ, ανίχνευσαν στη διετία 2019-20 συνολικά περίπου 1.800 μεγάλες πηγές εκπομπών μεθανίου (με ρυθμό άνω των 25 τόνων ανά ώρα), εκ των οποίων οι 1.200 αφορούν τον τομέα πετρελαίου-φυσικού αερίου.
Το μεθάνιο, συνήθως, διαρρέει από τις εγκαταστάσεις των βιομηχανιών πετρελαίου και φυσικού αερίου, π.χ. στη διάρκεια εργασιών συντήρησης αγωγών, από τις χωματερές και τη διαχείριση αποβλήτων, από τη γεωργία και την κτηνοτροφία, από την εξόρυξη και την παραγωγή άνθρακα κ.ά. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το 30% έως 50% της σημερινής ανόδου των θερμοκρασιών οφείλεται στο μεθάνιο, το οποίο είναι ισχυρότερο από το διοξείδιο του άνθρακα ως αέριο του θερμοκηπίου, καθώς έχει 30 φορές μεγαλύτερη ικανότητα ανόδου της θερμοκρασίας σε βάθος 100 ετών.
Καθώς περισσότεροι και πιο εξελιγμένοι δορυφόροι, με πιο ευαίσθητους αισθητήρες, θα τεθούν σε τροχιά τα επόμενα πέντε χρόνια, αναμένεται ότι θα υπάρξει ακόμη πιο λεπτομερής ανίχνευση του μεθανίου, εντείνοντας έτσι τις πιέσεις στον τομέα πετρελαίου-φυσικού αερίου να κλείσει τις «τρύπες» του και παράλληλα να έχει μεγάλη εξοικονόμηση πόρων (η αξία των διαρροών εκτιμάται σε 6 δισεκατομμύρια δολάρια για το Τουρκμενιστάν, 4 δισ. δολ. για τη Ρωσία και 1,6 δισ. δολ. για τις ΗΠΑ).