Όλοι γνωρίζουμε ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα απαραίτητη για τη βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας. Μεταξύ άλλων πλεονεκτημάτων, τονώνει τη γνωστική λειτουργία και την ευεξία.
Ωστόσο, τα ποσοστά ανεπαρκούς σωματικής δραστηριότητας παραμένουν υψηλά στην Ευρώπη. Σχεδόν οι μισοί κάτοικοι της ΕΕ (45%) αναφέρουν ότι δεν ασκούνται ποτέ ή δεν συμμετέχουν σε αθλήματα.
Μια κοινή έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) προτείνει ότι η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας θα μπορούσε να αποτρέψει χιλιάδες πρόωρους θανάτους στην ΕΕ και να εξοικονομήσει δισεκατομμύρια ευρώ σε δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης ετησίως.
Ποιες όμως χώρες είναι οι λιγότερο ενεργές σωματικά στην Ευρώπη; Ποιοι είναι οι κύριοι λόγοι που εμποδίζουν τους ανθρώπους να ασκούνται πιο τακτικά; Πώς η ηλικία, το φύλο και η εκπαίδευση επηρεάζουν την άσκηση και τη συμμετοχή στον αθλητισμό; Ποια είναι η οικονομική επιβάρυνση της ανεπαρκούς σωματικής δραστηριότητας; Και πώς έχει επηρεάσει η πανδημία COVID-19 τη ρουτίνα άσκησης των ανθρώπων;
Η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου για τη συμμετοχή στον αθλητισμό και τη σωματική δραστηριότητα στα κράτη μέλη της ΕΕ και η κοινή έκθεση ΠΟΥ-ΟΟΣΑ με τίτλο «Step up! Η αντιμετώπιση του φόρτου της ανεπαρκούς σωματικής δραστηριότητας στην Ευρώπη», αντιμετωπίζει όλα αυτά τα ερωτήματα.
Το 2016, περισσότεροι από ένας στους τρεις (35,4 τοις εκατό) ενήλικες στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ ήταν ανεπαρκώς ενεργοί, σύμφωνα με τα δεδομένα του ΠΟΥ. Αυτό κυμαινόταν από 19 τοις εκατό στη Φινλανδία έως 46 τοις εκατό στην Πορτογαλία.
Η ανεπαρκής σωματική δραστηριότητα ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη σε ορισμένες χώρες της νότιας Ευρώπης και λιγότερο συχνή στις σκανδιναβικές χώρες. Το χαμηλότερο ποσοστό ήταν 18 τοις εκατό στη Ρωσία.
Η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο-Μάιο του 2022, παρέχει νεότερα δεδομένα για τον αθλητισμό και τη σωματική δραστηριότητα στην ΕΕ.
Όταν οι κάτοικοι της ΕΕ ρωτήθηκαν πόσο συχνά ασκούνταν ή συμμετείχαν σε αθλήματα, σχεδόν οι μισοί (45 τοις εκατό) ανέφεραν ότι δεν το έκαναν ποτέ. Σχεδόν ένας στους πέντε (17 τοις εκατό) είπε ότι σπάνια ασκούνταν.
Σχεδόν το ένα τρίτο των ερωτηθέντων (32 τοις εκατό) το έκανε με κάποια κανονικότητα, ενώ μόνο το 6 τοις εκατό το έκανε τακτικά.
Άσκηση σημαίνει κάθε μορφή σωματικής δραστηριότητας που κάνουν οι άνθρωποι σε αθλητικό πλαίσιο ή αθλητικό περιβάλλον, όπως κολύμπι, προπόνηση σε αθλητικό κέντρο ή αθλητικό σωματείο ή τρέξιμο σε πάρκο.
Η Πορτογαλία έχει το υψηλότερο ποσοστό όσων «ποτέ» δεν ασκούνται ή αθλούνται με 73%, ενώ ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα ποσοστά και για τη χώρα μας, με 68% των Ελλήνων να δηλώνουν ότι δεν αθλούνται ποτέ και 9% να το κάνουν σπανίως.
Οι σκανδιναβικές χώρες έχουν τις χαμηλότερες τιμές με μόλις 8 τοις εκατό στη Φινλανδία, ακολουθούμενες από τη Σουηδία (12 τοις εκατό) και τη Δανία (20 τοις εκατό). Αυτό το ποσοστό είναι 32 τοις εκατό στη Γερμανία και 45 τοις εκατό στη Γαλλία.
Πώς επηρεάζουν την άσκηση το φύλο, η ηλικία, η εκπαίδευση και η οικονομική κατάσταση
Η έρευνα αποκαλύπτει ότι το φύλο, η ηλικία, η εκπαίδευση και η οικονομική κατάσταση σχετίζονται με την άσκηση στην ΕΕ.
Οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι είναι λιγότερο πιθανό να συμμετέχουν σε τακτικά αθλήματα ή άσκηση, καθώς και επίσης και τα άτομα από χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές ομάδες.
Οι άνδρες είναι πιο πιθανό από τις γυναίκες να ασκούνται ή να αθλούνται με κάποια κανονικότητα: το 40 τοις εκατό από αυτούς λένε ότι «ποτέ» δεν ασκούνται ή αθλούνται, σε σύγκριση με το 49 τοις εκατό των γυναικών.
Τα άτομα ηλικίας 15-24 ετών έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να ασκούνται ή να αθλούνται με κάποια κανονικότητα (54 τοις εκατό). Το ποσοστό αυτό μειώνεται με την ηλικία, από 42 τοις εκατό μεταξύ των ατόμων ηλικίας 25-39 ετών σε 32 τοις εκατό στην ομάδα ηλικίας 40-54 ετών και 21 τοις εκατό μεταξύ των ατόμων ηλικίας 55 ετών και άνω.
Ενώ το 31 τοις εκατό όσων συνέχισαν την εκπαίδευσή τους έως την ηλικία των 20 ετών και άνω ανέφεραν ότι δεν ασκήθηκαν ποτέ, αυτό έφτασε το 74 τοις εκατό μεταξύ εκείνων που εγκατέλειψαν το σχολείο σε ηλικία 15 ετών ή νωρίτερα.
Κίνητρα για άσκηση και αθλητική συμμετοχή στην ΕΕ
Περισσότεροι από τους μισούς Ευρωπαίους (54 τοις εκατό) δηλώνουν ότι ασχολούνται με αθλήματα ή σωματική δραστηριότητα για να βελτιώσουν την υγεία τους, πολύ πιο συχνά από οποιονδήποτε άλλο λόγο.
Περίπου τέσσερις στους 10 ασχολήθηκαν με αθλήματα ή άλλες σωματικές δραστηριότητες για να βελτιώσουν τη φυσική τους κατάσταση (43%) ή να χαλαρώσουν (39%).
© Ευρωβαρόμετρο/Euronews
Τουλάχιστον το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων είπε ότι το κίνητρό τους ήταν η διασκέδαση (27%), η βελτίωση της φυσικής απόδοσης (27%) ή ο έλεγχος του βάρους τους (25%).
Γιατί οι Ευρωπαίοι δεν ασκούνται περισσότερο;
Η έλλειψη χρόνου είναι μακράν ο κύριος παράγοντας που εμποδίζει τους ανθρώπους σε όλη την ΕΕ να συμμετέχουν πιο τακτικά στον αθλητισμό.
Ενώ το 41 τοις εκατό δήλωσε ότι δεν συμμετείχε σε αθλήματα πιο τακτικά λόγω έλλειψης χρόνου, το ένα τέταρτο (25 τοις εκατό) δήλωσε ότι δεν είχε κίνητρο ή δεν ενδιαφέρεται.
© Ευρωβαρόμετρο/Euronews
Πώς επηρέασε η πανδημία τη συχνότητα της αθλητικής συμμετοχής και της άσκησης;
Το ένα τρίτο των ερωτηθέντων (34 τοις εκατό) είπε ότι συνέχισαν να είναι σωματικά δραστήριοι, συμπεριλαμβανομένης της αθλητικής συμμετοχής, αλλά με λιγότερη συχνότητα, κατά τη διάρκεια της COVID-19.
Σχεδόν ένας στους πέντε (18 τοις εκατό) σταμάτησε να είναι σωματικά δραστήριος κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Το ένα τρίτο των συμμετεχόντων (34 τοις εκατό) είπε ότι ήταν σωματικά δραστήριοι στο ίδιο επίπεδο κατά τη διάρκεια της COVID-19 όπως πριν.
Η οικονομική επιβάρυνση της ανεπαρκούς φυσικής δραστηριότητας
Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας μπορεί να εξοικονομήσει ισοτιμία αγοραστικής δύναμης 7,7 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως σε δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης, εάν ο καθένας έκανε τουλάχιστον 150 λεπτά σωματικής δραστηριότητας την εβδομάδα.
© Ευρωβαρόμετρο/Euronews
Μεγάλο μέρος της επιβάρυνσης εμφανίζεται σε χώρες με μεγάλο πληθυσμό και υψηλά επίπεδα δαπανών για την υγεία, όπως η Γερμανία (2,1 δισεκατομμύρια ευρώ), η Ιταλία (1,3 δισεκατομμύρια ευρώ) και η Γαλλία (1,1 δισεκατομμύρια ευρώ).
Η έκθεση του ΠΟΥ και του ΟΟΣΑ διαπίστωσε ότι εάν όλοι πληρούσαν το συνιστώμενο επίπεδο του ΠΟΥ για 150 λεπτά μέτριας έντασης σωματική δραστηριότητα την εβδομάδα, θα:
- Αποτρεπόταν περισσότεροι από 10.000 πρόωρους θανάτους (άτομα ηλικίας 30 έως 70 ετών) ετησίως.
- Αυξανόταν το προσδόκιμου ζωής των ατόμων που είναι ανεπαρκώς ενεργά κατά 7,5 μήνες και του συνολικού πληθυσμού κατά σχεδόν 2 μήνες.
Με πληροφορίες του Euronews