Το πρόβλημα που ξεκίνησε από την προηγούμενη χρονιά, προέκυψε όταν λόγω της πανδημίας του νέου κορωνοϊού άρχισαν να σταματούν τη λειτουργία τους μια σειρά από εργοστάσια που παρήγαγαν ημιαγωγούς.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε όταν στην εξίσωση μπήκαν η υψηλή ζήτηση για συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων αλλά και ο εμπορικός πόλεμος ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Κίνα. Αποτέλεσμα ήταν ο χώρος των gadgets αλλά και οι αυτοκινητοβιομηχανίες να αρχίσουν το «κυνήγι» των απαραίτητων ποσοτήτων ημιαγωγών που απαιτούσε η παραγωγή τους.
Προφανώς λύση δεν βρέθηκε με αποτέλεσμα εταιρείες κολοσσοί όπως οι Apple, BMW, Sony και Nissan ουσιαστικά να περιορίζουν την παραγωγή τους. Οι ελλείψεις συνεχίστηκαν και το 2021 και προφανώς στην εκπνοή του έτους η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί. Άρα, το ερώτημα είναι κατά πόσο οι ελλείψεις θα συνεχιστούν και κατά τη διάρκεια του 2022.
Κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές και λοιπά gadgets
Προφανώς για τον συγκεκριμένο κλάδο το 2021 ήταν μια χρονιά που τα στελέχη του χώρου θα θυμούνται για χρόνια. Η Apple φέρεται να απώλεσε πάνω από 6 δισεκατομμύρια δολάρια κατά το τρίμηνο που έληξε τον Σεπτέμβριο, ενώ υπολογίζεται ότι είχε χάσει άλλα 3 δισ. δολάρια το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο. Η κινεζική Xiaomi βίωσε μία κατάσταση με «επίπεδα» έσοδα κατά το γ΄ τρίμηνο, ακριβώς λόγω των ελλείψεων σε ημιαγωγούς κάθε είδους. Συνολικά, η αγορά smartphones το γ’ τρίμηνο βίωσε ύφεση 6% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με την εταιρεία μετρήσεων Canalys.
Στο ερώτημα αν οι ελλείψεις θα συνεχιστούν και το 2022, οι απόψεις διίστανται. Τον Οκτώβριο, ο διευθύνων σύμβουλος της Intel, Pat Gelsinger, είχε προβλέψει ότι οι ελλείψεις σε επεξεργαστές θα συνεχιστούν μέχρι και το 2023. Άλλοι κατασκευαστές διαφωνούν. Στις αρχές Σεπτεμβρίου η οικονομική διευθύντρια της Nvidia, Colette Kress, είχε δηλώσει ότι αναμένει βελτίωση της κατάστασης από το β’ εξάμηνο του 2022.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο διευθύνων σύμβουλος της Qualcomm, Cristiano Amon, ο οποίος θεωρεί ότι η κατάσταση θα εξομαλυνθεί εντός του επόμενου έτους. Η Foxconn, ο κύριος κατασκευαστής έργου της Apple, αναφέρει ότι το πρόβλημα των ελλείψεων ενδέχεται να διαρκέσει έως τα μέσα του 2022.
Παράλληλα, η εταιρεία μετρήσεων IDC εκτιμά ότι συγκεκριμένα η αγορά των smartphones θα ανακάμψει από τα μέσα τους έτους, ενώ η αγορά των υπολογιστών ενδεχομένως να αντιμετωπίσει ορισμένες ακόμη δυσκολίες. Αιτία σε αυτή διαφοροποίηση είναι ότι τα μοντέρνα μικροτσίπ τεχνολογίας 4nm, 5nm και 7nm δεν αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα παραγωγής. Αντίθετα, πρόβλημα έχει η παραγωγή επεξεργαστών τεχνολογίας 10nm ή 14nm και αυτός είναι ο λόγος που ενδέχεται ο τομέας των PC να αργήσει να επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης, σύμφωνα πάντα με την IDC.
Σημειώνεται ότι η παγκόσμια αγορά υπολογιστών είχε ετήσια πτώση 5% κατά το γ’ τρίμηνο του 2021, ενώ είχε διψήφια ανάπτυξη κατά τα προηγούμενα πέντε συνεχόμενα τρίμηνα. Η προηγούμενη ανάπτυξη έχει εξήγηση στην υψηλή ζήτηση που δημιούργησε η πανδημία για οικιακά συστήματα εργασίας, ενώ μέρος της πτώσης οφείλεται στο γεγονός ότι σταδιακά εγκαταλείπουμε την τηλεργασία.
Σημαντικό ήταν το πλήγμα και στη βιομηχανία του gaming, λόγω της έλλειψης σε ημιαγωγούς. Ενδεικτικό ότι οι πωλήσεις σε gaming hardware στις Ηνωμένες Πολιτείες είχε πτώση 10% τον Νοέμβριο (ένα μόλις μήνα πριν την περίοδο των Χριστουγέννων), σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, σύμφωνα με εκτίμηση της NPD Group.
Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα The Verge, οι Nintendo, Sony, Microsoft και Valve είχαν πτώση στις πωλήσεις τους, στη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων, ενώ υπάρχει και δυσκολία να ανταποκριθούν στη ζήτηση.
Η αυτοκινητοβιομηχανία
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες ήταν ίσως από τα μεγαλύτερα «θύματα» της έλλειψης σε ημιαγωγούς. Αρκετοί αναλυτές αλλά και στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι ο κλάδος θα αντιμετωπίζει προβλήματα τροφοδοσίας μέχρι και το 2023.
Η Volvo, κατά τα πρώτα αποτελέσματα τριμήνου μετά την IPO, ανακοίνωσε ότι αν και υπήρξε κάποια βελτίωση στην κατάσταση, τα έσοδα έπεσαν κατά 7% σε ετήσια βάση. Ο επικεφαλής της Nissan, Makoto Uchida, προειδοποιεί ότι οι ελλείψεις σε ημιαγωγούς θα μπορούσαν να επηρεάσουν σοβαρά τα μελλοντικά σχέδια της εταιρείας. Τον Νοέμβριο, η BMW ανακοίνωσε ότι το πρόβλημα έχει αναγκάσει την εταιρεία να περικόψει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά από τα οχήματά της, όπως πολυλειτουργικές οθόνες αφής και τον ψηφιακό βοηθό παρκαρίσματος. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο Ίλον Μασκ τόνιζε το πρόβλημα τροφοδοσίας που αντιμετωπίζει η Tesla με τα μοντέλα της.
Το Ινστιτούτο Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών (IEEE) με έδρα στη Νέα Υόρκη θεωρεί ότι ένας από τους κύριους λόγους των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η αυτοκινητοβιομηχανία είναι τα παλαιότερης τεχνολογίας μικροτσίπ που χρησιμοποιούνται. Αυτό δεν είναι παράλογο αν σκεφτούμε τον κύκλο ζωής που έχει ένα αυτοκίνητο και την ποσότητα ανταλλακτικών που απαιτείται για αυτά. Όμως, οι παλαιότερης τεχνολογίας ημιαγωγοί πλέον έχουν περιορισμένη παραγωγή αφού οι κατασκευαστές έχουν προχωρήσει σε νεότερες τεχνολογίες για να καλύψουν τις ανάγκες άλλων κλάδων.
Παράλληλα, η αυξημένη ζήτηση για ηλεκτροκίνητα οχήματα έχει επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Επιπλέον, σημαντικό πρόβλημα φαίνεται να έχει δημιουργήσει στον κλάδο και ο τρόπος με τον οποίο οι βιομηχανίες παραγγέλνουν τα υλικά που χρειάζονται. Όπως αναφέρουν αναλυτές, πολλές βιομηχανίες έβαλαν «μαχαίρι» στις παραγγελίες τους κατά τη διάρκεια του 2020 λόγω της πανδημίας, ποσότητες ημιαγωγών όμως που παρήγγειλαν εκ νέου όταν η ζήτηση άρχισε να αυξάνεται.
Το μέλλον
Σε αυτό το τοπίο ορισμένοι κατασκευαστές ημιαγωγών έχουν ήδη ανακοινώσει τα σχέδιά τους για κατασκευή νέων εργοστασίων. Ωστόσο, αυτή η προοπτική δεν λύνει το πρόβλημα βραχυπρόθεσμα.
Τον Οκτώβριο, η TSMC έκανε γνωστό ότι ανοίγει εργοστάσιο στην Ιαπωνία που θα χρησιμοποιεί παλαιότερες τεχνολογίες παραγωγής ημιαγωγών ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση. Αυτό το εργοστάσιο θα ξεκινήσει τη λειτουργία του το 2024. Παράλληλα, ο μεγαλύτερος παραγωγός ημιαγωγών στον κόσμο έχει κάνει γνωστό ότι δεσμεύεται να επενδύσει 100 δισεκατομμύρια δολάρια μέσα στα επόμενα τρία χρόνια ώστε να αυξήσει την παραγωγή των υφιστάμενων εργοστασίων της.
Στο ίδιο μήκος κύματος η Intel έχει δεσμευτεί να ανοίξει νέες εγκαταστάσεις στη Μαλαισία επενδύοντας 7 δισεκατομμύρια δολάρια. Τον Μάρτιο η αμερικανική εταιρεία είχε ανακοινώσει επένδυση 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή νέων εργοστασίων στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η εταιρεία αναλύσεων και ερευνών CCS Insight εκτιμά ότι παρά την συνεχώς βελτιούμενη κατάσταση θα συνεχίσουν να υπάρχουν προκλήσεις. Οι τεράστιες επενδύσεις εκτιμάται ότι θα αρχίσουν να αποδίδουν από τα τέλη του 2022 ή τις αρχές του 2023. Ένας κίνδυνος που ελλοχεύει είναι οι κατασκευαστές να επανέλθουν πλήρως σε επίπεδο παραγωγής αλλά να εμφανιστούν προβλήματα στην… συσκευασία των ημιαγωγών, θέμα που σχετίζεται με τον ευρύτερο τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας.