Οι άνθρωποι μπορεί σήμερα να θεωρούν δεδομένη την ανάγκη και την ύπαρξη κάθε είδους ενδυμάτων, από παντελόνια μέχρι φουστάνια, παλτά, φούστες, κάλτσες, εσώρουχα, παπιγιόν, καπέλα, μέχρι κιλτ και μπικίνι. Όμως όλα έχουν κάποια αρχή.
Επιστήμονες ανακοίνωσαν σήμερα ότι τα αντικείμενα, ηλικίας 120.000 ετών, που ανακάλυψαν σε ένα σπήλαιο στο Μαρόκο, υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι κατασκεύαζαν ειδικά, οστέινα εργαλεία, έγδερναν τα ζώα και χρησιμοποιούσαν κατόπιν άλλα εργαλεία για να επεξεργαστούν τα δέρματα.
Τα αντικείμενα που βρέθηκαν στο Σπήλαιο των Λαθρεμπόρων, περίπου 250 μέτρα από τα παράλια του Ατλαντικού, κοντά στην πόλη Τεμάρα, φαίνεται ότι είναι οι παλαιότερες γνωστές αποδείξεις όσον αφορά την κατεργασία και την κατασκευή ρούχων στον κόσμο.
Το είδος μας, ο Χόμο Σάπιενς, εμφανίστηκε για πρώτη φορά πριν από περίπου 300.000 χρόνια στην Αφρική και κατόπιν επεκτάθηκε σε όλον τον κόσμο. Η «εφεύρεση» των ρούχων αποτέλεσε ένα ορόσημο για την ανθρωπότητα, αφού αντιπροσωπεύει την πολιτιστική και γνωστική εξέλιξη του ανθρώπου.
«Υποθέτουμε ότι τα ρούχα ήταν αναπόσπαστο στοιχείο της εξάπλωσης του είδους μας σε κρύα περιβάλλοντα», είπε η εξελικτική αρχαιολόγος Έμιλι Χάλετ, του Ινστιτούτου Επιστήμης και Ανθρώπινης Ιστορίας Μαξ Πλανκ, η βασική συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση iScience.
Οι επιστήμονες βρήκαν 62 εργαλεία, φτιαγμένα από οστά ζώων. Διαπίστωσαν επίσης ότι τα οστά τριών μικρών σαρκοβόρων ζώων (μιας αλεπούς, ενός τσακαλιού και μιας αγριόγατας) έφεραν χαρακτηριστικά κοψίματα – κάτι που υποδηλώνει ότι τα είχαν γδάρει για να πάρουν τη γούνα τους και όχι για να φάνε το κρέας. Οστά αντιλόπης και άγριων βοοειδών αφήνουν να εννοηθεί ότι από τα ζώα αυτά, εκτός από το κρέας, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν και το δέρμα.
«Τα ρούχα είναι μια καινοτομία μοναδική στον άνθρωπο», εξήγησε η εξελικτική αρχαιολόγος του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ, Έλινορ Σκέρι, η οποία συμμετείχε στην έρευνα. «Χρησιμοποιούμε τα ρούχα για πρακτικούς λόγους, παραδείγματος χάρη για να ζεσταθούμε ή για να προστατεύσουμε το δέρμα μας. Τα χρησιμοποιούμε όμως και συμβολικά, για να εκφράσουμε ποιοι είμαστε» και τις διαφορετικές κουλτούρες μας, πρόσθεσε.
Σε διάφορους αρχαιολογικούς χώρους έχουν βρεθεί αποδείξεις ότι κατά την ίδια χρονική περίοδο οι άνθρωποι είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούν στολίδια.
Οι γούνες, το δέρμα και τα άλλα υλικά από τα οποία φτιάχνονταν τα ρούχα φθείρονται με το πέρασμα του χρόνου. Στο σπήλαιο δεν βρέθηκε κανένα προϊστορικό «ένδυμα» και η «μόδα» της εποχής παραμένει άγνωστη.
Οι ερευνητές υποθέτουν ότι οι άνθρωποι είχαν αρχίσει να φτιάχνουν ρούχα πολλές χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, αλλά δεν έχουν αποδείξεις. Οι γενετικές μελέτες στις ψείρες των ρούχων που έχουν γίνει από άλλους ερευνητές δείχνουν ότι ίσως τα πρώτα ενδύματα να κατασκευάστηκαν στην Αφρική πριν από 170.000 χρόνια. Είναι επίσης πιθανό οι Νεάντερταλ, τα «ξαδέλφια» του Χόμο Σάπιενς που κατοικούσαν στην Ευρασία πριν από αυτόν, να έφτιαχναν ρούχα, αν ληφθεί υπόψη ότι ζούσαν σε ιδιαίτερα κρύο περιβάλλον.