Θα περίμενε κανείς να ακούσει κάτι σαν κρότο ή έκρηξη, σίγουρα κάτι δραματικό. Όμως όχι, οι μετεωρίτες που χτυπούν την επιφάνεια του Άρη φαίνεται πως έχουν αστείο ήχο.
Δονήσεις από την πτώση τεσσάρων βράχων από το Διάστημα καταγράφηκαν για πρώτη φορά από το InSight της NASA, έναν σεισμογράφο που προσεδαφίστηκε στον κόκκινο πλανήτη το 2018.
Οι καταγραφές των δονήσεων επέτρεψαν στους ερευνητές της αποστολής να υπολογίσουν περίπου πού προσέκρουσαν τα αντικείμενα. Στη συνέχεια, ο δορυφόρος MRO της NASA εντόπισε τους αντίστοιχους κρατήρες.
Τέτοιες πτώσεις είναι σχετικά συχνές στον Άρη, ο οποίος σε αντίθεση με τη Γη δεν διαθέτει ατμόσφαιρα που αναχαιτίζει τα εισερχόμενα αντικείμενα.
Οι βράχοι που κατέγραψε το InSight –ένας το 2020 και οι άλλοι τρεις το 2021- είχαν σχετικά μικρό μέγεθος με βάρος μέχρι 200 κιλά και διάμετρο μέχρι μισό μέτρο, αναφέρουν στο Nature Geoscience οι ερευνητές που ανέλυσαν τα δεδομένα.
Οι κρατήρες τριών προσκρούσεων σε εικόνες του δορυφόρου MRO (NASA/JPL-Caltech/University of Arizona)
Το πρώτο περιστατικό ήταν και το πιο δραματικό, αφού το μετέωρο ακούγεται να σπάει σε τουλάχιστον τρία κομμάτια, καθένα από τα οποία άνοιξε δικό του κρατήρα.
Ο ήχος που κατέγραψε σε αυτή την περίπτωση το InSight δεν ακούγεται σαν κρότος αλλά σαν «μπλοπ». Όπως εξήγησε η NASA, αυτό «οφείλεται σε ένα περίεργο ατμοσφαιρικό φαινόμενο που ακούγεται όταν οι μπάσοι ήχοι φτάνουν πριν τους ήχους υψηλής συχνότητας.
To InSight είναι η πρώτη αποστολή της NASA που εξοπλίστηκε με σεισμογράφο (NASA)
Ούτως ή άλλως οι ήχοι ακούγονται διαφορετικά στον Άρη από ό,τι στη Γη δεδομένου ότι η ατμόσφαιρα είναι 100 φορές αραιότερη και αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από διοξείδιο του άνθρακα.
Η τεχνολογία του InSight φαίνεται ότι θα χρησιμοποιηθεί προσεχώς και για την ανίχνευση πτώσης μετεώρων στην επιφάνεια της Σελήνης.
«Οι εφεδρικοί αισθητήρες του InSight ενσωματώνονται αυτή τη στιγμή στο όργανο FSS που προγραμματίζεται να μεταφερθεί στη Σελήνη το 2025» δήλωσε στο Reuters ο Ραφαέλ Γκαρσία του Πανεπιστημίου της Τουλούζης.
Το σεισμόμετρο του InSight, το πρώτο που εκτοξεύεται σε σώμα εκτός της Γης, έχει καταγράψει μέχρι σήμερα 1.300 μικρές δονήσεις και απέδειξε έτσι ότι ο Άρης είναι σεισμικά ενεργός, παρόλο που δεν διαθέτει τεκτονικές πλάκες.
Η ανάλυση των σεισμικών κυμάτων επέτρεψε στους γεωλόγους να υπολογίσουν για πρώτη φορά την εσωτερική δομή του πλανήτη. Οι μετρήσεις έδειξαν μεταξύ άλλων ότι ο πυρήνας του Άρη είναι λιγότερο πυκνός από ό,τι είχε εκτιμηθεί παλαιότερα και ότι το στρώμα του μανδύα είναι μεγαλύτερο.
Ο ισχυρότερος σεισμός που έχει καταγράψει μέχρι σήμερα το σεισμόμετρο της NASA είχε μέγεθος 5 βαθμών.