Φανταστείτε ότι βρίσκεστε σε μια συναυλία που γίνεται στον πλανήτη Άρη. Κάθεστε μπροστά μπροστά, κοντά στη σκηνή και η συναυλία αρχίζει. Τι θα ακούσετε από το κλασσικό έργο που θα παίζει η ορχήστρα;
Η απάντηση είναι πως θα ακούσετε ένα συνονθύλευμα ήχων που θα σας ζαλίσει. Θα ακούγατε πρώτα τους υψηλούς τόνους από τα φλάουτα, τα βιολιά και την άρπα και στη συνέχεια θα έφταναν στα αυτιά σας οι ήχοι από το βιολοντσέλο και τα τύμπανα.
Και αυτό γιατί ο ήχος στον Άρη δεν ταξιδεύει ομοιόμορφα όπως στη γη, αλλά εξαρτάται από τη συχνότητα. Όσο πιο ψηλή είναι τόσο γρηγορότερα ταξιδεύει και όσο πιο μπάσα τόσο αργότερα.
Και για να σας λύσουμε την απορία με αυτό το φανταστικό πείραμα σας λέμε ότι ο ήχος στον Άρη δεν ταξιδεύει μακριά. Για να ακούσετε κάτι θα πρέπει να βρίσκεστε κοντά στην πηγή του ήχου. Με άλλα λόγια εάν σε αυτήν την συναυλία στον Άρη καθόσασταν στις πίσω σειρές, θα βλέπατε τους μουσικούς να παίζουν τα όργανα, αλλά δεν θα ακούγατε το παραμικρό αφού ο ήχος δεν θα έφτανε μέχρι εκεί.
Όλα αυτά έχουν προκύψει από μετρήσεις και ηχογραφήσεις που έκανε το ρομποτικό όχημα «Perseverance Rover» το οποίο βρίσκεται στην επιφάνεια του πλανήτη και συλλέγει πληροφορίες.
Η μελέτη των επιστημόνων για τον ήχο δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature, και μεταξύ άλλων διαπιστώνονται διάφορα πράγματα για τους ήχους και την… ακουστική στον Άρη.
Ο ήχος
Όπως ξέρουμε σε αντίθεση με το φως τα ηχητικά κύματα για να ταξιδέψουν χρειάζονται ένα μέσον. Το μέσον αυτό είναι η ατμόσφαιρα. Η ατμόσφαιρα όμως του Άρη είναι διαφορετική από εκείνη της γης. Είναι περισσότερο «λεπτή» και ψυχρή.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι για να ταξιδέψει ένας ήχος πρέπει να δονήσει τα μόρια της ατμόσφαιρας. Όμως επειδή ατμόσφαιρα του Κόκκινου πλανήτη είναι ψυχρή σημαίνει ότι τα μόρια της κινούνται περισσότερο αργά σε σχέση με εκείνα της γήινης ατμόσφαιρας.
Επίσης επειδή η ατμόσφαιρα είναι λεπτή, υπάρχουν και λιγότερα μόρια τα οποία θα συγκρουστούν το ένα με το άλλο και τα οποία θα μεταφέρουν τον ήχο. Ενώ εάν βάλουμε στην εξίσωση και τον παράγοντα ότι τα μόρια του διοξειδίου του άνθρακα (από τα οποία αποτελείται η ατμόσφαιρα του Άρη) είναι βαρύτερα από τα μόρια του οξυγόνου (από τα οποία αποτελείται η ατμόσφαιρα της γης) τότε ο ήχος θα «πέσει» ταχύτερα.
Με άλλα λόγια. Ενώ στη γη οι ήχοι πέφτουν μετά από 65 μέτρα, στον Άρη πέφτουν μετά από 8. Δηλαδή εάν κάποιος είναι στα 9 μέτρα απλά δεν θα ακούσει. Θυμηθείτε το παράδειγμα της φανταστικής συναυλίας που αναφέραμε στην αρχή.
Τι άλλο σημαίνει αυτό; Ότι ο ήχος από κάθε πράγμα θα ταξιδεύει με διαφορετική ταχύτητα, ενώ στη γη όλοι οι ήχοι έρχονται με την ίδια ταχύτητα στα αυτιά μας. Οι ήχοι υψηλής συχνότητας ταξιδεύουν γρηγορότερα από τους ήχους χαμηλότερων συχνοτήτων.