Στην εναρκτήρια συνάντηση του παγκόσμιου συνεδρίου της Διεθνούς Ένωσης για την Διατήρηση της Φύσης (IUCN – International Union for the Conservation of Nature), στη Μασσαλία, έλαβε μέρος ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατόπιν επίσημης πρόσκλησης του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας Emmanuel Macron.
Στη συνάντηση παρουσιάστηκε το σχέδιο δράσης της γαλλικής πρωτοβουλίας «Μεσόγειος, μία υποδειγματική θάλασσα έως το 2030», με σκοπό την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης στη Μεσόγειο. Μεταξύ άλλων, συμμετείχαν ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel, ο Αντιπρόεδρος Ευρωπαϊκής Επιτροπής Frans Timmermans, η Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Christine Lagarde και η Γενική Διευθύντρια της UNESCO, Audrey Azoulay.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα θα αναλάβει το 2023 την Προεδρία για την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την πρωτοβουλία «Μεσόγειος, μία υποδειγματική θάλασσα έως το 2030», ενώ απαρίθμησε τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, αλλά και τις φιλόδοξες δεσμεύσεις που αναλαμβάνει για τις ελληνικές θάλασσες στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για τη Μεσόγειο, με ορίζοντα το 2030.
Ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε, μεταξύ άλλων, ότι:
– Η Ελλάδα θέτει ως στόχο τη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων που μολύνουν τη θάλασσα κατά 50% έως το 2030. Στο ίδιο χρονικό πλαίσιο θα επιδιωχθεί η μείωση των μικροπλαστικών, που βλάπτουν το περιβάλλον, κατά 30%
– Η Ελλάδα δεν θα επιτρέπει την αλιεία στο 10% των θαλασσών της, με στόχο την καλύτερη προστασία και τόνωση των οικοσυστημάτων της Μεσογείου, η οποία έχει πληγεί από την υπεραλίευση
– Η χώρα μας θα καταρτίσει ειδική στρατηγική για την βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, ώστε ο τουρισμός -που αποτελεί σημαντικό «κινητήρα» της οικονομίας- να μην λειτουργεί εις βάρος του φυσικού περιβάλλοντος
«Προστατεύοντας την βιοποικιλότητα των θαλασσών μας κάνουμε τη μετάβαση προς μια “Γαλάζια Οικονομία”, αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα μιας νέας ισορροπίας μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και αειφορίας», υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός.
Σημείωσε δε πως η προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος της Μεσογείου θα βρίσκεται στο επίκεντρο των εργασιών της Συνόδου Κορυφής των Νοτίων Χωρών της ΕΕ (EUMED9), η οποία θα φιλοξενηθεί στην Ελλάδα, στις 17 Σεπτεμβρίου.
Παράλληλα, Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε τις πρωτοβουλίες της χώρας μας για την επίτευξη των περιβαλλοντολογικών στόχων της ΕΕ, όπως -μεταξύ άλλων- την πλήρη απολιγνητοποίηση έως το 2028, την ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών, την ολοκλήρωση του πλαισίου προστασίας των περιοχών Natura 2000 μέχρι το τέλος του 2022, την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, και την παρουσίαση του Κλιματικού Νόμου και του Εθνικού Σχεδίου Αναδάσωσης.
Αναλυτικά η παρέμβαση του Πρωθυπουργού
Σας ευχαριστώ. Σας ευχαριστώ πολύ. Κύριε Πρόεδρε, Υπουργοί, Εξοχότητες, κυρίες και κύριοι, αγαπητέ Δήμαρχε,
Είναι ιδιαίτερη η χαρά μου ότι βρίσκομαι σήμερα εδώ μαζί σας, στην πόλη της Μασσαλίας, η οποία ιδρύθηκε από Έλληνες από τη Φώκαια, πριν από 2.600 χρόνια, σε μία περίοδο που η κλιματική αλλαγή δεν αποτελούσε λόγο ανησυχίας για τους προγόνους μας.
Η αλήθεια είναι ότι η Μεσόγειος -η λεγόμενη Mare Nostrum, η θάλασσά μας- βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με μία κρίση. Και πρέπει να είμαστε ειλικρινείς: ως ηγέτες δεν κάναμε αρκετά έως τώρα ώστε να αποτρέψουμε την κρίση αυτή. Τώρα είναι η ώρα αυτό να αλλάξει.
Το Σχέδιο Δράσης «Μεσόγειος, μία υποδειγματική θάλασσα έως το 2030», το οποίο παρουσιάστηκε νωρίτερα σήμερα από τη Γαλλική Κυβέρνηση, σωστά εστιάζει σε αυτές που θεωρώ ότι είναι οι τέσσερις βασικές προκλήσεις για την προστασία του ιδιαίτερα μοναδικού θαλάσσιου περιβάλλοντός μας: απώλεια βιοποικιλότητας, μη βιώσιμη αλιεία, μόλυνση των θαλασσών, ιδίως από τα πλαστικά, και μη βιώσιμες θαλάσσιες μεταφορές.
Προσυπογράφουμε το Σχέδιο και, κύριε Πρόεδρε, δεσμευόμαστε να γίνουμε πρωτεργάτες υπέρ της πλήρους εφαρμογής της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία της φύσης.
Η ακτογραμμή της χώρας μου, της Ελλάδας, ξεπερνά τα 14.000 χιλιόμετρα. Είμαστε μια χώρα αναπόσπαστα συνδεδεμένη με τη Μεσόγειο Θάλασσα, ιστορικά, πολιτισμικά, οικονομικά και κοινωνικά. Προστατεύοντας την βιοποικιλότητα των θαλασσών μας κάνουμε τη μετάβαση προς μια «Γαλάζια Οικονομία», αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα μιας νέας ισορροπίας μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και αειφορίας.
Πολύ σύντομα θα ήθελα να αναφερθώ σε έξι δράσεις που θεωρώ πως είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναδείξουμε εδώ. Δράσεις με ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα, αλλά και για όλες τις Μεσογειακές χώρες θεωρώ.
Πρώτον. Δεσμευόμαστε στον στόχο να γίνει το 30% της Μεσογείου, Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή μέχρι το 2030. Πέραν του στόχου της προστασίας του 30% θαλάσσιων και παράκτιων περιοχών, θα πρέπει να εργαστούμε, από κοινού και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να διασφαλίσουμε ότι οι Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές δεν θα προστατεύονται πια μόνο στα χαρτιά. Θα πρέπει να στοχεύσουμε στην αποτελεσματική διαχείριση των δικτύων των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών, με καθορισμένα μέτρα προστασίας.
Δεύτερον. Ένα ζήτημα που συχνά παραβλέπεται, το ζήτημα του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού και της ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών. Δεσμευόμαστε σήμερα να θέσουμε ως προτεραιότητα, να αναπτύξουμε και να εφαρμόσουμε θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό για όλες τις ελληνικές θάλασσες, στο πλαίσιο του εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο αποκαλούμε «Ελλάδα 2.0».
Αυτό σημαίνει πως θα ακολουθήσουμε μια προσέγγιση με βάση το οικοσύστημα και σε ευθυγράμμιση με την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών, υποστηριζόμενοι από την καλύτερη διαθέσιμη επιστημονική γνώση.
Τρίτον. Στο θέμα των αλιευμάτων, όπως όλες οι Μεσογειακές χώρες η Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις όσον αφορά την υπεραλίευση. Γνωρίζουμε ότι αυτό επηρεάζει σημαντικά τη βιοποικιλότητα. Δεσμευόμαστε να μειώσουμε την υπεραλίευση μέχρι το 2030, ανακοινώνοντας ότι έως τότε το 10% των θαλασσών μας θα είναι «no-take reserves», δηλαδή περιοχές στις οποίες δεν θα επιτρέπεται η αλιεία.
Τέταρτον. Η Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός λαβρακιού και τσιπούρας ιχθυοτροφείου. Αναγνωρίζουμε την ανάγκη θέσπισης ενός σχεδίου δράσης βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας, αντιμετωπίζοντας βασικές προκλήσεις όπως ο χωροταξικός σχεδιασμός, οι πιθανές τριβές με άλλες χρήσεις της θάλασσας και της ακτής -συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού – και η περιβαλλοντική μόλυνση.
Πέμπτον. Ως χώρα που εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τον τουρισμό, είναι σημαντικό να προβούμε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να διασφαλίσουμε ότι η ανάπτυξη και επέκταση του τουριστικού τομέα, ο οποίος είναι καθοριστικής σημασίας για την ευημερία της ελληνικής οικονομίας, δεν θα λειτουργήσει εις βάρος του φυσικού μας περιβάλλοντος.
Δεσμευόμαστε, λοιπόν, να αναπτύξουμε μία στρατηγική βιώσιμου τουρισμού που θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του τουρισμού και θα θέτει τα ζητήματα βιοποικιλότητας στο επίκεντρο του σχεδιασμού του θαλάσσιου και παράκτιου τουριστικού σχεδιασμού, ιδίως σε ό,τι αφορά τις υπερβολικά ευάλωτες τοπικές κοινωνίες, όπως είναι τα μικρότερα νησιά μας.
Και Έκτον. Γνωρίζουμε όλοι την απειλή που αποτελεί για την περιοχή μας και τις θάλασσες μας η μόλυνση από τα πλαστικά. Η Ελλάδα, λοιπόν, υιοθετεί τον φιλόδοξο στόχο να βελτιώσει την ποιότητα του νερού μέχρι το 2030, μειώνοντας τα πλαστικά απορρίμματα στη θάλασσα κατά 50% και τα μικροπλαστικά που απελευθερώνονται στο περιβάλλον κατά 30%.
Και μία ακόμα δέσμευση εκ μέρους μας: η Ελλάδα δεσμεύεται να γίνει πρωταθλήτρια στην πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος, κάτι που δυστυχώς, επειδή δεν πέτυχε, κόστισε στη χώρα μία πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Δεσμεύομαι προσωπικά πως η ανακήρυξη του καθεστώτος προστασίας για όλες τις περιοχές Natura 2000 θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2022, μέσω μιας απολύτως διαφανούς και συμπεριληπτικής διαδικασίας.
Κυρίες και κύριοι,
Κλείνοντας θα ήθελα να πω πως στο πλαίσιο της ισχυρής δέσμευσής μας στο εγχείρημα αυτό, η Ελλάδα θα έχει την χαρά προεδρεύσει για την εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης της πρωτοβουλίας για τη Μεσόγειο το 2023, ενώ θα θέσει την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος της Μεσογείου, αλλά και των δασών μας, στο επίκεντρο των συζητήσεων κατά την επερχόμενη σύνοδο κορυφής του σχήματος EUMED9, που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα.
Λαμβάνοντας υποψή μας το γεγονός πως αυτή είναι μια καθοριστική χρονιά όσον αφορά τις φιλοδοξίες για την προστασία του κλίματος και της βιοποικιλότητας, πρέπει να επικεντρωθούμε σε ένα πετυχημένο αποτέλεσμα στο πλαίσιο του COP-26 και σε ένα φιλόδοξο Παγκόσμιο Πλαίσιο για τη Βιοποικιλότητα μετά το 2020, που θα πρέπει να αποτελέσουν σημαντικά ορόσημα.
Στηρίζοντας πλήρως τους φιλόδοξους στόχους της ΕΕ για το 2030 και το 2050, η Ελλάδα ήδη υιοθετεί γενναία μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την αύξηση της συμμετοχής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της, τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας.
Και η πιο σημαντική μας διακήρυξη είναι το σταδιακό κλείσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το αργότερο μέχρι το 2028.
Προχωράμε με την υποθαλάσσια ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών μας -κυρίως στο Αιγαίο και στην Κρήτη- και προωθούμε ενεργά την ηλεκτροκίνηση. Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό: Έχουμε επίσης ενεργοποιήσει το Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης, το κάναμε πριν από τις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές, οι οποίες ανέδειξαν την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής συνεργασίας, τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και σε επίπεδο καταστολής αφού εκδηλωθούν τέτοιες καταστροφικές πυρκαγιές.
Σχεδιάζουμε να καταθέσουμε στη Βουλή τον πρώτο Κλιματικό Νόμο πριν τη Σύνοδο COP-26, προκειμένου να προωθήσουμε περαιτέρω την απεξάρτησή μας από την καύση του άνθρακα. Και στο στόχο αυτό θα συμμετέχουν όλοι οι κλάδοι της οικονομίας.
Κυρίες και κύριοι, κύριε Πρόεδρε,
Η αειφόρος ανάπτυξη δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς συλλογική δράση. Η κοινή μας φιλοδοξία για την προστασία των οικοσυστημάτων μας απαιτεί στενή συνεργασία όλων των χωρών της Μεσογείου. Η εκπομπή άνθρακα και η ρίψη σκουπιδιών και αποβλήτων στη θάλασσα θα εξακολουθήσει να είναι μια πραγματικότητα αν δεν δράσουμε συντονισμένα. Μας συνδέει όλους, όλες τις χώρες της Μεσογείου, η κοινή μοίρα και όλοι μας πρέπει να συμμετάσχει σε αυτήν την προσπάθεια ώστε να παραδώσουμε έναν πιο βιώσιμο κόσμο στις επόμενες γενιές.
Σας ευχαριστώ.