Την ελληνική πρόταση στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την ενέργεια τον ερχόμενο χειμώνα, κατέθεσε ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην επιστολή του που έστειλε στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φον Ντερ Λάιεν.
Όπως γράφει ο πρωθυπουργός, στην επιστολή που δημοσιοποιείται λίγο πριν την έναρξη του έκτακτου συμβουλίου των υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες, «με την επιστολή αυτή σας καταθέτω μία πρόταση προκειμένου να ενισχύσουμε την ενεργειακή μας ασφάλεια για τον ερχόμενο χειμώνα και, ταυτόχρονα, να μειώσουμε τις τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας».
Στην συνέχεια ο πρωθυπουργός σημειώνει πως αυτό που προτείνει είναι ένας πανευρωπαϊκός μηχανισμός «μέσω του οποίου θα αποζημιώνονται οι βιομηχανικοί καταναλωτές για τη μείωση στη χρήση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας για τον ερχόμενο χειμώνα».
Αναλύοντας την πρότασή του ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισημαίνει ότι το σχέδιο «Save Gas for a Safe Winter» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «αποτελεί κάτι ενδιάμεσο ανάμεσα στην εθελοντική μείωση της ζήτησης, που πρέπει όλοι μας να διασφαλίσουμε, και την υποχρεωτική μείωση που ενδέχεται να προκύψει σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης».
Αναλυτικά η ανεπίσημη μετάφραση της επιστολής του Κυριάκου Μητσοτάκη:
Αγαπητή Πρόεδρε von der Leyen,
Με την επιστολή αυτή σας καταθέτω μία πρόταση προκειμένου να ενισχύσουμε την ενεργειακή μας ασφάλεια για τον ερχόμενο χειμώνα και, ταυτόχρονα, να μειώσουμε τις τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας. Πιστεύω ότι είναι καιρός να συνδυάσουμε το σημαντικότερο πλεονέκτημά μας, την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, με έναν από τους σημαντικότερους μοχλούς που διαθέτουμε για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας: τη δική μας κατανάλωση. Θέλω να σας προτείνω έναν πανευρωπαϊκό μηχανισμό μέσω του οποίου θα αποζημιώνονται οι βιομηχανικοί καταναλωτές για τη μείωση στη χρήση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας για τον ερχόμενο χειμώνα.
Η ιδέα χρησιμοποιεί ως βάση το καίριας σημασίας έργο που έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το σχέδιο «Save Gas for a Safe Winter». Αποτελεί κάτι ενδιάμεσο ανάμεσα στην εθελοντική μείωση της ζήτησης, που πρέπει όλοι μας να διασφαλίσουμε, και την υποχρεωτική μείωση που ενδέχεται να προκύψει σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Η πρόταση αυτή έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να οδηγήσει σε μία σημαντική ανταπόκριση από την πλευρά της βιομηχανίας, καθώς προσφέρει οικονομικά κίνητρα, αντί να βασίζεται σε διακοπές στην παροχή στη διάρκεια μιας έκτακτης ανάγκης.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παρουσίαζε έλλειψη κατά 45 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) εάν οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία σταματούσαν πλήρως. Εάν μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε, μέχρι τον Σεπτέμβριο, ότι μεγάλο ποσοστό αυτής της ποσότητας θα καλυπτόταν από ισχυρές δεσμεύσεις για μείωση της κατανάλωσης, το επιπρόσθετο κόστος που προκύπτει από τα ρίσκα που διαβλέπουν οι αγορές θα συρρικνωνόταν και το «όπλο» της Ρωσίας θα είχε εξουδετερωθεί σε μεγάλο βαθμό. Ο φόβος των ελλείψεων θα μειωνόταν και μία μικρή αίσθηση κανονικότητας θα μπορούσε να επιστρέψει στην αγορά.
Οι αγορές ενέργειας έχουν θεσπίσει εργαλεία που τους επιτρέπουν να πληρώνουν τους χρήστες προκειμένου να μην καταναλώνουν ενέργεια, όταν αυτό ωφελεί το σύστημα στο σύνολό του. Ο μηχανισμός που προτείνω θα ήταν πιο ευρύς, καλύπτοντας τη μείωση της ζήτησης για αρκετούς μήνες και όχι για ώρες ή ημέρες. Για να λειτουργήσει, αυτό το εργαλείο θα συνδύαζε στοιχεία από τον σχεδιασμό της αγοράς ενέργειας -το πότε, πόσο, για πόσο καιρό- και έναν τρόπο να αποζημιωθεί δίκαια η βιομηχανία. Το ιδανικό θα ήταν να χρησιμοποιήσουμε έναν συνδυασμό εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων, επιδεικνύοντας αλληλεγγύη και επιτρέποντας τη ροή κεφαλαίων σε εκείνους που έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να μειώσουν την κατανάλωσή τους. Πρόκειται για μια ιδέα που συνδυάζει την οικονομική και την ενεργειακή αποδοτικότητα με την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Τα οφέλη από την επιτυχή υλοποίηση αυτής της ιδέας θα ήταν πιθανότατα σημαντικά. Τα οικονομικά οφέλη για τις οικονομίες και τα εμπορικά ισοζύγιά μας, λόγω των χαμηλότερων τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, κατά πάσα πιθανότητα θα αντιστάθμιζαν τις όποιες δαπάνες θα απαιτούσε αυτό το πρόγραμμα. Πρόκειται για μια ιδέα που πιθανότατα θα καλύψει τις δαπάνες που θα προκαλέσει, μειώνοντας την ανάγκη για δημοσιονομική στήριξη που παρέχεται ήδη από αρκετά κράτη-μέλη. Πρόκειται όμως για μία ιδέα που πρέπει να εφαρμοστεί γρήγορα -θα λειτουργήσει μόνο αν μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε αυτές τις ποσότητες μέχρι τον Σεπτέμβριο, δείχνοντας στη Ρωσία την αποφασιστικότητά μας και επαναπροσδιορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο η αγορά φυσικού αερίου αντιμετωπίζει την Ευρώπη. Είναι μια σημαντική ευκαιρία ώστε να κάνουμε μια τολμηρή κίνηση για να προστατεύσουμε τις οικονομίες μας και τους πολίτες μας, πριν από τον προσεχή χειμώνα.
Ελπίζω ότι θα βρείτε την ιδέα μου επίκαιρη και παραμένω στη διάθεσή σας για μια πιο λεπτομερή ανταλλαγή απόψεων πάνω στο ζήτημα.
Με εκτίμηση,
Κυριάκος Μητσοτάκης
Cc:
Frans Timmermans, Αντιπρόεδρος Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Kadri Simson, Επίτροπος Ενέργειας