O Ιμπραήμ Σάμιρα, βουλευτής της Βιρτζίνια, έχει μελετήσει το θέμα της ιδιωτικότητας στο Διαδίκτυο και έχει προειδοποιήσει για την ανεξέλεγκτη συλλογή δεδομένων από τις εταιρείες του Διαδικτύου. Ακόμα κι έτσι, όμως, έμεινε έκπληκτος όταν διαπίστωσε το εύρος των πληροφοριών που έχει συλλέξει γι’ αυτόν η Amazon.
Με προτροπή του πρακτορείου Reuters, ο Σάμιρα ζήτησε και έλαβε από την Amazon τα δεδομένα που τον αφορούν. Το ίδιο έκαναν και επτά ρεπόρτερ του πρακτορείου.
Ο γίγαντας του διαδικτυακού εμπορίου είχε στην κατοχή του 1.000 και πλέον επαφές από το κινητό του Σάμιρα, και είχε καταγράψει ποιο ακριβώς τμήμα του κορανίου άκουσε ο μουσουλμάνος βουλευτής στις 17 Δεκεμβρίου πέρυσι. Η εταιρεία γνώριζε όλες τις αναζητήσεις που είχε πραγματοποιήσει ο Σάμιρα την πλατφόρμα της, ακόμα και αναζητήσεις για ευαίσθητα ιατρικά θέματα τις οποίες ο ίδιος θεωρούσε προσωπικές.
«Πουλάνε προϊόντα ή κατασκοπεύουν τους απλούς ανθρώπους;» διερωτήθηκε ο Δημοκρατικός πολιτικός.
Φακέλωμα
Το 2018, η Amazon προσπάθησε ανεπιτυχώς να ανατρέψει νόμο που ψήφισε η Καλιφόρνια για να δώσει στους χρήστες το δικαίωμα να βλέπουν τα προσωπικά δεδομένα που συλλέγουν γι΄αυτούς οι γίγαντες της τεχνολογίας. Στις ΗΠΑ, η εταιρεία είναι υποχρεωμένη να κοινοποιεί τα δεδομένα των χρηστών που συμπληρώνουν αίτηση στο δικτυακό τόπο της Amazon.
Τα δεδομένα, λέει το πρακτορείο, αποκαλύπτουν τη δυνατότητα της εταιρείας να σκιαγραφεί άκρως λεπτομερή πορτρέτα των πελατών της.
Η Amazon συλλέγει δεδομένα μέσω της ψηφιακής βοηθού Alexa, των συσκευών ανάγνωσης Kindle, των ηχογραφημένων βιβλίων Audible, των υπηρεσιών μουσικής και βίντεο και των έξυπνων καμερών ασφαλείας Ring.
Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να αποκαλύψουν το ύψος, το βάρος και την κατάσταση της υγείας κάθε χρήστη, Αποκαλύπτουν επίσης την εθνοτική προέλευση, τις πολιτικές πεποιθήσεις, τις αναγνωστικές και αγοραστικές συνήθειες, τις μετακινήσεις, ή ακόμα και τις συναντήσεις με άλλους ανθρώπους.
Οικογενειακές συζητήσεις
Ο φάκελος της Amazon για έναν από τους ρεπόρτερ του Reuters περιείχε 90.000 ηχογραφήσεις μελών της οικογένειάς του από τον Δεκέμβριο μέχρι τον Ιούνιο του 2021 –περίπου 70 ηχογραφήσεις την ημέρα. Τα δεδομένα περιλάμβαναν μεταξύ άλλων τα ονόματα των παιδιών του ρεπόρτερ και τα αγαπημένα τραγούδια τους.
Τα παιδιά ηχογραφήθηκαν να ρωτούν την Alexa πώς θα έπειθαν τους γονείς τους να τα αφήσουν να αγοράσουν βιντεοπαιχνίδια. Η συσκευή έδωσε λεπτομερείς οδηγίες, τονίζοντάς τους για παράδειγμα ότι έπρεπε να αντισταθούν σε συνήθη επιχειρήματα όπως ότι το παιχνίδι είναι «υπερβολικά βίαιο» ή «πολύ ακριβό» ή ότι «έχεις μείνει πίσω στο σχολείο».
Απαντώντας στο Reuters, η Amazon διευκρίνισε ότι η Alexa είχε αντλήσει τις απαντήσεις από το wikiHow, λογισμικό που προσφέρει συμβουλές και οδηγίες για 180.000 θέματα.
Ορισμένες ηχογραφήσεις περιλάμβαναν διαλόγους ανάμεσα σε μέλη της οικογένειας που συνομιλούσαν από διαφορετικά δωμάτια μέσω της συσκευής. Σε άλλες ηχογραφήσεις, τα παιδιά ρωτούσαν την ψηφιακή βοηθό «τι είναι αιδείο», «τι είναι bondage» και «τι σημαίνει πανσεξουαλικός».
Ο ρεπόρτερ δήλωσε πως πριν δει τα δεδομένα που τον αφορούν δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι η Amazon κρατά αποθηκευμένα αυτά τα αρχεία.
Η Amazon επισήμανε από την πλευρά της πως η Alexa είναι σχεδιασμένη να ηχογραφεί όσο γίνεται λιγότερα: η καταγραφή ξεκινά όταν ο χρήστης πει τη λέξη «Alexa» και σταματά όταν η εντολή του χρήστη ολοκληρωθεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, η συσκευή κατέγραψε σε ορισμένες περιπτώσεις και μεγαλύτερους διαλόγους.
Ακόμα, η Amazon επισήμανε ότι οι χρήστες ενημερώνονται για τη συλλογή δεδομένων όταν δημιουργούν λογαριασμούς Alexa.
Η εταιρεία δήλωσε ότι συλλέγει προσωπικά δεδομένα για να βελτιώνει τις υπηρεσίες της και να τις εξατομικεύει σύμφωνα με τις ανάγκες του χρήστη. Όταν το Reuters ρώτησε για τις καταγραφές που δείχνουν ποιο κομμάτι του κορανίου διάβαζε ο Σάμιρα, η Amazon απάντησε ότι τα δεδομένα αυτά επιτρέπουν στον χρήστη να συνεχίζει την ακρόαση από το σημείο όπου είχε σταματήσει.
Ακόμα, η εταιρεία επιβεβαίωσε ότι ο μόνος τρόπος να διαγράψει κανείς τα δεδομένα που τον αφορούν είναι να κλείσει τον λογαριασμό του. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, ορισμένες πληροφορίες διατηρούνται ως νομική υποχρέωση, όπως για παράδειγμα το ιστορικό αγορών.
Δυσπρόσιτες ρυθμίσεις
Οι χρήστες μπορούν να απενεργοποιήσουν την ανάλυση των ηχογραφήσεών τους, πρέπει όμως να ακολουθήσουν μια σειρά από περίπλοκα μενού και να αγνοήσουν την προειδοποίηση «αν το απενεργοποιήσετε, η αναγνώριση φωνής και νέες λειτουργίες μπορεί να μην λειτουργούν αποτελεσματικά για εσάς.
Ο Σάμιρα, 30 ετών, αγόρασε ένα έξυπνο ηχείο Alexa πέρυσι τα Χριστούγεννα και το χρησιμοποίησε μόνο για τρεις ημέρες πριν συνειδητοποιήσει ότι οι ηχογραφήσεις αποθηκεύονται.
Η συσκευή όμως είχε προλάβει να διαβάσει όλες τις επαφές στο κινητό του, προκειμένου να μπορεί ο χρήστης να πραγματοποιεί κλήσεις μέσω της Alexa. Για να διαγραφούν αυτά τα δεδομένα, ο χρήστης δεν αρκεί να απεγκαταστήσει το app της Alexa αλλά και να απενεργοποιήσει την πρόσβαση στις επαφές.
Τα δεδομένα των χρηστών παραδίδονται στις διωκτικές αρχές όταν αυτό ζητηθεί, αν και η Amazon διαβεβαιώνει ότι αποκαλύπτει όσο λιγότερα δεδομένα γίνεται.
Σε διάστημα τριών ετών, δείχνουν τα διαθέσιμα στοιχεία, η εταιρεία συμμορφώθηκε πλήρως ή εν μέρει με το 75% των νόμιμων αιτημάτων.
Όποιος χρήστης επιθυμεί να ενημερωθεί για την πολιτική της Amazon στη συλλογή δεδομένων πρέπει να ανατρέξει σε έγγραφο 3.500 λέξεων που παραπέμπει σε περισσότερα από 20 άλλα έγγραφα.
Σύμφωνα με την εταιρεία, το έγγραφο περιγράφει την πολιτική συλλογής δεδομένων «με τρόπο που οι καταναλωτές μπορούν εύκολα να κατανοήσουν».