Την πιθανότητα επιστροφής σε πρωτογενές πλεόνασμα το 2022 επισημαίνει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, εκτιμώντας ότι το πρωτογενές έλλειμμα θα διαμορφωθεί ίσως και κάτω από 1% του ΑΕΠ .
Σύμφωνα με την έκθεσή του, «η εκτίμηση του Γραφείου Προϋπολογισμού είναι πως το πρωτογενές αποτέλεσμα του 2022 θα κλείσει πιθανότατα σε θετικό έδαφος, με τη μεθοδολογία ESA, δηλαδή αφού συμπεριληφθούν και τα έσοδα από τα κέρδη των ομολόγων (ANFAs και SMPs) τα οποία δεν συμπεριλαμβάνονταν στη μεθοδολογία προγράμματος και ενισχυμένης εποπτείας».
Στην τριμηνιαία έκθεση που παρουσίασε ο Συντονιστής του Γρ. Προϋπολογισμού, Φραγκίσκος Κουτεντάκης, τονίζεται επίσης ότι «η δημοσιονομική εικόνα του 2022 είναι σημαντικά καλύτερη από τις προβλέψεις του προϋπολογισμού». Εκεί αναφερόταν στόχος για πρωτογενές έλλειμμα 1,6% του ΑΕΠ (με τις τελευταίες εκτιμήσεις του ΥΠΟΙΚ να κάνουν λόγο για έλλειμμα στο φάσμα του 1% του ΑΕΠ).
Καθοριστικό ρόλο θα διαδραματίσει το αν θα «μετρήσουν» τεχνικά στο 2022 οι 2 δόσεις που αποφασίστηκαν για την Ελλάδα από τον ESM αξίας περίπου 1,5 δισ. ευρώ. Στην περίπτωση που η δόση που αποφασίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο μετρηθεί εθνικολογιστικά στο 2023, τότε είναι πιθανό στα τελικά στοιχεία που θα ανακοινωθούν τον Απρίλιο από την Eurostat να καταγραφεί οριακό έλλειμμα, το οποίο θα είναι πιο χαμηλό από τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού.
Η σημαντικά καλύτερη επίδοση του 2022 καθιστά ευκολότερη την προσπάθεια να επιτευχθεί ο δημοσιονομικός στόχος για πλεόνασμα στον προϋπολογισμό του 2023, διευκολύνοντας τη δημοσιονομική πολιτική για το τρέχον έτος.
Στο πλαίσιο αυτό, το Γρ. Προϋπολογισμού εκτιμά ότι «το πρωτογενές αποτέλεσμα του 2022 θα κλείσει πιθανότατα σε θετικό έδαφος, με τη μεθοδολογία ESA, δηλαδή αφού συμπεριληφθούν και τα έσοδα από ANFAs και SMPs (που δεν συμπεριλαμβάνονταν στη μεθοδολογία προγράμματος και ενισχυμένης εποπτείας). Η θετική δημοσιονομική επίδοση οφείλεται εν μέρει στον υψηλό ρυθμό μεγέθυνσης αλλά κυρίως στον υψηλό πληθωρισμό και την ισχυρή επίδρασή του στα δημόσια έσοδα. Για τον ίδιο λόγο αναμένεται να καταγραφεί και σημαντική μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ, καθώς η αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ υπερβαίνει την αύξηση του ονομαστικού χρέους».
Σημαντική ήταν και η συμβολή του ρυθμού ανάπτυξης, που άγγιξε το 5,9% υπερβαίνοντας τον μ.ο. της Ευρωζώνης (3,5%).
Τα 4 «καμπανάκια»
Το Γρ. Προϋπολογισμού υπογραμμίζει στην έκθεσή του τέσσερεις τομείς κινδύνου στους οποίους πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή:
– Ο υψηλός – παρά την αποκλιμάκωση – πληθωρισμός που συνεχίζει να δημιουργεί προβλήματα κυρίως στις τιμές των τροφίμων. Σε συνδυασμό με τις αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ συνεχίζει να συμπιέζει έτσι το εισόδημα των νοικοκυριών και δη των πιο ευάλωτων.
– Η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ σε συνδυασμό και με μία περιοριστική δημοσιονομική πολιτική που θα προωθήσει το επόμενο διάστημα η ΕΕ θα μπορούσαν να συμπιέσουν τις αναπτυξιακές προοπτικές της οικονομίας. Στο σημείο αυτό γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην αποτελεσματική αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάπτυξης.
– Αναφορά γίνεται και στο τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, καθώς με αφορμή αυτο, προτείνεται αναθεώρηση του τρόπου αξιοποίησης των κοινοτικών κονδυλίων με στόχο την δημιουργία σύγχρονων και ασφαλών υποδομών και όχι μόνο απορρόφησης των πόρων που διατίθενται στη χώρα.
– Η ποιότητα των θεσμών ως μηχανισμού αντιστάθμισης του πολιτικού κινδύνου (political risk) και της οικονομικής αβεβαιότητας, εμφανίζει υστέρημα σύμφωνα με πρόσφατες διεθνείς αξιολογήσεις για τη λειτουργία τους στην Ελλάδα. Η επιτροπή LIBE του Ευρωκοινοβουλίου, το State Department και το διεθνές παρατηρητήριο V-Dem προέβησαν σε αρνητικές διαπιστώσεις, ενώ το Economist Intelligence Unit σε θετική αξιολόγηση. Το Γρ. Προϋπολογισμού τονίζει στην έκθεσή του ότι η επένδυση στη βελτίωση της ποιότητας των θεσμών πρέπει να αποτελεί απαρέγκλιτη στόχευση, καθώς έτσι διαμορφώνονται οι συνθήκες για μακροχρόνια οικονομική ανάπτυξη και δικαιότερη κατανομή των ωφελειών της.