Με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη να δηλώνει καθαρά και προς πάσα κατεύθυνση ότι το 2022 δεν θα είναι έτος εκλογών, γίνεται σαφές ότι η φετινή χρονιά θα είναι χρονιά προετοιμασίας ενόψει των εθνικών εκλογών.
Τα «ανοιχτά μέτωπα» της κυβέρνησης είναι πολλά, όπως και οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει και τα έργα και οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει να φέρει εις πέρας. Στο Μέγαρο Μαξίμου γνωρίζουν καλά ότι ο ωφέλιμος χρόνος μέχρι την έναρξη ουσιαστικά της προεκλογικής περιόδου είναι περιορισμένος και στρέφουν την προσοχή τους σε μια σειρά από συγκεκριμένα ζητήματα, που είτε χρειάζονται ενίσχυση είτε επίλυση.
Οικονομία
Εν αρχή ην η οικονομία. Η «τσέπη» πολλών νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα συνεχίσει να πονάει από τις αυξήσεις στο ρεύμα, στο φυσικό αέριο και σε μια σειρά από προϊόντα, παρά τις διαρκείς τονωτικές «ενέσεις» από την κυβέρνηση. Το ζήτημα διαπερνά οριζόντια τα υπουργεία, αλλά ανησυχεί κυρίως τους κ. Σταϊκούρα, Γεωργιάδη και Σκρέκα. Οριζόντια τρέχουν και τα έργα και οι δράσεις που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ε.Ε. –υπό τον συντονισμό του Θεόδωρου Σκυλακάκη–, από το οποίο η κυβέρνηση αναμένει 3,56 δισ. μέχρι το Πάσχα και συνολικά 5 δισ. μέχρι το τέλος της χρονιάς. Παράλληλα, η 13η αξιολόγηση είναι ήδη σε εξέλιξη εδώ και ένα δεκαήμερο και θα είναι αυτή που θα κρίνει εν πολλοίς πότε θα ολοκληρωθεί η λεγόμενη ενισχυμένη εποπτεία και θα επιστρέψει η χώρα μας στην ευρωπαϊκή κανονικότητα.
Η οριστική έξοδος από τη μεταμνημονιακή εποπτεία είναι και μία από τις συμβολικές «νίκες» που θέλει να πετύχει ο πρωθυπουργός μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2022, που θα δείξει ότι η χώρα μπαίνει οριστικά σε τροχιά φυγής προς τα εμπρός. Η ευρωπαϊκή τεχνοκρατία θα θέσει στο μικροσκόπιο την πορεία του νέου Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών -η επιτυχία του οποίου μένει να αποδειχθεί-, αλλά και το πώς θα γίνει πρακτικά η επανεκκίνηση των πλειστηριασμών –που ενδέχεται να δημιουργήσει κοινωνικές εντάσεις–, καθώς και την πορεία του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων.
Πλεονάσματα
Ακόμα δύο «γκρίζες ζώνες» στον τομέα της οικονομίας για την κυβέρνηση, που επιθυμεί γρήγορα να τις «καθαρίσει», είναι τα πλεονάσματα στον Προϋπολογισμό από το 2023 και μετά και η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Η χώρα μας έχασε την επενδυτική βαθμίδα το 2010, όταν υποβάθμισαν κάτω από αυτή την πιστοληπτική αξιολόγηση του Δημοσίου οι οίκοι αξιολόγησης. Κρυφή ελπίδα στο Μαξίμου και φυσικά στο υπουργείο Οικονομικών είναι να επανέλθει η επενδυτική βαθμίδα μέσα στο 2022 και ταυτόχρονα η δύσκολη διαπραγμάτευση στις Βρυξέλλες να οδηγήσει σε χαμηλότερους στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων για τα επόμενα χρόνια. Με αυτά τα δεδομένα, η συνέχιση της πολιτικής μείωσης φορολογικών συντελεστών θα είναι πιο εύκολη, ανοίγοντας μια «πράσινη ζώνη» για την κυβέρνηση. Η δρομολογημένη, σημαντική αύξηση του κατώτατου μισθού τον Απρίλιο είναι ακόμα μία «πράσινη ζώνη» από την οποία θα περάσει η κυβέρνηση το προσεχές διάστημα.
Εκκρεμείς συντάξεις
Οι «πονοκέφαλοι» ωστόσο για τον αρμόδιο υπουργό, Κωστή Χατζηδάκη, είναι εξίσου μεγάλοι όσο και για τον ΥΠ.ΟΙΚ., Χρήστο Σταϊκούρα: Οι εκκρεμείς συντάξεις, που απασχολούν ένα κοινό παραδοσιακά πιο ευμενώς διακείμενο απέναντι στη Νέα Δημοκρατία, μπορεί να έχουν μειωθεί, παραμένουν ωστόσο δεκάδες χιλιάδες στον αριθμό. Ο μηδενισμός τους μέχρι το καλοκαίρι και η επιτάχυνση στο εξής της έκδοσης των νέων συντάξεων αποτελούν μια σημαντική πρόκληση, όπως είναι εξάλλου και η αντιμετώπιση των διογκούμενων οφειλών προς τον ΕΦΚΑ: Την τελευταία διετία, τα νέα χρέη από τους πολίτες ξεπερνούν ήδη το 1,5 δισ. ευρώ, οφειλές τις οποίες η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας προσδοκά να μειώσει με ευνοϊκές ρυθμίσεις για τη σταδιακή αποπληρωμή τους.
Εμβολιασμός
Στην Υγεία, ο Θάνος Πλεύρης πιστώνεται την επιτυχημένη συνέχιση του προγράμματος εμβολιασμών κατά του κορονοϊού (επιχείρηση «Ελευθερία») και των δράσεων για την ενίσχυση της επιχειρησιακής ετοιμότητας του ΕΣΥ, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στη μεγάλη πίεση που δέχεται. Η πανδημία είναι ωστόσο ακόμα εδώ και εξακολουθεί να «δείχνει τα δόντια της» σκληρά, αν και η μεγάλη πρόκληση είναι στο εξής η αναδιάρθρωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και η αναβάθμιση της λειτουργικότητας και αποτελεσματικότητάς του.
Που «ποντάρουν»
Δύο υπουργεία στα οποία ποντάρει πολλά το Μαξίμου είναι το Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με τον Κυριάκο Πιερρακάκη και την ομάδα του να έχουν πετύχει τη λειτουργία του gov.gr ως μοναδικού ψηφιακού σημείου επαφής του πολίτη και της επιχείρησης με το κράτος σε πολλούς τομείς και να συνεχίζουν να εμπλουτίζουν τις υπηρεσίες που παρέχει, και το υπουργείο Παιδείας, που κέρδισε το μεγάλο στοίχημα της επανέναρξης των σχολείων. Πλέον η Νίκη Κεραμέως, σε συνεργασία με τον Τάκη Θεοδωρικάκο, πρέπει να κερδίσουν το στοίχημα της ασφάλειας στα πανεπιστήμια.
Οι Ομάδες Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων εκπαιδεύονται και θα πιάσουν δουλειά τον Ιούνιο – ή το αργότερο τον Σεπτέμβριο. Λίγους μήνες πριν από τις εκλογές, τυχόν εντάσεις και αναταραχές στα πανεπιστήμια ή πέριξ αυτών μπορεί να αποδειχθούν «βούτυρο στο ψωμί» των κομμάτων της αντιπολίτευσης, τόσο εξ αριστερών όσο και εκ δεξιών της Νέας Δημοκρατίας.
Συνολικά 16 νόμοι, μαζί με τον αναπτυξιακό που συζητείται τώρα στη Βουλή, έχουν περάσει από το υπουργείο Ανάπτυξης την τελευταία διετία, με σκοπό τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος και την προσέλκυση επενδύσεων. Με την αναμενόμενη επιστροφή στη λεγόμενη κανονικότητα την άνοιξη, ο ανταγωνισμός σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη για να φέρουν κεφάλαια και επενδύσεις θα είναι σκληρός και η Ελλάδα θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει το κατάλληλο περιβάλλον για να είναι ανταγωνιστική μέσα σε αυτές τις συνθήκες.
Εξωτερική πολιτική
Το υπουργείο Εξωτερικών αποτελεί αναμφίβολα μία από τις «πράσινες ζώνες», με κορωνίδα την υπογραφή συμφωνιών για οριοθετήσεις ΑΟΖ με την Ιταλία και την Αίγυπτο και τη συμφωνία με την Αλβανία για παραπομπή του ζητήματος οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Οι προκλήσεις ωστόσο το επόμενο διάστημα είναι πολλές, καθώς η Τουρκία πραγματοποιεί επιθετικά «ανοίγματα» σε χώρες της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου με τις οποίες δεν διατηρούσε τα τελευταία χρόνια καλές σχέσεις, ενώ η ακύρωση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου παραμένει ζητούμενο.
Τόσο ο ΥΠ.ΕΞ., Νίκος Δένδιας, όσο και ο ΥΠΕΘΑ, Νίκος Παναγιωτόπουλος, έχουν καθοριστικό ρόλο στο ισχυρό πλέγμα συμμαχιών σε διμερές (Γαλλία, ΗΠΑ, Ισραήλ κ.ά.) και πολυμερές επίπεδο, που έχει δημιουργήσει και διατηρεί η χώρα μας. Η δημιουργία του Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου Πτήσεων στην Καλαμάτα, η προμήθεια και τορπιλών για τα υποβρύχια του Πολεμικού Ναυτικού, η αναβάθμιση των F-16 Block 50, αλλά κυρίως η επίσκεψη του ίδιου του πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον και η συζήτηση για την πολιτική και αμυντική συνεργασία Ελλάδας και ΗΠΑ αποτελούν ορόσημα για τη φετινή χρονιά
*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 22 Ιανουαρίου.