Σε μια λιτή, αλλά ιδιαίτερα συγκινητική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα «Πολυχώρος» του Συλλόγου “Οι Φίλοι της Μουσικής”, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, απονεμήθηκε το Βραβείο Μουσικής Sciacca “Ad Memoriam” στη μνήμη του Μίκη Θεοδωράκη για «το ασύνορο μουσικό και πολιτισμικό του έργο και τη συμβολή του στη φιλία των λαών». Παρουσία του δημάρχου Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη, ο οποίος απεύθυνε χαιρετισμό, η εκδήλωση πλαισιώθηκε με αναφορές στο έργο και στην προσωπικότητα του μοναδικού δημιουργού, που ξεπέρασε τα σύνορα της Ελλάδας όχι μόνο μουσικά και πολιτισμικά, αλλά και πολιτικά. Το βραβείο, που παρέλαβαν εκπρόσωποι της Μουσικής Βιβλιοθήκης “Λίλιαν Βουδούρη” όπου φυλάσσεται το Αρχείο του συνθέτη, απονεμήθηκε από το Foundation Sciacca και τα Διεθνή Βραβεία Giuseppe Sciacca, που έχουν ως έδρα εκδηλώσεων το Βατικανό.
«Συμπληρώνονται περίπου 6 μήνες από τον θάνατό του, αλλά το μεγάλο καλλιτεχνικό έργο του και το ταγμένο πνεύμα του στην Ειρήνη και στη φιλία των λαών αναδεικνύεται επίκαιρο μέσα στη δραματικότητα του πολέμου της Ουκρανίας, που ζούμε τις τελευταίες εβδομάδες. Είναι βέβαιο πως αν ζούσε θα παρακολουθούσε ανήσυχα και θα ύψωνε με το πνευματικό του κύρος μια ευαίσθητη κραυγή για την Ειρήνη, που θα απηχούσε σε όλη την Ευρώπη. Αυτό ήταν ο Θεοδωράκης, ο ενεργός, ο παρεμβατικός διανοούμενος», δήλωσε μεταξύ άλλων ο Κ. Μπακογιάννης, ανοίγοντας τη σημερινή εκδήλωση, και προσέθεσε:
«Τίποτα το “ηττημένο” δεν υπάρχει ούτε στο έργο του ούτε στη ζωή του, το μελαγχολικό και το εσωστρεφές στον Θεοδωράκη δεν υπάρχει, παρά μια αγάπη για την προσωπική και συλλογική μάχη και μια αγωνιστική αίσθηση της ζωής που επιδίωκε την συνεχή εξωτερίκευση, τη διαρκή επικοινωνία με τον λαό -στους αντίποδες της σιωπής και του συμβιβασμού. Όπως εύστοχα αναφέρετε και στην πρόσκλησή σας: “το ασύνορο έργο του που υπηρέτησε τη φιλία των λαών”.
Ο Μίκης Θεοδωράκης δεν θέλησε ποτέ να είναι μόνο συνθέτης και δημιουργός μουσικής, αλλά να λειτουργήσει πολιτικά, κομίζοντας απόψεις ενίοτε με ανατρεπτική διάθεση και επαναπροσδιορισμούς μιας προσωπικής αντίληψης, που δημιουργούσαν άλλοτε ενθουσιασμό στους πολιτικούς αντιπάλους, και άλλοτε απογοήτευση από το παραδοσιακό κοινό του. Λειτουργούσε και εκφραζόταν ασυμβίβαστα μέσα στην αδιαπραγμάτευτη αυτονομία του. Όμως κατάφερε σε δύσκολους καιρούς να εμπνεύσει όσο κανένας καλλιτέχνης, να διεθνοποιήσει ως “πρέσβης” του ελληνικού πολιτισμού και της πολιτικής ταυτόχρονα, να παιδαγωγήσει την ελληνική ψυχή, να εκλαϊκεύσει την μεγάλη ποίηση».
Στην εκδήλωση μίλησαν για τον Μίκη Θεοδωράκη η καθηγήτρια του ΕΜΠ, Τώνια Μοροπούλου, που το 2019 τιμήθηκε με το διεθνές βραβείο για τη μελέτη και την αποκατάσταση του Ιερού Κουβουκλίου του Πανάγιου Τάφου, ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής, εκπρόσωπος της Ελλάδας στον τομέα του Κινηματογράφου- Θεάτρου των Διεθνών Βραβείων Giuseppe Sciacca, ο οποίος τιμήθηκε με το διεθνές βραβείο το 2008 για την ταινία του «El Greco» και η Βίκυ Μπαφατάκη, γενική γραμματέας των G. Sciacca, αρχαιολόγος- επικοινωνιολόγος.
«Τον Μίκη τον ζούμε κάθε μέρα. Σήμερα, όμως, είμαστε εδώ για να αποτίσουμε φόρο τιμής σε έναν άνθρωπο, σε μια ιδέα, αναγνωρίζοντας και αναδιφώντας τη μοναδικότητά του. Ποια είναι αυτή; Στο πρόσωπο του Μίκη συναντάμε ταυτόχρονα τον μεγάλο συνθέτη, τον δημιουργό του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, τον ασυμβίβαστο αγωνιστή, τον πολιτικό. Γι’ αυτό και τα τραγούδια του έδωσαν πνοή στους αγώνες για την ελευθερία, τη δημοκρατία, την εθνική ανεξαρτησία, την κοινωνική προκοπή … Ο Μίκης με καταλύτη τη μουσική ιδιοφυΐα του, με όπλο την ασίγαστη δύναμη της ψυχής του και με τη συνθετική του δεινότητα μπόρεσε να αφομοιώσει διαφορετικά στυλ, να τα υποτάξει στη δική του αισθητική, στις ανάγκες του λαού μας, στις ανάγκες έκφρασης όλων των λαών. Και να ανανεώσει έτσι και ο ίδιος συνεχώς το έργο του, να δημιουργεί μια διαρκή παρακαταθήκη για τη μουσική, για την Ελλάδα για τον κόσμο», ανέφερε, μεταξύ άλλων, η Τ. Μοροπούλου.
«Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει εισαχθεί μέσα σ’ αυτό που ονομάζουμε ομορφιά του σύμπαντος και έχει κατανοήσει τις μουσικές των ουρανίων σφαιρών, με αποτέλεσμα και τα “μικρά” να είναι “μεγάλα”. Για παράδειγμα, το τραγούδι η “Μαργαρίτα, Μαργαρώ” είναι “μικρό” αλλά εμπεριέχει το “μεγάλο”», είπε ο Γιάννης Σμαραγδής, τονίζοντας ότι ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Βαγγέλης Παπαθανασίου είναι οι τρεις σπουδαίοι Έλληνες δημιουργοί που θα απαντούσαν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο στο ερώτημα “τι υπηρετούν”: «”Υπηρετούμε τη συμπαντική ομορφιά, τη συμφωνία των σφαιρών, το θείο…”. Είναι οι όψεις του ιδίου πράγματος. Αυτά τα πρόσωπα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο συλλάμβαναν τη μουσική, βέβαια ο καθένας την κατέγραφε με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με τον χαρακτήρα και τον χρωματισμό της ψυχής του, όπου τελικά και η μουσική απευθύνεται», συμπλήρωσε ο σκηνοθέτης.
«Είναι πολύ σημαντικό να δουλεύουμε ομαδικά. Να αφήσουμε τον ωφελιμισμό και τον εγωκεντρισμό και να είμαστε ένα σύνολο. Όταν γινόμαστε ένα σύνολο και ενώνουμε τα χέρια και κυρίως τις ψυχές μας, μπορούμε να τα καταφέρουμε», δήλωσε η Βίκυ Μπαφατάκη, η πρώτη Ελληνίδα που τιμήθηκε το 2005 με βραβείο G. Sciacca. «Τα Διεθνή Βραβεία και το Foundation Sciacca προάγουν τον πολιτισμό και την επιστήμη με έργα και όχι μόνο με λόγια. Προάγουν την αριστεία και κυρίως την αγάπη, την αδελφοσύνη και τη φιλία των λαών. Δεν μας ενδιαφέρουν τα πολιτικά κόμματα. Μας ενδιαφέρει να πάμε την ανθρωπότητα ένα βήμα μπροστά», συμπλήρωσε η Β. Μπαφατάκη, κλείνοντας με τα λόγια του Μίκη Θεοδωράκη: «Αν ήθελα να στείλω ένα μήνυμα στον ελληνικό λαό θα ξαναέλεγα τα λόγια του Διονυσίου Σολωμού (ελαφρώς παραλλαγμένα): “Κλείστε βαθιά στην καρδιά σας την Ελλάδα. Και μονάχα τότε θα ανοίξουν για σας και τα παιδιά σας διάπλατες οι πόρτες για την πρόοδο και την ευτυχία του λαού μας”».
Στην εκδήλωση μίλησαν επίσης η Ισμήνη Κριάρη, πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου, ο Δημήτρης Δημητρίου, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, η συγγραφέας Βενετία Πιτσιλαδή Chuard και η Στεφανία Μεράκου, διευθύντρια της Μουσικής Βιβλιοθήκης “Λίλιαν Βουδούρη” του Συλλόγου “Οι Φίλοι της Μουσικής”. Ηχητικά μηνύματα με αφορμή την εκδήλωση απέστειλαν ο καθηγητής Παιδοχειρουργικής Αυξέντιος Καλαγκός, που τιμήθηκε με το Ειδικό Βραβείο Κριτικής Επιτροπής του “Giuseppe Sciacca” το 2014 για το ιατρικό και φιλανθρωπικό του έργο, και ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, γενικός χειρουργός Ρομποτικής Χειρουργικής, που τιμήθηκε με το Βραβείο Ιατρικής Sciacca το 2021.
Τα διεθνή βραβεία Giuseppe Sciacca και το Foundation Sciacca στηρίζονται στις αρχές του εθελοντισμού, στις αξίες και τα ιδεώδη, στην αγάπη και την φιλία των λαών. Διαδραματίζει έναν καταλυτικό ρόλο στην αριστεία νέων ανθρώπων ανά τον κόσμο που ξεχωρίζουν και διακρίνονται σε διαφορετικούς τομείς δράσης. Ταυτόχρονα επιβραβεύει το έργο και την προσωπικότητα σημαντικών ανθρώπων παγκοσμίως.