Μια παγκόσμια καινοτομία έχουν δημιουργήσει εδώ και λίγους μήνες νεαροί μηχανολόγοι μηχανικοί του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας που εδρεύει στο Ηράκλειο της Κρήτης.
Πρόκειται για την “Περσεφόνη”, ένα ρομπότ πλήρως αυτόνομο που ξεναγεί τους επισκέπτες στο σπήλαιο της Αλιστράτης σε 33 διαφορετικές γλώσσες.
“Πρόκειται για παγκόσμια καινοτομία, διότι ρομπότ που να παρέχει τέτοιου είδους ξεναγήσεις μέσα σε σπήλαιο, δεν έχει ξαναγίνει” δηλώνει στο GRTimes.gr ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Πάνος Τραχανιάς.
Συναντήσαμε την “Περσεφόνη”, το πλήρως αυτόνομο ρομπότ που τους τελευταίους δύο μήνες ‘κατοικεί’ εντός του σπηλαίου της Αλιστράτης Σερρών, στο Περίπτερο 7 της 85ης ΔΕΘ, που διεξάγεται 11 – 19 Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλονίκη.
Ένα ρομπότ το οποίο κατασκευάστηκε εξ’ ολοκλήρου στο εργαστήριο του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) με στόχο να λειτουργεί μέσα στο σπήλαιο της Αλιστράτης και να παρέχει υπηρεσίες ξενάγησης στους επισκέπτες σε μια απόσταση 150 μ.
“Πρόκειται για παγκόσμια καινοτομία, μιας και ρομπότ που να παρέχουν τέτοιου είδους ξεναγήσεις έχουν γίνει πάρα πολλά τα τελευταία 20 χρόνια, όμως μέσα σε σπήλαιο δεν έχουν ξαναγίνει” δηλώνει στο GRTimes.gr ο Πάνος Τραχανιάς καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, επικεφαλής του Εργαστηρίου Υπολογιστικής Όρασης και Ρομποτικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ).
Όπως ο ίδιος αναφέρει η ξενάγηση από την “Περσεφόνη” στους επισκέπτες του σπηλαίου της Αλιστράτης παρέχεται σε 33 γλώσσες (σ.σ. είναι όλες οι γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πολλές άλλες), και είναι σε θέση να απαντάει σχετικά με τον χώρο και τα εκθέματα που βρίσκονται μέσα στο σπήλαιο.
Η “Περσεφόνη” μιλάει και αρχαία ελληνικά και όπως αναφέρει ο κ. Τραχανιάς πρόκειται για ένα από τα πλέον δύσκολα εγχειρήματα, ωστόσο σε συνεργασία με φιλολόγους, μπόρεσε να επιτευχθεί.
“Το βασικότερο είναι ότι το ρομπότ είναι πλήρως αυτόνομο’ λειτουργεί τελείως αυτόνομα και δεν υπάρχει καμιάς μορφής παρέμβαση” μας εξηγεί ο καθηγητής
Δύσκολο το περιβάλλον του σπηλαίου
Μια από τις προκλήσεις για την κατασκευή του ρομπότ “Περσεφόνη” το οποίο βρίσκεται καθημερινά στο σπήλαιο Αλιστράτης Σερρών και λειτουργεί σε μόνιμη βάση ήταν και το περιβάλλον του σπηλαίου το οποίο είναι δύσκολο.
Όπως μας εξηγεί ο κ. Τραχανιάς, “πρόκειται για ένα περιβάλλον με πάρα πολύ υγρασία, είναι δύσκολο το μονοπάτι πάνω στο οποίο κινείται, και όλο αυτό το καθιστά παγκόσμια καινοτομία μιας και ρομπότ που να παρέχουν τέτοιου είδους ξεναγήσεις έχουν γίνει πάρα πολλά τα τελευταία 20 χρόνια, όμως μέσα σε σπήλαιο δεν έχουν ξαναγίνει”.
Σχετικά με τις θερμοκρασίες του σπηλαίου είναι σχετικά υψηλές (15ο -17ο C) και λόγω του μειωμένου εξαερισμού η θερμοκρασία αυτή διατηρείται και το χειμώνα. Επίσης λόγω του μειωμένου εξαερισμού και της επαρκούς υδροδοτήσεως το χειμώνα, την άνοιξη η υγρασία είναι πολύ υψηλή (σχετική υγρασία 95% – 105%).
Πρόκληση η “Περσεφόνη”
Ως μια πρόκληση περιγράφει τον σχεδιασμό και την κατασκευή της “Περσεφόνης” ο Μάνος Παπαδάκης μηχανολόγος μηχανικός, ο οποίος σχεδίασε και κατασκεύασε το συγκεκριμένο ρομπότ.
“Έχουμε σχεδιάσει πολλά συστήματα, όμως η Περσεφόνη ήταν πρόκληση γιατί ήταν μια μεγάλη κατασκευή που έπρεπε να βάλουμε όση τεχνογνωσία είχαμε σαν εργαστήριο για να φτιαχτεί και να μπορεί να λειτουργεί μέσα σε ένα περιβάλλον, με ιδιαίτερες συνθήκες” αναφέρει στο GRTimes.gr ο Μάνος Παπαδάκης εξηγώντας ότι πρόκειται για ένα περιβάλλον ενός σπηλαίου με πολύ υγρασία, χαμηλές θερμοκρασίες κτλ.
“Το βασικότερο ήταν η υγρασία, η οποία δεν είναι φιλική σε κάθε τι ηλεκτρονικό” δηλώνει ο ίδιος ενώ σ’ ότι αφορά το σχεδιασμό και την κατασκευή του ρομπότ χρειάστηκαν περίπου εννέα μήνες.
Η “Περσεφόνη” είναι κατασκευασμένη από αλουμίνιο, από πολυεστέρα, ενώ όπως πληροφορούμαστε οι κατασκευαστές της έχουν χρησιμοποιήσει πολλές διαφορετικές τεχνικές, όπως την τεχνολογία των τρισδιάστατων εκτυπωτών για το κεφάλι κτλ.
Ο προγραμματισμός
Πάνω στον προγραμματισμό για το συγκεκριμένο ρομποτικό σύστημα έτσι ώστε να πλοηγείται αυτόνομα μέσα στο σπήλαιο Αλιστράτης, δουλέψανε η ηλεκτρολόγος μηχανικός Δέσποινα Κατερίνα Αργυροπούλου μαζί με τη Δήμητρα Κτιστάκη και τον Στέλιο Πιπεράκη.
“Δουλέψαμε και προγραμματίσαμε το συγκεκριμένο ρομποτικό σύστημα έτσι ώστε να πλοηγείται αυτόνομα μέσα στο σπήλαιο Αλιστράτης, να μπορεί να κάνει την ξενάγηση, να είναι φιλικό ως προς τον επισκέπτη, να κινείται με τέτοια ταχύτητα που να μην τρομάζει, να νιώθει απειλή ο επισκέπτης” δηλώνει στο GRTimes.gr η νεαρή ηλεκτρολόγος μηχανικός προσθέτοντας “έχουμε φτιάξει ένα user interface -ένα γραφικό περιβάλλον- στην οθόνη του ρομπότ, έτσι ώστε να μπορεί να το χειριστεί εύκολα και ο ξεναγός και ο επισκέπτης που επιλέγει τη γλώσσα της ξενάγησης”.
Η ίδια εξηγεί πως ο προγραμματισμός περιλαμβάνει στοιχεία όπως το να παίρνει μετρήσεις από κάποιους αισθητήρες, να βλέπει τον χώρο που βρίσκεται, να καταλαβαίνει που βρίσκεται, να εντοπίζει τα εμπόδια, να αποφεύγει τους ανθρώπους, να πηγαίνει σε συγκεκριμένα σημεία του σπηλαίου και να δίνει πληροφορίες για το έκθεμα που βρίσκεται δίπλα του και να επιστρέφει στη βάση του.
Ερωτήσεις – Απαντήσεις
Όπως πληροφορούμαστε το ρομπότ “Περσεφόνη” μπορεί να καταλάβει μια ερώτηση και να την απαντήσει. Απαντάει σε συγκεκριμένες ερωτήσεις όπως τι ηλικία έχει το σπήλαιο, εάν ζουν νυχτερίδες στο σπήλαιο, τι τρώνε οι νυχτερίδες, για τον μύθο της Περσεφόνης, πώς δημιουργούνται οι σταλακτίτες και σταλαγμίτες κτλ.
Το όνομα και ο μύθος
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία στο φαράγγι του ποταμού Αγγίτη, που διασχίζει την περιοχή Αλιστράτης στη θέση Πετρωτό εμφανιζόταν η σφίγγα.
Ακόμη αναφέρεται ότι ο Πλούτωνας ο θεός του Άδη, όταν έκλεψε την Περσεφόνη, θυγατέρα της θεάς Δήμητρας και του αδελφού της Δία, την οδήγησε στη φυσική διώρυγα (φαράγγι), όπου βρίσκεται η Πύλη του Άδη.
Ο δε μύθος της αρπαγής της Περσεφόνης πρωτοεμφανίζεται στην Θεογονία του Ησιόδου. Η αρπαγή στο Νύσιον πεδίον έγινε όταν ενώ μάζευε ένα νάρκισσο, άνοιξε η γη, ξεπήδησε ο Άδης με το άρμα του και την άρπαξε.
Οι κραυγές για βοήθεια δεν ακούστηκαν από κανένα, εκτός από την Εκάτη και τον Ήλιο.
Το όνομα “Περσεφόνη” στο ρομπότ δόθηκε από το ίδιο το σπήλαιο της Αλιστράτης, καθώς η Περσεφόνη ήταν η θεά του Κάτω Κόσμου.
Αύξηση της επισκεψιμότητας
Το ρομπότ “Περσεφόνη” βρίσκεται μόνιμα εντός του σπηλαίου Αλιστράτης Σερρών από τον Ιούλιο του 2021, οπότε και παραδόθηκε από τους μηχανολόγους μηχανικούς οι οποίοι και το κατασκεύασαν.
“Από τη στιγμή που εγκαταστάθηκε το ρομπότ στο σπήλαιο, στις αρχές Ιουλίου, όπως μας ενημέρωσε ο διευθυντής του σπηλαίου, παρατηρείται μια αύξηση της επισκεψιμότητας κατά 70%” δηλώνει στο GRTimes.gr ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, επικεφαλής του Εργαστηρίου Υπολογιστικής Όρασης και Ρομποτικής του ΙΤΕ Πάνος Τραχανιάς.
Σημειώνεται ότι το σπήλαιο Αλιστράτης θεωρείται ένα από τα ωραιότερα και μεγαλύτερα της Ελλάδος, πιθανόν και της Ευρώπης, με εντυπωσιακούς σχηματισμούς από σταλακτίτες και σταλαγμίτες.
Βρίσκεται 6 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Αλιστράτης, στη θέση “Πετρωτό”. Η έκταση της περιοχής περιλαμβάνει 14.000 στρ. ενώ απέχει περί τα 50 χλμ. Ν.Α. των Σερρών, 25 χλμ. Ν.Δ. της Δράμας και τα 55 χλμ. Β.Δ. της Καβάλας.
Το σπήλαιο Αλιστράτης λειτουργεί καθημερινά, για αυτούς τους μήνες, 09.00 – 17.00 και το εισιτήριο κοστίζει 8 ευρώ (ενήλικες), 4 ευρώ (φοιτητές, άνεργοι, μαθητές, πολύτεκνοι), 3 ευρώ (μαθητές δημοτικού), 6 ευρώ (γκρουπ λεωφορείων).
Σημειώνεται ότι η επιχείρηση δίνει το ‘παρών’ στην 85η ΔΕΘ στο Περίπτερο 14 (academia) και εκεί οι υπεύθυνοι, εκτός από τις πληροφορίες, σας παρέχουν και εκπτωτικό κουπόνι -2 ευρώ για την είσοδό σας στο σπήλαιο της Αλιστράτης.
Δείτε βίντεο: