Ως «δραστική παρέμβαση» χαρακτηρίζουν κυβερνητικές πηγές τα όσα θα ανακοινώσει σήμερα ο πρωθυπουργός στις 19:00 για την ενίσχυση των νοικοκυριών απέναντι στους αυξημένους λογαριασμούς ρεύματος.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο πρωθυπουργός θα ανακοινώσει ένα πλαίσιο το οποίο θα αντιμετωπίζει, όπως σημειώνουν κυβερνητικά στελέχη, ουσιαστικά το πρόβλημα διορθώνοντας μία αδικία για την μεσαία τάξη. Την ίδια στιγμή το πακέτο των παρεμβάσεων αναμένεται να επεκταθεί και πάνω από τις 300 KwH τις οποίες και κάλυπταν οι μέχρι τώρα κυβερνητικές παρεμβάσεις.
Τα κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν πως η Ελλάδα «δεν μπορεί να περιμένει την Ευρώπη» και κατ’ επέκταση προχωρά σε ένα ελληνικής έμπνευσης σχέδιο προκειμένου να αντιμετωπίσει τις αυξήσεις. Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι οι τιμές της ενέργειας έχουν εκτοξευθεί -και ειδικά του φυσικού αερίου έχουν δεκαπλασιαστεί – τον τελευταίο χρόνο. Στο πλαίσιο αυτό, «η κυβέρνηση εξαντλεί όλα τα δημοσιονομικά περιθώρια στήριξης που διαθέτει».
Αύριο Παρασκευή, στις 8.30 στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, θα γίνει εξειδίκευση των μέτρων από τον Υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη, τον Γενικό Γραμματέα Δημοσιονομικής Πολιτικής Θάνο Πετραλιά και τη Γενική Γραμματέα Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου. Την παρουσίαση θα συντονίσει η Αναπληρώτρια Κυβερνητική Εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη.
Τι θα περιλαμβάνει το πακέτο
Υπενθυμίζεται πως τις προηγούμενες ώρες είχε προηγηθεί πυρετός συσκέψεων προκειμένου να καθοριστεί το πλαίσιο μέτρων ενίσχυσης των πολιτών για την αντιμετώπιση της ακρίβειας στο ρεύμα.
Όπως έγραψε νωρίτερα το protothema.gr, γύρω στις 20:00 χθες το βράδυ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έβγαινε από το Μέγαρο Μαξίμου, έχοντας ολοκληρώσει έναν εντατικό κύκλο προπαρασκευαστικών συσκέψεων για το εθνικό σχέδιο παρέμβασης, προκειμένου οι λογαριασμοί του ρεύματος να μειωθούν στα επίπεδα προ του πολέμου στην Ουκρανία.
Το μεσημέρι στο Μαξίμου είχαν βρεθεί ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, λίγο πριν αναχωρήσει για Βουλγαρία, και ο γενικός γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής Θάνος Πετραλιάς, προκειμένου να «κλειδώσει» το πακέτο, ενώ στις συσκέψεις συμμετείχαν ο γενικός γραμματέας του πρωθυπουργού Γρηγόρης Δημητριάδης, οι υπουργοί Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης και Άκης Σκέρτσος και ο διευθυντής του Οικονομικού Γραφείου Αλέξης Πατέλης.
Η συλλογιστική της παρέμβασης είναι σχετικά απλή: επιδοτήσεις και τον Μάιο, κατά τον οποίο οι καταναλώσεις είναι σχετικά μειωμένες και από τον Ιούνιο μια επιθετική, οριζόντια παρέμβαση και στην «πηγή», δηλαδή στη χονδρική του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και στη «λιανική», με πιο στοχευμένες παρεμβάσεις. Ο λόγος της παρέμβασης και τη μη αναμονής για τις αποφάσεις των Βρυξελλών είναι ότι οι λογαριασμοί «καίνε» τους πολίτες, πολλοί περιέρχονται σε κατάσταση αδυναμίας πληρωμής, ενώ το πρόβλημα επεκτείνεται και στις επιχειρήσεις που αναγκάζονται να ανεβάσουν τις τιμές. Εξ ου και η κυβέρνηση παρεμβαίνει ρίχνοντας στην αρένα αρκετά δισεκατομμύρια, με τη συνολική εμβέλεια του σχεδίου να ανέρχεται περίπου στα 5 δις για παρεμβάσεις, σε πρώτη φάση ως το τέλος του έτους, αλλά και προοπτική για συνέχεια στους πρώτους μήνες του 2023. Έτσι, η παρέμβαση ως το τέλος του έτους αναμένεται να ανέλθει περίπου στα 2,5 δισ.
Επιδοτήσεις και χονδρική
Αρμόδιες πηγές περιγράφουν την παρέμβαση που θα ανακοινωθεί σήμερα από τον πρωθυπουργό ως «πολυεπίπεδη». «Δεν θα μείνει κανείς, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, χωρίς κάλυψη», τονίζουν πηγές από το κυβερνητικό επιτελείο. Αυτό πρακτικά, σημαίνει, ότι η παρέμβαση θα έχει επιμέρους διαφορές ανάλογα με τον καταναλωτή, αλλά η «ομπρέλα» θα καλύπτει πλέον τους πάντες.
Αρχής γενομένης από τον Μάιο, η κυβέρνηση αναμένεται να παράσχει μεγαλύτερες του αναμενομένου επιδοτήσεις, στην περιοχή των 55-60 ευρώ/μεγαβατώρα (72 για τους οικιακούς λογαριασμούς τον Απρίλιο), είναι όμως εξαιρετικά πιθανό οι επιδοτήσεις να αφορούν και καταναλώσεις πάνω από 300 KwH. Αυτή ήταν και αχίλλειος πτέρνα της ως τώρα ρύθμισης, καθώς έτσι βρίσκονταν πολύ μικρά σπίτια με μεγάλες καταναλώσεις ή και εξοχικά με τρομακτικούς λογαριασμούς. Μένει, δε, να φανεί, αν η «αναδρομικότητα» στην παρέμβαση μπορεί να είναι και πιο γενναία.
Η μεγάλη παρέμβαση, όμως, έρχεται από την 1η Ιουνίου και εκεί ρίχνει το βάρος της η κυβέρνηση. Κεντρική ιδέα είναι το πλαφόν στη χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Η παρέμβαση, πάντως, θα είναι σταθερή σε μια τιμή και, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, δεν θα αναπροσαρμόζονται αυτομάτως οι βασικές παράμετροι ανάλογα με τη διακύμανση των τιμών του φυσικού αερίου ή της χονδρικής τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος. Παράλληλα, όπως αναφέρει κορυφαίος υπουργός στο protothema.gr, είναι αναγκαίο να συνεχιστούν και με μια μορφή οι επιδοτήσεις, αυτή τη φορά πιο πολύ με κοινωνικά κριτήρια, ώστε να σβήνουν οι υπέρμετρες αυξήσεις. Ο τρόπος παρέμβασης που προκρίνει η κυβέρνηση εκτιμάται ότι θα αδρανοποιήσει τη ρήτρα αναπροσαμοργής, η οποία και πυροδοτεί τους λογαριασμούς.
Την ίδια ώρα, σκέλος της παρέμβασης θα είναι και μια μέριμνα, ώστε οι αποκοπές ρεύματος-που πλήττουν κυρίως ευάλωτα νοικοκυριά-να είναι οι ελάχιστες δυνατές, όσο και αν κυβερνητικά στελέχη έλεγαν ότι, συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, είναι αισθητά λιγότερες.
Η χρηματοδότηση
Το νέο αυτό σχήμα παρέμβασης στην αγορά θα είναι κοστοβόρο, εκτιμάται, όμως, ως απολύτως πολιτικά αναγκαίο, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ένα υπαρκτό κοινωνικό πρόβλημα, αλλά και η κυβέρνηση να βγει από τη «στενωπό». Εξ ου και εξαντλούνται τα περιθώρια από εθνικούς πόρους, αν και έχει γίνει προσπάθεια να μην διαταραχθεί η δημοσιονομική ισορροπία και να μην ξεφύγει πάνω από 2% το έλλειμμα.
Έτσι, η παρέμβαση για το τρέχον έτος κινείται δημοσιονομικά εντός του πλαισίου που περιγράφεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και προβλέπει 3,6 δισ ευρώ για τα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος. Οι πηγές χρηματοδότησης του εθνικού σχεδίου είναι το «μαξιλάρι» του επικαιροποιημένου προϋπολογισμού, οι πόροι από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης που χρησιμοποιούνταν μέχρι τώρα για τις μηνιαίες επιδοτήσεις ρεύματος και αερίου, αλλά και τα λεγόμενα «υπερκέρδη» των εταιριών ενέργειας που θα φορολογηθούν με 90%. Αρμόδια κυβερνητική πηγή έλεγε στο protothema.gr ότι σήμερα θα συνεδριάσει το Δ.Σ. της ΡΑΕ για να «βγάλει» τον τελικό λογαριασμό για τους προηγούμενους μήνες, με το ποσό να μην είναι θεαματικό, να είναι σημαντικά κάτω από τα 500 εκ. ευρώ και έτσι να απέχει πολύ από το 1,4 δισ. που είχε αναφέρει στη Βουλή ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας προ μηνών.