Νίκος Μιχαλόπουλος
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργεί ένα φιλόδοξο νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για τα δεδομένα και την τεχνητή νοημοσύνη με σημαντικές επιπτώσεις στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Αυτό θα επηρεάσει όχι μόνο τους κατασκευαστές οχημάτων αλλά και τους προμηθευτές και διανομείς αυτοκινήτων, καθώς και παρόχους σχετικών προϊόντων και υπηρεσιών, όπως τηλεπικοινωνίες, ψυχαγωγία, ασφάλειες, σταθμούς καυσίμων/φόρτισης και υπηρεσίες aftermarket.
Το νέο πλαίσιο θα περιλαμβάνει, ειδικότερα, τον πρόσφατα προτεινόμενο νόμο για τα δεδομένα. Αυτό καθορίζει γενικές αρχές για την πρόσβαση δεδομένων σε συνδεδεμένα προϊόντα, εισάγοντας δικαιώματα χρήστη για πρόσβαση και κοινή χρήση δεδομένων, συμβατικές αρχές για ανταλλαγή δεδομένων από επιχείρηση σε επιχείρηση και αρχές εναλλαγής για υπηρεσίες cloud.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ωστόσο, ο νόμος για τα δεδομένα ενδέχεται να μην περιλαμβάνει επαρκείς λεπτομέρειες για την παροχή υπηρεσιών που εξαρτώνται από δεδομένα στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Έχοντας αυτό υπόψη τον Μάρτιο, η Επιτροπή άνοιξε μια διαβούλευση σχετικά με πιθανούς κανόνες για τα δεδομένα των οχημάτων.
Οι πρωτοβουλίες της ΕΕ για τα δεδομένα θα επηρεάσουν την ικανότητα των ενδιαφερομένων να αναπτύσσουν νέες λειτουργίες και υπηρεσίες που εξαρτώνται από τη διαθεσιμότητα των δεδομένων. Αυτές οι νέες λειτουργίες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, τη δυνατότητα απομακρυσμένου ξεκλειδώματος της πόρτας ενός οχήματος για μια κοινή υπηρεσία κινητικότητας. Εμφάνιση πληροφοριών ορίου ταχύτητας στο ταμπλό για υπηρεσίες πλοήγησης, ή εμφάνιση πληροφοριών σχετικά με τη φόρτιση ή την αποφόρτιση της μπαταρίας ενός αυτοκινήτου για υπηρεσίες που σχετίζονται με ηλεκτρικά οχήματα.
3 επιλογές πολιτικής
Η Επιτροπή εξετάζει τρεις γενικές επιλογές πολιτικής. Το λιγότερο παρεμβατικό — χωρίς να κάνουμε τίποτα — θα ήταν να επιβάλλουμε ίσα δικαιώματα πρόσβασης στα δεδομένα εντός του οχήματος, χωρίς να ρυθμίζουμε τα δεδομένα που θα συλλέγονται. Σύμφωνα με τη δεύτερη επιλογή, η ΕΕ θα απαιτούσε τη διαθεσιμότητα ενός ελάχιστου καταλόγου δεδομένων, λειτουργιών και πόρων, εξ αποστάσεως και σε συγκεκριμένη μορφή. Η τρίτη επιλογή θα περιλαμβάνει επίσης κανόνες διακυβέρνησης σχετικά με την πρόσβαση. Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι πιο εκτεταμένες υποχρεώσεις θα προσέφεραν μεγαλύτερα οφέλη αλλά και δυνητικά μεγαλύτερο κόστος και κίνδυνο καθυστέρησης.
Ποια προσέγγιση θα επιλέξει η ΕΕ θα έχει σημαντικές επιπτώσεις για τα ενδιαφερόμενα μέρη. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την πρώτη επιλογή, η ελευθερία των κατασκευαστών να αποφασίζουν ποια δεδομένα συλλέγουν τα οχήματά τους θα μπορούσε να περιορίσει τη δυνατότητα τρίτων να χρησιμοποιούν τέτοια δεδομένα, για παράδειγμα να προσφέρουν υπηρεσίες σε πολλές μάρκες.
Σύμφωνα με τη δεύτερη επιλογή, οι κατασκευαστές θα πρέπει να δημοσιεύουν λίστες δεδομένων οχημάτων, λειτουργιών και πόρων που είναι προσβάσιμοι σε συγκεκριμένο μοντέλο ή έκδοση οχήματος – πιθανώς διευκολύνοντας τις υπηρεσίες που προσφέρονται σε ιδιοκτήτες διαφορετικών σημάτων οχημάτων, καλύπτοντας παράλληλα τις ανάγκες δεδομένων των κυβερνητικών φορέων για την παρακολούθηση της κυκλοφορίας, όπως τις εκπομπές CO2 ή την ασφάλεια οχημάτων.
Και η επιβολή ενιαίων κανόνων πρόσβασης στα δεδομένα θα μπορούσε να προωθήσει περαιτέρω αυτή την πρόσβαση και τελικά να δημιουργήσει πιο ισότιμους όρους ανταγωνισμού και μεγαλύτερα κίνητρα για επενδύσεις.
Αναμονή μέχρι το καλοκαίρι
Η διαβούλευση θα διαρκέσει έως τις 21 Ιουνίου και η επιτροπή αναμένεται να δημοσιεύσει τα συμπεράσματά της στα τέλη του καλοκαιριού. Εν τω μεταξύ, η επιτροπή διεξάγει επίσης διαβουλεύσεις σχετικά με τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες που ισχύουν για τη συλλογή και την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ (πραγματικών και δυνητικών) ανταγωνιστών. Η Επιτροπή δημοσίευσε πρόσφατα σχέδιο γενικών κατευθυντήριων γραμμών για την αξιολόγηση της κοινής χρήσης και της συγκέντρωσης δεδομένων, μεταξύ άλλων, που πιθανότατα θα ισχύουν από το 2023 έως το 2033. Ο κανονισμός της Επιτροπής για την απαλλαγή κατά κατηγορία οχημάτων είναι επίσης υπό εξέταση, με εξαίρεση κατά κατηγορία αντικατάστασης με συγκεκριμένους κανόνες για την κοινή χρήση δεδομένων εντός του οχήματος από τα μέσα του 2023 έως το 2028.
Όπως σε πολλούς τομείς, η νομοθεσία της ΕΕ είναι πιθανό να βρει εμπόδια από άλλες δικαιοδοσίες. Οι διαβουλεύσεις της επιτροπής προσφέρουν επομένως μια πολύτιμη ευκαιρία στους ενδιαφερόμενους να επηρεάσουν το μελλοντικό ρυθμιστικό τοπίο.
Το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο θα συμπληρώσει τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες της ΕΕ. Η Επιτροπή είχε προηγουμένως επιβάλει όρους βάσει των αντιμονοπωλιακών κανόνων σχετικά με την πρόσβαση σε διεπαφές πρωτοκόλλου εφαρμογών (API) και εφαρμογές ενσωμάτωσης σε σχέση με υπηρεσίες κινητικότητας όπως κοινή χρήση αυτοκινήτου, υπηρεσίες στάθμευσης και χρέωσης ηλεκτρικών οχημάτων.