Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά και την κατακόρυφη άνοδος της έντασης στο Αιγαίο, η επέκταση των χωρικών υδάτων νότια της Κρήτης μπαίνει επιτακτικά στο τραπέζι, ως μια κίνηση που πλέον «οφείλει να κάνει άμεσα η Αθήνα και μετά να στραφεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης».
Το παραπάνω βήμα επεξεργάζεται προσεχτικά εδώ και δύο χρόνια το υπουργείο Εξωτερικών, υπό την καθοδήγηση του Νίκου Δένδια, ωστόσο ακόμα η Αθήνα δεν έχει υλοποιήσει την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης νότια της Κρήτης στα 12 ναυτικά μίλια.
Το θέμα άρχισε να συζητείται από το 2020 και ενώ η επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο δεν είχε ακόμα ολοκληρωθεί, με την ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου ήρθε τελικά λίγο μετά τα μέσα Ιανουαρίου του 2021.
Δύσκολη απόφαση
Για την Κρήτη, άλλωστε, ήταν και παραμένει μια σαφώς πιο δύσκολη απόφαση, σε διπλωματικό επίπεδο, ειδικότερα μετά την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου το 2019. Το δεύτερο σύμφωνο Άγκυρας – Τρίπολης που υπεγράφη τη Δευτέρα και αφορά έρευνες για υδρογονάνθρακες από την Τουρκία σε περιοχές κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης, αμφισβητούμενες και μη, φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην εν λόγω περιοχή τα τουρκικά ερευνητικά, σεισμογραφικά και γεωτρύπανα.
Η νέα συμφωνία, δηλαδή, υλοποιεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019 και στοχεύσει στην επισφράγιση, με νέα τετελεσμένα, του αφηγήματος της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Η Ελλάδα θα μπορούσε να διαπραγματευτεί με την ΕΕ και να ζητήσει από τις Βρυξέλλες να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία, προκειμένου να μην κάνει η Αθήνα το βήμα της επέκτασης που θα μπορούσε να δώσει στην Άγκυρα το άλλοθι που χρειάζεται για πιο επιθετικές κινήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η σκληρή γραμμή
Η πιο σκληρή γραμμή υποστηρίζει ότι η Αθήνα πρέπει να προχωρήσει στην επέκταση στην Κρήτη και να απαιτήσει και κυρώσεις από την ΕΕ. Σε κάθε περίπτωση, όπως υπογραμμίζουν αναλυτές, ωστόσο, η Αθήνα δεν πρέπει να εμφανιστεί διαθέσιμη να παραμείνει ακίνητη διπλωματικά και να αρκεστεί σε δηλώσεις συμπαράστασης.
Στο ΥΠΕΞ μελετώνται όλα τα σενάρια και οι επιλογές. Καθώς, όπως λένε, και το κόστος αυτών.