Ο συγκεκριμένος νόμος επανεξετάζεται έπειτα από περίπου 40 χρόνια.
Εισάγεται σήμερα Τετάρτη, για συζήτηση στην Ολομέλεια το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για τη συνεπιμέλεια.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας ανακοίνωσε τη Δευτέρα, στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές, νομοτεχνικές βελτιώσεις, κάλεσε τα κόμματα, ιδίως εκείνα που ασκούν σκληρή κριτική στην κυβέρνηση, να καταθέσουν τις προτάσεις τους, με τροπολογίες στο σχέδιο νόμου, ξεκαθάρισε όμως ότι δεν μπορεί να γίνουν αποδεκτές προτάσεις που αποδομούν το νομοσχέδιο.
«Το ζητούμενο είναι στο τέλος της ημέρας να δώσουμε το δικαίωμα στα παιδιά να μεγαλώνουν με τους δύο γονείς. Δεν είναι θέμα ούτε νικητών ούτε χαμένων και πρέπει να το καταλάβουμε αυτό», ανέφερε ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας στην τελευταία συνεδρίαση των αρμόδιων κοινοβουλευτικών επιτροπών, επί του νομοσχεδίου για τη συνεπιμέλεια. «Δεν είναι θέμα ούτε του πατέρα ούτε της μητέρας. Είναι θέμα το οποίο αναδεικνύεται από το πραγματικό δικαίωμα του παιδιού, αλλά και από την ίδια την ανάγκη της σημερινής πραγματικότητας, να αντιμετωπίσει ένα ζήτημα που κρυμμένο εδώ και αρκετά χρόνια στο χαλί, δεν τύγχανε ούτε ουσιαστικά της ανάδειξης του ούτε της αντιμετώπισης του», είπε ο υπουργός Δικαιοσύνης και προσέθεσε: «Αν υπάρχουν όντως και κάποιες άλλες προτάσεις πέραν των κατατεθειμένων τροπολογιών, είμαστε εδώ για να τις δούμε και για να τις ακούσουμε και ενδεχομένως, να δούμε τι άλλο μπορεί να γίνει».
Την ίδια ώρα, όμως, ο κ. Τσιάρας ξεκαθάρισε ότι δεν μπορεί να αλλάξει ο κορμός του νομοσχεδίου: «Την προσπάθειά μου την έκανα και θα μπορούσα να είμαι εδώ για να συνεχίσω να κάνω αυτήν την προσπάθεια της συναίνεσης, αλλά αν ζητάει κανείς να “αποδομηθεί” ένα προτεινόμενο νομοσχέδιο, την προηγουμένη της ψήφισής του, όταν υπάρχει η θετική εκφρασμένη άποψη της πλειοψηφίας των φορέων, όταν έχει τύχει της θετικής αποδοχής σε έναν αριθμό ρεκόρ σχολίων στη δημόσια διαβούλευση και όταν όλοι σας, όλοι μας, αναγνωρίζουμε το πρόβλημα ως υπαρκτό, νομίζω ότι στην πραγματικότητα είναι σαν να λέμε ότι δεν θέλουμε να προχωρήσει τίποτα».
«Τι επιχειρούμε με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο; Λέτε, “Βγάλτε το ‘ένα τρίτο'”, “Βγάλτε το ‘εξίσου'”», “Βγάλτε το ‘ένα'”, “Βγάλτε το ‘άλλο'”. Γιατί τα κάνουμε όλα αυτά; Γιατί θέλουμε ακριβώς, για να μην καταλήξουν ουσιαστικά οι γονείς στο δικαστήριο και να “πληγώνουν” πρώτα απ’ όλα το παιδί τους, να “πληγώνουν” τους ίδιους, με αυτήν την εξέλιξη, να μπορούν να δημιουργήσουν μια φιλοσοφία επίλυσης της διαφοράς τους “πριν φτάσουν εκεί”», είπε επίσης ο υπουργός Δικαιοσύνης και συμπλήρωσε: «Όλα τα άλλα, για όσους από εσάς είστε νομικοί και γνωρίζετε, αφορούν σε μια δυνατότητα του δικαστή, στο τέλος της ημέρας, να πάρει την απόφασή του και να ερμηνεύσει, όπως αυτός κρίνει τα συγκεκριμένα δεδομένα που υπάρχουν».
Με νομοτεχνικές βελτιώσεις που επέφερε ο υπουργός Δικαιοσύνης ορίζεται ότι:
- οι διατάξεις του νόμου ερμηνεύονται και εφαρμόζονται σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις, που δεσμεύουν τη χώρα, ιδίως με τη Διεθνή Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού.
- αν τη γονική μέριμνα ασκούν και οι δύο γονείς, χωρίς να έχουν την ίδια κατοικία, ο ανήλικος έχει κατοικία, την κατοικία του γονέα με τον οποίο διαμένει.
Τα κόμματα
«Το παιδί πρέπει και μετά τον χωρισμό των γονέων του, να απολαμβάνει τη φροντίδα και την αγάπη τους, να εξακολουθεί να έχει και τους δύο δίπλα του. Αυτό είναι απαραίτητη για την ψυχοσωματική του υγεία, για την ομαλή ανάπτυξή του, για την ολοκληρωμένη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του» ανέφερε η εισηγήτρια της ΝΔ Άννα Μάνη Παπαδημητρίου και προσέθεσε ότι το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης συνιστά μια γενναία μεταρρύθμιση, η αξία της οποίας θα αρχίσει να φαίνεται τα αμέσως επόμενα χρόνια. «Το προτεινόμενο νομικό πλαίσιο παρέχει στους γονείς μια βάση διαλόγου, μια βάση συνεννόησης και στους δικαστές αρκετά κατάλληλα νομικά εργαλεία για να αποφασίσουν το καλύτερο για το συμφέρον του παιδιού», είπε η εισηγήτρια της ΝΔ και απευθύνθηκε στους συναδέλφους της βουλευτές, λέγοντας: «Όσα μας ενώνουν είναι περισσότερα και σπουδαιότερα από τις όποιες διαφωνίες μας. Εξάλλου, είναι απαίτηση της ίδιας της κοινωνίας, η οποία μας βλέπει και μας κρίνει. Σας καλώ, λοιπόν, να προσυπογράψετε αυτήν τη σπουδαία μεταρρύθμιση, η οποία φυσικά δεν έχει κομματικό πρόσημο, ώστε να μην αφήσουμε να πάει χαμένη αυτή η μεγάλη ευκαιρία που μας δίνεται σήμερα, να νομοθετήσουμε δηλαδή το καλύτερο για τα παιδιά μας και θα έχει πραγματικά ιδιαίτερη αξία και για την ελληνική κοινωνία αλλά και για εμάς τους ίδιους. Αυτό το βήμα προς τα εμπρός θα το κάνουμε από κοινού, όλοι μαζί».
Να κάνει αποδεκτές τις προτάσεις τροποποιήσεων των διατάξεων που έχουν προκαλέσει αντιδράσεις, κάλεσε τον υπουργό Δικαιοσύνης, ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Θεόφιλος Ξανθόπουλος. «Αυτό το φαινόμενο, να έχετε να αντιμετωπίσετε δέκα τροπολογίες, φίλια πυρά από τους βουλευτές της συμπολίτευσης, πρέπει να σας προβληματίσει ως πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης. Το γεγονός ότι έρχεστε σήμερα και κάνετε τρεις τροποποιήσεις δεκτές, κυρίως στο λεκτικό επίπεδο, είναι θετικό. Κάνατε το πρώτο βήμα. Μέχρι την Τετάρτη έχετε την ευχέρεια να προχωρήσετε περισσότερο και να αποδεχθείτε την ουσία των προτεινόμενων διατάξεων είτε από την αντιπολίτευση είτε από τη συμπολίτευση», προέτρεψε τον υπουργό Δικαιοσύνης ο κ. Ξανθόπουλος και προσέθεσε: «Έρχεστε να αντιμετωπίσετε ένα πρόβλημα που έχει διαμορφώσει η νομολογία τα τελευταία σαράντα χρόνια. Ότι η επιμέλεια και η επικοινωνία είναι περίπου 90% με τις μητέρες και 10% με τους πατεράδες. Και αυτό, λοιπόν, το κάνετε άτσαλα, άτεχνα και κυρίως, μη σύννομα. Διότι νομοθετείτε το 1/3 (σ.σ. αφορά στο χρόνο επικοινωνίας του παιδιού με τον γονέα που δεν διαμένει μαζί του), το οποίο ξέρετε τι σοβαρά προβλήματα θα δημιουργήσει και μέχρι στιγμής, το 1/3 που είναι ο ένας πυλώνας του νομοσχεδίου, παραμένει αλώβητο». Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ επανέλαβε ότι είναι μείζονος σημασίας να υπάρξουν υποστηρικτικές δομές στη διαδικασία των διαζυγίων και επισήμανε: «Το συμφέρον του παιδιού είναι το βέλτιστο, είναι το σημαντικότερο κριτήριο, με το οποίο θα πρέπει να γίνουν οι προσεγγίσεις και όχι να τακτοποιούνται ή να συμψηφίζονται οι εκατέρωθεν απαιτήσεις των γονέων. Και ατυχώς, η επιλογή σας αυτή, είναι βαθιά συντηρητική».
«Σας ζητούμε, σας εκλιπαρούμε πραγματικά πολιτικά, να ανοίξετε τα αυτιά σας και να ακούσετε αυτό το οποίο σας λέει όλο το Κοινοβούλιο, η πλειοψηφία των φορέων που ακούστηκαν, ακόμη και βουλευτές της συμπολίτευσης», είπε, απευθυνόμενη στον υπουργό Δικαιοσύνης η ειδική αγορήτρια του Κινήματος Αλλαγής Νάντια Γιαννακοπούλου προτρέποντας τον κ. Τσιάρα να κάνει δεκτές τις προτάσεις που έχουν υποβληθεί για αλλαγές στο νομοσχέδιο. Η βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής υπογράμμισε ότι πολλές διατάξεις του νομοσχεδίου «αντίκεινται στη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού, αντίκεινται στην ευρωπαϊκή οδηγία 2012/29 για τα δικαιώματα των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας και αντίκεινται στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης». Η κυρία Γιαννακοπούλου επανέλαβε ότι η νομοθεσία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να θέτει οριζόντιους κανόνες για το συμφέρον του παιδιού και υπογράμμισε την ανάγκη λειτουργίας των οικογενειακών δικαστηρίων, ως θεσμός συμφιλιωτικός και εξειδικευμένος.
«Ως κόμμα συμφωνούμε με την αρχή της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας και της ένωσης των δύο γονέων στα ζητήματα της επιμέλειας που χρειάζεται να έχει βέβαια στο επίκεντρο τις κοινωνικές ανάγκες και το συμφέρον του παιδιού, ότι οι δύο γονείς πρέπει να έχουν κοινή ευθύνη απέναντι στα παιδιά τους και ότι βέβαια, ό,τι υπάρχει ως υποχρέωση των γονέων εντός του γάμου πρέπει να ισχύει το ίδιο και εκτός αυτού», είπε η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ Μαρία Κομνηνάκα και προσέθεσε: «Η κριτική μας στο νομοσχέδιο είναι ότι αντιμετωπίζει τελικά τυπικά και μόνο την εξυπηρέτηση του πραγματικού συμφέροντος του παιδιού, αλλά και την αναγκαιότητα αυτής της κοινής συνεννόησης και κοινής ευθύνης των γονέων στην άσκηση της γονικής μέριμνας». Όπως εξάλλου επισήμανε, η κοινή άσκηση της γονικής μέριμνας μπορεί να έχει πολλές μορφές υπολογίζοντας πολλούς παράγοντες, όπως το ηλικιακό στάδιο ανάπτυξης του παιδιού, τη βαθμίδα εκπαίδευσής του, την προϋπάρχουσα ψυχική του κατάσταση, τους δεσμούς με τους γονείς του, αλλά και τις ίδιες τις συνθήκες της εργασίας και της ζωής των γονιών του. Η βουλευτής έκανε επίσης λόγο για απουσία της απαραίτητης κοινωνικής στήριξης των γονέων.
«Θεμελιώδης λίθος» του νομοσχεδίου θα έπρεπε να είναι το παιδί και οι ανάγκες του, είπε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Χήτας. «Το συμφέρον του παιδιού υπερτερεί έναντι άλλων δικαιωμάτων. Γι’ αυτό κι οι όποιες νομοθετικές παρεμβάσεις δεν είναι πεδίο κομματικών αντιπαραθέσεων. Όταν θεσπίζουμε κανόνες για το οικογενειακό δίκαιο πρέπει να στεκόμαστε στο ύψος των περιστάσεων. Αναμφίβολα, νομίζω ότι τώρα εδώ δεν στεκόμαστε στο ύψος των περιστάσεων, δεν ανταποκρινόμαστε τις προκλήσεις και τις απαιτήσεις που έχει η θέσπιση οικογενειακών κανόνων δικαίου. Το συμφέρον του παιδιού δεν συνάδει με στρατόπεδα, με αντιπαραθέσεις, αλλά μόνο με συμμαχίες, μόνο με συνεργασίες και συνεννοήσεις», επισήμανε.
Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25 Αγγελική Αδαμοπούλου αναφέρθηκε στο χρόνο επικοινωνίας του παιδιού με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει. «Το σχέδιο καθιερώνει ένα τεκμήριο ότι ο χρόνος επικοινωνίας τεκμαίρεται στο ένα τρίτο (1/3) του συνολικού χρόνου. Πρέπει να μας ξεκαθαριστεί η μονάδα μέτρησης. Είναι ένα τρίτο (1/3) του μήνα, δηλαδή οι 10 ημέρες; Κατά μέσο όρο, δηλαδή τα 4 σαββατοκύριακα και τις δύο αργίες, αν εννοείτε αυτό; Τι θα γίνεται όμως; Πάτε να δημιουργήσετε ακόμη μεγαλύτερες συγκρούσεις και μέσα στο ίδιο το παιδί, διότι πάτε να δημιουργήσετε γονείς δύο κατηγοριών, είναι ο “κακός” και ο “καλός”. Τι εννοώ με αυτό: Ο γονέας, με τον οποίο διαμένει το παιδί, “θα τραβάει όλο το κουπί μέσα στην εργάσιμη εβδομάδα”, θα ασχολείται με τις σχολικές δραστηριότητες του παιδιού, με τα διαβάσματα, με το νοικοκυριό, με όλη την “πίεση” και θα παραδίδει μετά το παιδί στον άλλο γονέα για το σαββατοκύριακο, για τον ελεύθερο ποιοτικό χρόνο και ρωτάμε αυτό είναι δίκαιο», είπε η βουλευτής του ΜέΡΑ25.
«Το νομοσχέδιο δεν είναι πιστό, απολύτως, στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών και στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Είναι, επίσης, σίγουρο, ότι αφήνει ορισμένους υπαινιγμούς, όπως παραδείγματος χάριν, με αυτό το “εξίσου”, το οποίο μπορεί να παραπέμψει αλλού. Όπως και η αναφορά στο 1/3 του χρόνου, που δεν είναι ενδεικτική, είναι υποχρεωτική, όπως αντιλαμβάνεστε, θα φέρει περισσότερες συγκρούσεις και ίσως, προσφυγή στη δικαιοσύνη, διότι το 1/3 επί ποίου χρόνου θα είναι; Επί των διακοπών, επί της εβδομάδος, επί της ημέρας κ.λπ.;», ανέφερε η βουλευτής της ΝΔ Μαριέττα Γιαννάκου. Η βουλευτής της ΝΔ επισήμανε ότι δεν συμμετείχαν στο διάλογο με το υπουργείο Δικαιοσύνης παραδοσιακές γυναικείες οργανώσεις και προσέθεσε: «Αντίθετα, είδαμε απίθανες οργανώσεις, γονείς, συνεπιμέλεια, ενεργοί μπαμπάδες, τρομερές διαφημίσεις υπέρ του νομοσχεδίου, που σημαίνει χρήμα πολύ και μία πανομοιότυπη επιστολή, η οποία αποστέλλεται σε εμάς με mail, με διάφορα ονόματα χωρίς πραγματικά στοιχεία, δηλαδή, ψευδή. Τόσο πολύ αγαπούν τα παιδιά τους αυτοί, ώστε δεν μπορούν να συντάξουν μια επιστολή να μας στείλουν, για το προκείμενο θέμα; Ή μήπως είναι ένα γραφείο, το οποίο διαθέτει και το χρήμα και στέλνει όλα αυτά, με ψευδή ονοματολογία; Γιατί εγώ πιστεύω ότι είναι αυτό, το δεύτερο».
«Θέλω να προτρέψω τον υπουργό Δικαιοσύνης, μέχρι την τελευταία ώρα συνεδρίασης της Ολομέλειας, να δείξει πνεύμα συνεννόησης με τους βουλευτές και τα κόμματα, προκειμένου να βρεθεί η δυνατότητα συναινέσεων για αυτό το νομοσχέδιο και να μην χαθεί η ευκαιρία», ανέφερε ο βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής Χάρης Καστανίδης.