Καθώς κορυφαίοι επιστήμονες ψαλιδίζουν τις προσδοκίες του κόσμου για το τέλος της πανδημίας, ο χρόνος που περνάει με τις συνεχείς αναζωπυρώσεις των επιμέρους μολυσματικών κυμάτων, αποκαλύπτει ολοένα και πιο καθαρά ότι η ανθρωπότητα εισέρχεται σε μία επιταχυνόμενη διαδικασία φυσικής επιλογής.
Το εισιτήριο της διαφορετικής, από εκείνη που είχαμε φανταστεί αρχικά, κανονικότητας, θα λαμβάνουν όσοι διασώζονται μέσω της ανοσίας που αποκτούν, είτε μέσω του εμβολιασμού είτε μέσω της φυσικής νόσησης.
Ικανότητα
Την ίδια ώρα η εξελικτική ικανότητα του ιού, μέσω των παραλλαγών που κυοφορεί, αποδεικνύεται πιο ευέλικτη από την ικανότητα μας να παρασκευάζουμε στοχευμένα εμβόλια, και στην περίπτωση που τα υπάρχοντα δεν φτάνουν σε και για όλους τους ανθρώπους, το τίμημα είναι βαρύ.
Βαρύ είναι όμως το τίμημα και στις προηγμένες χώρες, στην Ελλάδα την Παρασκευή οι θάνατοι άγγιξαν τις 30.1754, όπου η δυσπιστία σε ένα μικρό τμήμα του πληθυσμού για την αναγκαιότητα του εμβολιασμού, αφήνει ελεύθερο χώρο στις παραλλαγές του ιού να αποκτήσουν τα μορφολογικά χαρακτηριστικά για να γίνουν περισσότερο μολυσματικές.
Οι αλλαγές
Επιστήμονες εκτιμούν ότι το πλεονέκτημα ενός ιού είναι ότι συνήθως έχει υποστεί βιολογικές αλλαγές που του επιτρέπουν να μολύνει περισσότερους ανθρώπους πιο γρήγορα.
Στην περίπτωση των παραλλαγών ΒΑ.4 και ΒΑ.5 που μας απασχολούν, φαίνεται πως η εξάπλωσή τους κυρίως οφείλεται στην ικανότητά τους να μολύνουν ανθρώπους που είχαν ανοσία στις προηγούμενες μορφές της Όμικρον και στις άλλες παραλλαγές του κοροναϊού.
Δεν είναι τυχαίο, ότι ο υπολογιστικός βιολόγος Κρίστιαν Αλτχάους του ελβετικού Πανεπιστημίου της Βέρνης εκτιμά ότι το μέγεθος του νέου κύματος των ΒΑ.4 και ΒΑ.5 θα ποικίλει από χώρα σε χώρα και μπορεί να είναι 5% σε μερικές χώρες και 30% σε άλλες.
Πιο θανατηφόρο
«Όλα θα εξαρτηθούν από το προφίλ ανοσίας κάθε χώρας. Οι χώρες έχουν διακριτά ανοσιακά προφίλ, επειδή διαφέρουν τόσο όσον αφορά το ιστορικό των κυμάτων Covid-19, όσο και το ποσοστό εμβολιασμού του πληθυσμού τους», επισημαίνει ο ίδιος.
Την ίδια όμως στιγμή, ο καθηγητής Κοινωνικών και Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Yale Νίκος Χρηστάκης, σε συνάντησή του με τους εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης, στο περιθώριο του συνεδρίου SNF Nostos που πραγματοποιείται στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, εκτίμησε ότι είναι ισχυρή η πιθανότητα ο κοροναϊός να μεταλλαχθεί και το νέο στέλεχος που θα προκύψει να είναι αφενός πιο θανατηφόρο και αφετέρου να μην καλύπτεται από τα εμβόλια.
Μάλιστα η πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο κυμαίνεται μεταξύ 1-10%. Σε αυτή την περίπτωση όμως, θα έχουμε όλοι επιστρέψει στην αρχή της πανδημίας.
Η πρώτη φάση
Ο Ελληνας επιστήμονας λέει ότι μέχρι στιγμής, η πανδημία εξελίσσεται σύμφωνα με τις προβλέψεις, με την πρώτη φάση να ολοκληρώνεται στο τέλος του έτους, οπότε θα μπούμε στην ενδιάμεση φάση ως το 2024, με τον πληθυσμό να έχει επιτύχει συλλογική ανοσία είτε από φυσική νόσηση είτε από εμβολιασμό.
Παρατήρησε ότι ολοένα και πιο συχνά, βιώνουμε επιδημίες από ιούς πού πλήττουν το αναπνευστικό σύστημα και η αιτία είναι η κλιματική αλλαγή, που μας φέρνει πιο κοντά στα ζώα, καθώς αυτά εγκαταλείπουν τα δάση και έρχονται πιο κοντά στον άνθρωπο, όπως συμβαίνει με τις νυχτερίδες.
Τέτοιου είδους πανδημίες η ανθρωπότητα βλέπει κάθε 50-100 χρόνια, όμως τώρα με την κλιματική αλλαγή, ο κύκλος των πανδημιών μικραίνει στα 20-30 χρόνια.
Προβλέψεις
Οποιαδήποτε πρόβλεψη για το τέλος της πανδημίας είναι παρακινδυνευμένη, και οποιαδήποτε επιστημονικά δεδομένα συλλέγονται και αξιολογούνται κάποια δεδομένη στιγμή, αποδεικνύεται πως δεν διαθέτουν μακροπρόθεσμη βαρύτητα.
Ο επικεφαλής του Τμήματος Ιολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Charité στο Βερολίνο Κρίστιαν Ντρόστεν, μιλά τώρα για νέο κύμα της πανδημίας του κοροναϊού μετά τις θερινές διακοπές, αναθεωρώντας προηγούμενη εκτίμησή του ότι η πανδημία θα μπορούσε να τελειώσει εντός του τρέχοντος έτους.
«Ελπίζω ότι οι σχολικές διακοπές θα επιβραδύνουν την αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων. Αλλά από τον Σεπτέμβριο φοβάμαι ότι θα έχουμε πολύ υψηλούς αριθμούς», δήλωσε ο Ντρόστεν σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Der Spiegel» και εξήγησε ότι διαπιστώνεται ήδη εκθετική αύξηση των κρουσμάτων τόσο στη Γερμανία όσο και σε άλλες χώρες.
Οι θάνατοι
«Η παραλλαγή ΒΑ.5 είναι απλώς πολύ μεταδοτική και παράλληλα οι άνθρωποι χάνουν την προστασία μετάδοσης από τον τελευταίο εμβολιασμό τους», εξήγησε ο γερμανός επιστήμονας, αλλά εξέφρασε την πεποίθηση ότι, αν και οι εισαγωγές στα νοσοκομεία θα αυξηθούν εκ νέου, οι θάνατοι θα είναι πολύ λιγότεροι σε σχέση με το 2021.
Προς τον Σεπτέμβριο, όπως έχει γίνει γνωστό, νέα αναβαθμισμένα εμβόλια κατά του κοροναϊού θα είναι στη διάθεσή μας. Και πολλοί επιστήμονες συστήνουν στον κόσμο να περιμένουν αυτά τα εμβόλια παρά να προχωρήσουν σε μία τέταρτη δόση με κάποιο από τα υπάρχοντα σκευάσματα, η οποία δεν είναι βέβαιο αν θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Το βέβαιο είναι ότι η αυτή η πανδημία είναι αρκετά διαφορετική από παλιότερες, που δεν ήταν δυνατόν να μελετηθούν υπό το πρίσμα των σημερινών γνώσεων.
Κάποτε ήμασταν
Αλλωστε, τότε, και ο κόσμος και οι άνθρωποι ήταν διαφορετικοί.
Ο Ν. Χρητσάκης, διερωτήθηκε τι θα γίνει στην επόμενη πανδημία και αν θα τα πάμε καλύτερα έχοντας τη γνώση από τον κοροναϊό.
Απάντησε, «όχι». Για να προσθέσει « εκτός αν η επόμενη πανδημία έρθει μέσα σε μια πενταετία, οπότε θα έχουμε τη μνήμη και τους μηχανισμούς για να την αντιμετωπίσουμε καλύτερα. Διαφορετικά όσο αργότερα έρθει το νέο παθογόνο, το πιο πιθανό είναι τα λάθη που έγιναν αυτή τη φορά, να επαναληφθούν και τότε».
Συλλογική μνήμη
«Το μόνο που θα έχει μείνει στη συλλογική μνήμη στην επόμενη πανδημία» είπε ο κ. Χρηστάκης, «θα είναι η τεχνολογία mRNA για την ανάπτυξη νέων εμβολίων που θα είναι απαραίτητα για την νέα κρίση».