Μια άγνωστη διαδικασία παραγωγής μεθανίου είναι πιθανό να λειτουργεί στον κρυφό ωκεανό κάτω από το παγωμένο κέλυφος του δορυφόρου του Κρόνου, τον Εγκέλαδο.
Οι γιγαντιαίοι λοφίοι που εκρήγνυνται από τον Εγκέλαδο έχουν συναρπάσει από καιρό τους επιστήμονες και το κοινό, εμπνέοντας έρευνες και εικασίες σχετικά με τον απέραντο ωκεανό που πιστεύεται ότι περιβάλλεται από τον βραχώδη πυρήνα του δορυφόρου και το παγωμένο κέλυφος του. Πετώντας πάνω από τις στήλες αερίων, το διαστημικό σκάφος Cassini εντόπισε μια σχετικά υψηλή συγκέντρωση ορισμένων μορίων που σχετίζονται με υδροθερμικούς αεραγωγούς στον πυθμένα των ωκεανών της Γης, συγκεκριμένα διυδρογόνο, μεθάνιο και διοξείδιο του άνθρακα. Η ποσότητα μεθανίου που βρέθηκε ήταν ιδιαίτερα αναπάντεχη.
Τα χημικά συστατικά που βρέθηκαν, έμοιαζαν πολύ με αυτά των υδροθερμικών διεξόδων που συναντάμε στους πυθμένες των ωκεανών στη Γη. Φυσικά, το πρώτο που ερεύνησαν ήταν η πιθανότητα το μεθάνιο να προέρχεται από γεωχημικές διεργασίες. Γρήγορα διαπίστωσαν όμως πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, καθώς καμία διεργασία δεν μπορεί να αποδώσει την ποσότητα μεθανίου που εντοπίστηκε. Επομένως, οι μόνες δύο εξηγήσεις είναι είτε μία παραγωγή μεθανίου με βιολογική προέλευση είτε μία άγνωστη χημική διεργασία την οποία δε συναντάμε στη Γη.
Μπορούν μικρόβια που μοιάζουν με αυτά στη Γη να “φάνε” το H2 και να παράγουν μεθάνιο, εξηγώντας την τεράστια ποσότητα μεθανίου που εντόπισε το Cassini;
Η αναζήτηση τέτοιων μικροβίων, γνωστά ως μεθανογόνα, στον πυθμένα του ωκεανού του Εγκέλαδου, θα αποτελούσε τεράστια πρόκληση για τις εξερευνήσεις σε μεγάλα βάθη και δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί τουλάχιστον για μερικές δεκαετίες. – Regis Ferriere, βιολόγος του Πανεπιστημίου της Αριζόνα.
Έτσι, οι ερευνητές στράφηκαν σε μαθηματικά μοντέλα χρησιμοποιώντας γνωστές μεταβλητές, όπως τις διεργασίες που παράγουν μεθάνιο εδώ στη Γη.
Ο Εγκέλαδος είναι πολύ μακριά από τον Ήλιο για να υποστηρίξει ζωή, ωστόσο οι πλανητικές αλληλεπιδράσεις μπορεί να κρατούν ζεστό το εσωτερικό του δορυφόρου. Στην επιφάνεια καλύπτεται από ένα τεράστιο και παχύ στρώμα πάγου, από κάτω όμως υπάρχει ένας τεράστιος ωκεανός με ρεύματα, ενώ οι υδροθερμικές διεξόδοι μπορούν να διοχετεύουν τη θερμότητα του πυρήνα. Στη Γη, υπάρχουν ολόκληρα οικοσυστήματα γύρω από αυτές τις διεξόδους, με τη ζωή σε αυτά τα μεγάλα βάθη να βασίζεται όχι στη φωτοσύνθεση, αλλά στη χημειοσύνθεση.
Φυσικά, μία μορφή ζωής δεν είναι η μόνη εξήγηση για το μεθάνιο, καθώς μπορεί να συμβαίνουν κάποιες άλλες χημικές διεργασίες τις οποίες δε συναντάμε στη Γη. Για παράδειγμα μπορεί να έχει παγιδευτεί μεθάνιο στο εσωτερικό του δορυφόρου από την εποχή της δημιουργίας του ηλιακού συστήματος και να διαφεύγει σιγά-σιγά. Ή να πρόκειται για την αποσύνθεση αρχαίας οργανικής ύλης που παράγει μεθάνιο ως υποπροϊόν. Αν και δύσκολο να αποδειχτούν, αυτές οι περιπτώσεις παραμένουν μία πιθανότητα.
«Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να αξιολογήσουμε εάν οι παρατηρήσεις του Cassini είναι συμβατές με ένα περιβάλλον κατοικήσιμο για τη ζωή, αλλά θα μπορούσαμε επίσης να κάνουμε ποσοτικές προβλέψεις σχετικά με τις παρατηρήσεις που πρέπει να αναμένονται, σε περίπτωση που η μεθανογένεση πράγματι εμφανιστεί στον πυθμένα του Εγκέλαδου», εξήγησε ο Ferriere.
Τα δεδομένα του Cassini μας λένε ότι αυτό είναι πολύ πιθανό σύμφωνα με τα μοντέλα. Και η βιολογική μεθανογένεση φαίνεται να είναι συμβατή με τα δεδομένα. Με άλλα λόγια, δεν μπορεί να απορριφθεί η πιθανότητα για ύπαρξη ζωής. Για να την απορριφθεί, χρειάζεται περισσότερα δεδομένα από μελλοντικές αποστολές.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Nature Astronomy.
Πηγή: University of Arizona