Μικρότερη από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί φαίνεται να είναι η περιβαλλοντική καταστροφή που προκάλεσε η πυρκαγιά στο Εθνικό Πάρκο της Δαδιάς, όπως προκύπτει από την επεξεργασία δορυφορικών εικόνων πολύ υψηλής χωρικής ανάλυσης από τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής.
Μολονότι η πυρκαγιά εξαπλώθηκε σε έκταση 45.412 στρεμμάτων, σχεδόν ολοσχερής ή ολοσχερής καταστροφή της βλάστησης καταγράφεται στο 48,6% της πληγείσας περιοχής, δηλαδή σε λιγότερο από το μισό.
Σε αρκετά μεγάλο μέρος, που ανέρχεται σε 16.072 στρέμματα, η φωτιά παρέμεινε έρπουσα, με αποτέλεσμα να κάψει ξερά φύλλα, βελόνες και μικρά κλαδιά που βρίσκονταν σε έδαφος, χόρτα και θάμνους, «αφήνοντας ανεπηρέαστη ή σχεδόν ανεπηρέαστη την κόμη των δέντρων», όπως αναφέρει ο ΟΦΥΠΕΚΑ.
Επιπλέον, οι δορυφορικές εικόνες δείχνουν ότι σε πολλά σημεία του δάσους «νησίδες» συνολικής έκτασης 6.153 στρεμμάτων έμειναν ουσιαστικά ανέγγιχτες και συνεπώς διασώθηκαν από την πυρκαγιά.
«Το υψηλό ποσοστό από άκαυτες νησίδες και χαμηλής/μέτριας σφοδρότητας πυρκαγιά αφήνει ένα μήνυμα αισιοδοξίας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και των σπάνιων αρπακτικών και πτωματοφάγων ειδών στην περιοχή», σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο ΟΦΥΠΕΚΑ.
Οι δορυφορικές εικόνες που μελέτησε ο Οργανισμός επιβεβαιώνουν τις αισιόδοξες αρχικές εκτιμήσεις ότι η κρίσιμη ζώνη Α1, όπου βρίσκεται ο πυρήνας του δάσους της Δαδιάς και εντοπίζονται οι περισσότερες θέσεις για φωλιές μαυρόγυπα, επηρεάστηκε σε πολύ μικρό βαθμό από τη φωτιά. Συγκεκριμένα, η καμένη έκταση στη ζώνη Α1 υπολογίζεται σε 4.590 στρέμματα, δηλαδή αντιστοιχεί στο 10% του συνόλου.
Υπενθυμίζεται ότι πριν από λίγες ημέρες του WWF Ελλάδας, Δημήτρης Καραβέλλας, έγραψε στο Facebook: «Είδα ένα σημαντικό κομμάτι του πυρήνα του Εθνικού Πάρκου της Δαδιάς ακόμα ζωντανό και άκαυτο. Στον ουρανό αν προσέξετε πετάει ένας μαυρόγυπας ενώ άλλος ένας κάθεται πάνω στον βράχο. Η ελπίδα και η αισιοδοξία μέσα στο μαύρο και την στενοχώρια. Η φύση αντιστέκεται».
Το επόμενο διάστημα η σφοδρότητα της πυρκαγιάς θα καταγραφεί ακόμα πιο αναλυτικά, σε επίπεδο δέντρου, ώστε να σχηματιστεί η τελική εικόνα για το μέγεθος της περιβαλλοντικής ζημιάς. «Τα αποτελέσματα της χαρτογράφησης θα επαληθευτούν και θα εμπλουτιστούν ως προς τη θεματική τους πληροφορία από εκτεταμένες εργασίες πεδίου», αναφέρει ο ΟΦΥΠΕΚΑ.
Θα γίνει επίσης χαρτογράφηση και αποτίμηση αλλαγών στο φυσικό κεφάλαιο, θα προσληφθούν εκτάκτως ορνιθολόγοι και δασολόγοι για την υποστήριξη της τοπικής Μονάδας Διαχείρισης και των υπόλοιπων τοπικών υπηρεσιών, θα συνεχιστεί η περίθαλψη άγριων ζώων, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, ΜΚΟ και εθελοντές, ενώ θα αποκατασταθεί το παρατηρητήριο αρπακτικών και η ταΐστρα των πτωματοφάγων που καταστράφηκαν από τη φωτιά, όπως έχει ανακοινώσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Αρχίζει η οικολογική αποκατάσταση του Εθνικού Πάρκου Δάσους Δαδιάς
Τα επόμενα βήματα για την οικολογική αποκατάσταση του Εθνικού Πάρκου δάσους Δαδιάς – Λευκίμμης – Σουφλίου περιλαμβάνουν:
- Χαρτογράφηση και αποτίμηση αλλαγών στο φυσικό κεφάλαιο και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες.
- Καταγραφή σφοδρότητας πυρκαγιάς σε επίπεδο ατόμου (δένδρου), με εικόνες πολύ υψηλής ευκρίνειας.
- Πρόσληψη έκτακτου προσωπικού (ορνιθολόγων και δασολόγων) για την υποστήριξη της τοπικής Μονάδας Διαχείρισης και των υπόλοιπων τοπικών υπηρεσιών.
- Περίθαλψη άγριων ζώων σε συνεχή συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς και ΜΚΟ. Ήδη λειτουργεί Σταθμός Πρώτων Βοηθειών για την άγρια πανίδα, στο κτήριο της Μονάδας, σε συνεργασία με τον Σύλλογο «ΑΝΙΜΑ». Στη δράση συμμετέχουν, κτηνίατροι και έξι εθελοντές, οι οποίοι έχουν ήδη παράσχει πρώτες βοήθειες σε τραυματισμένες χελώνες και φρύνους. Παράλληλα, δυο Ασπροπάρηδες, από τα σπάνια είδη γύπα που διαβιούν στην περιοχή, θα μεταφερθούν άμεσα και πάλι στις φωλιές τους.
- Αποκατάσταση του παρατηρητηρίου αρπακτικών καθώς και της ταϊστρας των πτωματοφάγων που καταστράφηκαν από την πυρκαγιά.
- Οριοθέτηση, βάσει κινδύνου πλημμύρας, των περιοχών οι οποίες θα πρέπει να υλοτομηθούν άμεσα για να γίνουν, εάν χρειαστεί, αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα.
- Αξιολόγηση, με βάση την οικολογική αποτίμηση, του κατά πόσο υπάρχει ανάγκη αναθεώρησης του διαχειριστικού σχεδίου του Εθνικού Πάρκου για τις περιοχές που δεν έχουν καεί.
- Θα προβλεφθεί για την άνοιξη του 2023 επανάληψη της απογραφής των πληθυσμών των αρπακτικών πουλιών που είχε γίνει το 2020, έτσι ώστε να αποτυπωθεί πως έχει επηρεαστεί η κατανομή και ο αριθμός των επικρατειών στο Εθνικό Πάρκο.
- Κατάρτιση μακροπρόθεσμου σχεδίου συστηματικής παρακολούθησης του προστατευτέου αντικειμένου στην πληγείσα περιοχή με ορίζοντα 15 ετών κατ’ ελάχιστο, για την διαχρονική αποτύπωση των επιπτώσεων και της πορείας της αποκατάστασης.