Το ζήτημα του απορρήτου στην υπόθεση των υποκλοπών συνεχίζει να ταλανίζει το πολιτικό σύστημα μετά το χτεσινό ουσιαστικά φιάσκο στην επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, καθώς κατά την ακρόαση των στελεχών της ΕΥΠ με την επίκληση του απόρρητου δεν δόθηκε καμία απάντηση στα ερωτήματα που ταλανίζουν την πολιτική ζωή με αιχμή την υπόθεση Ανδρουλάκη.
Κράτος εν κράτει η ΕΥΠ
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης αμφισβήτησαν την ισχύ του απόρρητου ενώπιον της επιτροπής Θεσμών και κατηγορούν την κυβέρνηση και την κυβερνητική πλειοψηφία ότι με αυτό τον τρόπο καθιστούν την ΕΥΠ κράτος εν κράτη που δεν μπορεί να ελεγχθεί από τη Βουλή.
Μάλιστα ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Χάρης Καστανίδης πήγε ένα βήμα παραπέρα και υποστήριξε ότι η επίκληση του απόρρητου και η άρνηση παροχής οποιασδήποτε πληροφορίας ενώπιον του κοινοβουλευτικού ελέγχου συνιστά αδίκημα με βάση το άρθρο 224 του Ποινικού Κώδικα και συγκεκριμένα όπως είπε οι κρατικοί λειτουργοί – μάρτυρες που αρνούνται να απαντήσουν στις ερωτήσεις βουλευτών της επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας τελούν το «αδίκημα της ψευδούς κατάθεσης». Προς αυτή την κατεύθυνση ανακοίνωσε ότι «θα κινηθούν διαδικασίες που έχουν και ποινικό χαρακτήρα».
Δεν μπορεί να επικαλείται το απόρρητο ενώπιον της Επιτροπής
Κατά τον κ. Καστανίδη η χτεσινή στάση των μαρτύρων αποτελεί «προκλητική παραβίαση του Συντάγματος» καθώς «η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας έχει εκ του νόμου την ευθύνη και είναι το αποκλειστικό όργανο κοινοβουλευτικού ελέγχου της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών. Δεν υπάρχει άλλο όργανο σχετιζόμενο με την λαϊκή κυριαρχία και τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς. Δεν μπορεί κανένας να έρχεται και επί του απορρήτου να επικαλείται δικό του δεσμεύων απόρρητο».
Από εκεί και πέρα είναι κοινή πεποίθηση των κομμάτων της αντιπολίτευσης ότι όσοι κλήθηκαν χτες στην επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας και θα κληθούν στην εξεταστική επιτροπή για τις υποκλοπές θα ακολουθήσουν την ίδια γραμμή περί απορρήτου και θα αρνηθούν να δώσουν οποιαδήποτε πληροφορία για τις υποθέσεις που καλείται να διαλευκάνει η εξεταστική επιτροπή: Δηλαδή την παρακολούθηση Ανδρουλάκη, τις συνακροάσεις στο τελεφωνικό κέντρο του ΚΚΕ στον Περισσό και τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων.
Υπονόμευση της κοινοβουλευτικής διαδικασίας
Το ίδιο θέμα με διαφορετικό τρόπο για τη δυνατότητα της Βουλής να ελέγξει την ΕΥΠ αν οι μάρτυρες επικαλούνται το απόρρητο, έθεσε χτες, μετά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας και ο Γιώργος Κατρούγκαλος εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ, κάνοντας λόγο για προσπάθεια ακύρωσης και υπονόμευσης της κοινοβουλευτικής διαδικασίας από τον πρόεδρο της Βουλής στο πλαίσιο της γενικότερης προσπάθειας συγκάλυψης της υπόθεσης από πλευράς κυβέρνησης.
Και το ΚΚΕ από την πλευρά στηλίτευσε την επίκληση του απορρήτου από τους κρατικούς λειτουργούς ενώπιον της Βουλής ζητώντας μάλιστα για να υπάρχει πλήρης διαφάνεια να δίνονται και τα πρακτικά στη δημοσιότητα.
Διαφάνεια και απόρρητο
Προς ώρας πάντως η κυβέρνηση επιμένει στη γραμμή ότι δεν μπορούν να γίνει φέιγ βολάν το υλικό παρακολουθήσεων της ΕΥΠ για εθνικούς λόγους, ενώ από την άλλη πλευρά η αντιπολίτευση παρατηρεί τις αναταράξεις στο εσωτερικό της ΝΔ και κυρίως επικαλείται την παρέμβαση Καραμανλή στο σημείο όπου τόνισε ότι το θέμα του απορρήτου υποτάσσεται στην ανάγκη διαφάνειας και δημοκρατικής ομαλότητας, προϋπόθεση των οποίων είναι να δοθούν απαντήσεις στο ποιοι και γιατί έδωσαν την εντολή και στο ποιοι και γιατί ενέκριναν αυτή την εντολή για την παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη.
Αχίλλειος πτέρνα
Η υπόθεση των υποκλοπών, όπως φαίνεται στις δημοσκοπήσεις, έκανε ζημιά στην κυβέρνηση. Ζημιά, όμως, όχι τόσο μεγάλη που να μπορεί να ανατρέψει το πολιτικό σκηνικό, τουλάχιστον προς ώρας.
Η αχίλλειος πτέρνα της κυβέρνησης όπως δείχνουν όλες οι τελευταίες μετρήσεις πάντως είναι το γεγονός ότι βασικό επιχείρημα που έχει χρησιμοποιήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ότι δηλαδή δεν γνώριζε ότι η ΕΥΠ παρακολουθούσε το τηλέφωνο του Νίκου Ανδρουλάκη, δεν φαίνεται να πείθει τους πολίτες.
Στη δημοσκόπηση της Metron Analysis για το MEGA και στην ερώτηση αν για την παρακολούθηση του τηλεφώνου του Ν. Ανδρουλάκη γνώριζε ο πρωθυπουργός, 6 στου 10 πολίτες (61%) απαντούν ότι πρόκειται για επιλογή που ήταν σε γνώση του κ. Μητσοτάκη. Δηλαδή ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας δεν πιστεύει στις διαβεβαιώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη πως δεν ήξερε.
Μόλις το 28% λέει ότι πρόκειται για μεμονωμένο λάθος ενώ 1% λέει ότι είναι μια συνηθισμένη τακτική και 10% δεν ξέρει, δεν απαντά. Ανά γενιές, οι ηλικίες 26-41 (millenians) σε ποσοστό 71% δεν πιστεύουν τον πρωθυπουργό και ακολουθεί η ηλικιακή ομάδα της Generation Z (17-25) με ποσοστό 66%.
Η σύνθεση της εξεταστικής επιτροπής
Στο μεταξύ γνωστοποιήθηκε η σύνθεση της εξεταστικής επιτροπής της Βουλής για τις υποκλοπές που θα απαρτίζεται από 29 μέλη με τη ΝΔ να εκπροσωπείται με πλειοψηφία 15 βουλευτών. Πρόκειται για τους Χάρη Θεοχάρη, Κώστα Καραγκούνη, Σταύρο Κελέτση, Μαρία – Αλεξάνδρα Κεφάλα, Γιάννη Κεφαλογιάννη, Κωνσταντίνο Κυρανάκη, Στάθη Κωνσταντινίδη, Άννα Μάνη – Παπαδημητρίου, Δημήτρη Μαρκόπουλου, Χριστόφορο Μπουτσικάκη, Έλενα Ράπτη, Βασίλη Σπανάκη, Λάζαρο Τσαβδαρίδη, Ιάσωνα Φωτήλα και Τάσο Χατζηβασιλείου.
Από τον ΣΥΡΙΖΑ συμμετέχουν οι Νίκος Βούτσης, Σουλτάνα Ελευθεριάδου, Γιώργος Κατρούγκαλος, Γιάννης Ραγκούσης, Θεοδωρά Τζάκρη, Δημήτρης Τζανακόπουλος, Άγγελος Τόλκας και Νίκος Φίλης.
Από το ΠΑΣΟΚ μέλη της εξεταστικής επιτροπής ορίστηκαν η Ευαγγελία Λιακούλη και ο Δημήτρης Μπιάγκης, από το ΚΚΕ ο Νίκος Καραθανασόπουλος, από την «Ελληνική Λύση» η Σοφία Ασημακοπούλου, η Σοφία Σακοράφα εκ μέρους του ΜέΡΑ25 και ο ανεξάρτητος βουλευτής Κωνσταντίνος Μπογδάνος.
Οι εργασίες της εξεταστικής επιτροπής θα ξεκινήσουν στις 7 Σεπτεμβρίου και αναμένεται να διαρκέσουν ένα μήνα, αλλά έχει μείνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να δοθεί παράταση αν κριθεί αναγκαίο.