Όταν ένας εμβληματικός σκηνοθέτης, όπως ο Μάρτιν Σκορσέζε, αποφασίζει να αποκαλύψει τις αγαπημένες του ταινίες όλων των εποχών, και δη μια ανάσα πριν από την απονομή των Oscar, δεν έχεις παρά να διαβάσεις -και να αποστηθίσεις, στη συνέχεια- με θρησκευτική προσήλωση, μάλιστα, εφόσον είσαι σινεφίλ, όσα έχει να καταθέσει.
Κάπως έτσι, αρχίσαμε να αποκωδικοποιούμε τις «σταθερές αξίες» του Σκορσέζε, ο οποίος μας έχει χαρίσει κινηματογραφικά διαμάντια, από τα 70s ήδη, με το «ιερό τέρας» από τότε Ρόμπερτ Ντε Νίρο («Ο Ταξιτζής» – 1976), αλλά και με σύγχρονους αγαπημένους του, όπως ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο, που τον έχρισε «Λύκο της Wall Street».
Τα κορυφαία φιλμ
Η δημοσκόπηση του περιοδικού «Sight and Sound» ήταν σαφής: ο Σκορσέζε, που το 2007, ενώ μεσουρανούσε τρεις δεκαετίες στην 7η Τέχνη, πήρε τελικά τον «Θείο Oscar» για τον «Πληροφοριοδότη», έπρεπε να διαλέξει τα 15 κορυφαία φιλμ από τη γέννηση του κινηματογράφου.
Ευτυχώς, υποσημειώνουμε, που έστω και τότε πήρε το τρόπαιο. Άλλοι κι άλλοι, όπως ο Όρσον Γουέλς ή ο Ρίτσαρντ Μπάρτον, δεν κρίθηκαν… άξιοι από την Ακαδημία για να κατακτήσουν το χρυσό αγαλματίδιο. Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ, πάλι, πήρε ένα τιμητικό Σεσίλ Ντε Μιλ. Ειρωνεία; Ατυχείς συγκυρίες; Πάντα τα Oscar είχαν (μικρή ή μεγαλύτερη, ανάλογα τη χρονιά) μια δόση εμπαιγμού κοινού και κριτικών, δεδομένου ότι ένας «βασιλιάς του σασπένς» σαν τον Χίτσκοκ, μια ηθοποιάρα σαν τον Μπάρτον δεν έφυγαν ποτέ με το Oscar ανά χείρας, αλλά η Κιμ Μπέισινγκερ το κατόρθωσε – για το τελευταίο μάλλον νουάρ του σινεμά, το «Λος Άντζελες Εμπιστευτικόν». Φυσικά, δεν είναι η μόνη περίπτωση, καίτοι της άξιζε, γιατί το 1998 ήταν μάλλον άνυδρη χρονιά -η αναφορά είναι ενδεικτική… Στα επιμέρους, ο «μεγαλύτερος εν ζωή Αμερικανός σκηνοθέτης» κλήθηκε να δημιουργήσει τη δική του λίστα με τις «χρυσές» του ταινίες. Και ποια λέτε ότι ήταν η κορυφαία του; Το «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος», του Στάνλεϊ Κιούμπρικ (φυσικά).
Το 1968 προτάθηκε για τέσσερα Oscar και απέσπασε αυτό των Καλύτερων Ειδικών Οπτικών Εφέ. Ανάμεσα στις κορυφαίες του είναι και ο «Δεσμώτης του Ιλίγγου», με τη σκηνοθετική «μπαγκέτα» του «άρχοντα του σασπένς» Άλφρεντ Χίτσκοκ, τον δικό του αγαπημένο «Τζίμι» (Τζέιμς) Στιούαρτ και την Κιμ Νόβακ, το επικό «Ποτάμι» του Ζαν Ρενουάρ και το «Ιkiru» του Ακίρα Κουροσάβα.
Το «μενού»
Το ότι συμπεριέλαβε το γουέστερν «The Searchers» στη λίστα του δεν ξένισε – η υπογραφή του Τζον Φορντ τα λέει όλα
Το «The Killers of the Flower Moon», από την άλλη, που βασίζεται σε σειρά δολοφονιών στην Οκλαχόμα του 1920, με τους αγαπημένους του Ντε Νίρο και Ντι Κάπριο, περιλήφθηκε επίσης στο «μενού» του και κάπου εδώ να επισημάνουμε ότι το πολυσυζητημένο φιλμ θα κυκλοφορήσει μέσα στη χρονιά. Και στους κινηματογράφους και στο Apple TV+.
Στο top 5 του είναι και ο «Πολίτης Κέιν» (1941) του Όρσον Γουέλς, με τη λέξη-κλειδί για τη χαμένη του αθωότητα «rosebud» (μπουμπούκι/ροδανθός) και την πληθώρα των κινηματογραφικών τεχνικών που κάποιοι ακόμα και σήμερα δεν έχουν καταφέρει να εξηγήσουν πώς πέτυχε ο Γουέλς. Ακόμα, το επικό «8 1⁄2» του Φεντερίκο Φελίνι και ο «Γατόπαρδος», με τον Μπαρτ Λάνκαστερ, του Λουκίνο Βισκόντι.
«Όσο μεγαλώνω τόσο έχω την τάση να αναζητώ ανθρώπους που ζουν τη ζωή τους με γνώμονα την καλοσύνη, την ανεκτικότητα, τη συμπόνια», δήλωνε προ μερικών ετών ο Σκορσέζε και αυτό κάνει μπαμ όχι μόνο από τη δημόσια εικόνα του, αλλά και από τις ταινίες του. Και από τις επιλογές του, συμπληρώνουμε.
ΟΙ TOP ΤΑΙΝΙΕΣ
1. 2001: A Space Odyssey (1968),
Στάνλεϊ Κιούμπρικ
2. 81/2 (1963), Φεντερίκο Φελίνι
3. Ashes And Diamonds (1958),
Αντρέι Βάιντα
4. Citizen Kane (1941), Όρσον Γουέλς
5. Diary Of A Country Priest (1951),
Ρομπέρ Μπρεσόν
6. Ikiru (1952), Ακίρα Κουροσάβα
7. The Leopard (1963),
Λουκίνο Βισκόντι
8. Ordet (1955), Καρλ Θίοντορ Ντρέιερ
9. Paisan (1946), Ρομπέρτο Ροσελίνι
10. The Red Shoes (1948),
Μάικλ Πάουελ
11. The River (1951), Zαν Ρενουάρ
12. Salvatore (1962), Φραντσέσκο Ρόζι
13. The Searchers (1956), Tζον Φορντ
14. Ugetsu Monogatari (1953),
Κένζι Μιζογκούτσι
15. Vertigo (1958), Άλφρεντ Χίτσκοκ
*Της Ντονατέλλας Αδάμου / Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Απογευματινή την Κυριακή 12 Μαρτίου