Παραλήρημα.
Επιμένοντας σε δηλώσεις που δυναμιτίζουν το κλίμα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε, σήμερα, ότι η Αγκυρα θα υπερασπιστεί τη «Γαλάζια Πατρίδα».
Την ίδια ώρα, σε παρτίδα πόκερ για γερά νεύρα εξελίσσονται οι διπλωματικές κινήσεις στο πεδίο των ελληνοτουρκικών καθώς δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί η ημερομηνία επανέναρξης των διαβουλεύσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.
Ερντογάν: Θα υπερασπιστούμε τη «Γαλάζια Πατρίδα»
«Σήμερα ως μια από τις 10 χώρες που μπορούν να σχεδιάσουν, να κατασκευάσουν και να συντηρήσουν πολεμικά πλοία, θα συνεχίσουμε να ενισχύουμε τις ναυτικές μας δυνάμεις και να προστατεύουμε τη “Γαλάζια Πατρίδα” για να ενισχύσουμε το αίσθημα εμπιστοσύνης στους συμμάχους μας και να συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντά μας» είπε ο πρόεδρος της Τουρκίας, μιλώντας σήμερα σε εκδήλωση για την επέτειο για τη ναυμαχία της Πρέβεζας τον Σεπτέμβριο του 1538.
Στο ίδιο κλίμα και ο υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, δήλωσε ότι «οι πρόσφατες εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο έδειξαν ότι το να διαθέτει η χώρα μας σύγχρονες ναυτικές δυνάμεις είναι ζωτικής σημασίας» είπε αρχικά ο Τούρκος υπουργός Άμυνας. Το Πολεμικό Ναυτικό μας θα φτάσει σε ισχυρότερο επίπεδο με την ολοκλήρωση των νέων σχεδίων που κατασκευάζονται από την αμυντική βιομηχανία της χώρας μας. Θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε με αποφασιστικότητα τα συμφέροντά της σε όλες τις θάλασσες, ειδικά στο Αιγαίο, την ανατολική Μεσόγειο και την Μαύρη Θάλασσα».
Μητσοτάκης: Να δώσουμε στη διπλωματία μια ευκαιρία
Μιλώντας χθες στην 75η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε, χθες σαφές μήνυμα ότι η Ελλάδα, παρά την τουρκική στάση, είναι πρόθυμη να δώσει στην διπλωματία μία ευκαιρία και κάλεσε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αν πιστεύει πραγματικά ότι τα Ηνωμένα Έθνη αποτελούν φάρο ελπίδας και προπύργιο παγκόσμιας συνεργασίας, να ενεργήσει σύμφωνα με τις αξίες τους. Παράλληλα, ο Κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι παρά το γεγονός ότι Ελλάδα έθεσε την εμπιστοσύνη, τον διάλογο και την κατανόηση στο επίκεντρο μιας εξωτερικής πολιτικής βασισμένης, η Τουρκία απάντησε με κλιμάκωση, προκλήσεις, παραπληροφόρηση και επιθετικότητα. «Ενώ η Ελλάδα επέλεξε τον δρόμο του διαλόγου με καλή πίστη, η Τουρκία επέλεξε τον δρόμο της αδιαλλαξίας», τόνισε.
Ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε, επίσης, ότι οι ενέργειες της Τουρκίας υπονομεύουν το Διεθνές Δίκαιο και απειλούν την ασφάλεια και τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και όλων των κρατών μελών της ΕΕ προσθέτοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέστησε απολύτως σαφές ότι οι μονομερείς ενέργειες δεν θα μένουν αναπάντητες, όταν απειλούν κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών.
Λίγη ώρα αργότερα ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραχίμ Καλίν δήλωσε ότι οι διερευνητικές συνομιλίες ανάμεσα στις δύο χώρες, θα συνεχιστούν από εκεί που έμειναν τον Μάρτιο του 2016 και πρόσθεσε ότι θα υπάρξουν, παράλληλα δύο ακόμα διαδικασίες, μία σε πολιτικό και μία σε στρατιωτικό επίπεδο. «Όποια ήταν τα ζητήματα, όποια ήταν θέματα που συζητούσαν τότε θα συνεχίσουν να τα συζητούν και σήμερα», ανέφερε ο κ. Καλίν.
Επιβεβαιώνει το Βερολίνο για ατζέντα των διερευνητικών
Τη θέση ότι οι συζητήσεις των δύο χωρών θα περιλαμβάνουν μόνο το ζήτημα των θαλασσίων ζωνών επιβεβαίωσε και το Βερολίνο. Η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών παρέπεμψε, χθες, σε σχετικές δηλώσεις του Στέφεν Ζάιμπερτ ο οποίος είχε αναφέρει ότι «θα υπάρξει επανάληψη των απευθείας συνομιλιών για τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας».
Άλλωστε, η ελληνική πλευρά έχει ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να μπει σε διαπραγμάτευση για οποιοδήποτε άλλο θέμα πέραν αυτό του καθορισμού της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση σήμερα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας επανέλαβε τη θέση της Αθήνας σημειώνοντας ότι καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν συζητά την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών. Παράλληλα, αναφορικά με την πιθανότητα επικοινωνίας του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο κ. Πέτσας σημείωσε ότι για να υπάρξει επικοινωνία χρειάζεται εμπιστοσύνη και προετοιμασία. «Αν υπάρξουν αυτά τα δύο δεν αποκλείεται κάποια συνομιλία μεταξύ των δύο ηγετών», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Εντωμεταξύ, τις επόμενες μέρες αναμένεται να ενταθούν οι διπλωματικές διαβουλεύσεις ενόψει και της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (1-2 Οκτωβρίου). Με το ζήτημα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας να παραμένει ενεργό – τουλάχιστον στο σκέλος που αφορά την Κύπρο – Αθήνα και Λευκωσία παραμένουν σε συντονισμό για τις επόμενες κινήσεις τους. Δεν πρέπει να θεωρείται, άλλωστε, τυχαία η χθεσινή δήλωση του εκπροσώπου του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών με την οποία υπογραμμιζόταν η στήριξη της Ελλάδας στην Κύπρο.
«Ξεχάστε τις κυρώσεις», λέει σύμβουλος του Μπορέλ
Πάντως το κλίμα στις Βρυξέλλες δεν είναι ιδιαίτερα θετικό. Ενδεικτικές οι χθεσινές δηλώσεις της συμβούλου του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Ζοσέπ Μπορέλ, Νάταλι Τότσι, η οποία σε διαδικτυακή εκδήλωση δήλωσε κατηγορηματικά αντίθετη στην προοπτική των κυρώσεων κατά της Τουρκίας.
«Ξεχάστε τις κυρώσεις! Δεν είναι αυτός ο τρόπος να ασκηθεί επιρροή επί της Τουρκίας», σημείωσε η κ. Τότσι προσθέτοντας ότι θα είναι μεγάλη έκπληξη αν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπάρξει πολιτική συμφωνία για κυρώσεις. Αυτό που χρειάζεται, υποστήριξε η σύμβουλος του κ. Μπορέλ είναι «ένα πραγματικό reset των σχέσεων Ε.Ε. – Τουρκία», μέσω του εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης».
Ενοχλημένη η Αγκυρα από την επίσκεψη Πομπέο στην Αθήνα
Στην Αθήνα, πάντως, δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο ο οποίος φτάνει στη χώρα τη Δευτέρα και θα έχει συναντήσεις τόσο με τον Κυριάκο Μητσοτάκη όσο και με τον Νίκο Δένδια. Ο κ. Πομπέο θα συναντηθεί τη Δευτέρα με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών στη Θεσσαλονίκη και την ίδια μέρα θα μεταβεί στη Κρήτη όπου θα έχει συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη Βάση της Σούδας.
Την επίσκεψη Πομπέο στην Ελλάδα ανακοίνωσε επισήμως, χθες το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σημειώνοντας ότι πρόκειται για τμήμα της περιοδείας του στην ευρύτερη περιοχή, με στάσεις στην Κροατία, την Ιταλία και το Βατικανό.
«Στην Ελλάδα, ο υπουργός Πομπέο θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Μητσοτάκη και τον υπουργό Εξωτερικών Δένδια για να ανανεώσουν την κοινή μας δέσμευση για την προώθηση της ασφάλειας, της ειρήνης και της ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο και για να γιορτάσουν την ισχυρότερη σχέση που έχει υπάρξει μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας εδώ και δεκαετίες», αναφέρεται στην ανακοίνωση. Η απουσία της Τουρκίας, πάντως, από την περιοδεία του Μάικ Πομπέο στην περιοχή φαίνεται να αποτελεί μήνυμα δυσαρέσκειας της αμερικανικής κυβέρνησης προς τον Τούρκο Πρόεδρο. Πιστεύουμε ότι βήματα που προκαλούν ζημιά στην ουδέτερη θέση των ΗΠΑ δεν θα ωφελήσουν την ειρήνη στην περιοχή», δήλωσε ο Ομέρ Τσελίκ στην εφημερίδα Σαμπάχ.
Συζήτηση για θαλάσσιες ζώνες με Ελλάδα θέλει η Τρίπολη
Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί η είδηση του πρακτορείου Anadolu σύμφωνα με την οποία η κυβέρνηση της Λιβύς επιθυμεί καθορισμό των θαλασσίων συνόρων με την Ελλάδα. Το Anadolu αναφέρει ότι σε συνάντηση που είχαν ο Λίβυος υπουργός Εξωτερικών, Μοχαμάντ Σιάλα με τον επικεφαλής της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης (NOC ) Μουσταφά Σανάλα συζητήθηκε η προσπάθεια φιλικής επίλυσης των διαφορών για τις θαλάσσιες ζώνες της Λιβύης με Ελλάδα και Μάλτα, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου.