Το 2022 δεν είναι 2020. Το έχει επαναλάβει πολλές φορές ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Το έχουν παραδεχτεί και τούρκοι διπλωμάτες. Οι αλλαγές όπως επισημαίνουν δε οι διπλωμάτες στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα είναι τεράστιες.
Το «Αμπντούλ Χαμίντ Χαν» βγαίνει την Τρίτη στην Ανατολική Μεσόγειο. Την ανακοίνωση έκανε ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ακολούθησε ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιβεβαιώνοντας αυτό που επαναλαμβάνουν καθημερινά για περισσότερο από ένα μήνα αξιωματούχοι της κυβέρνησης του, μαζί με τα ΜΜΕ.
Ο θόρυβος γύρω από το ταξίδι του «Αμπντούλ Χαμίντ Χαν» ενδέχεται να αποδειχθεί πολύ μεγαλύτερος από τον προορισμό του. Ωστόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας η προπαγάνδα θεωρείται ότι έχει επιτελέσει το σκοπό της.
Προπαγάνδα
Για την Άγκυρα μάλιστα οι αντιδράσεις και η παρουσία του θέματος στα ελληνικά ΜΜΕ δείχνουν επίσης ότι η προπαγάνδα έχει επιτελέσει το σκοπό της. Και το ερώτημα είναι πλέον τι αποτελέσματα θα φέρει και στο πεδίο.
Η τουρκική navtex ακόμα δεν έχει εκδοθεί και ο Ερντογάν απέφυγε την Δευτέρα να δώσει τον προορισμό του γεωτρύπανου στη δημοσιότητα.
Το χαρτί του προορισμού που κρατάει κλειστό ο τούρκος πρόεδρος εκτιμάται ότι θα κρίνει πόσο θέλει να ανεβάσει την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και πόσο θέλει να δοκιμάσει τα όρια του ΝΑΤΟ και της Δύσης.
Με τουρκικές πηγές να επισημαίνουν ότι ο θόρυβος που κάνουν οι μηχανές του «Αμπντούλ Χαμίντ Χαν» πριν ακόμα βγει από το λιμάνι του Τασουτζού δεν είναι ικανός να αλλάξει μόνο την ατζένα στην Τουρκία αλλά και στην Ελλάδα, εάν παραστεί «ανάγκη».
Τρία σενάρια, τρία επίπεδα έντασης
Στο παιχνίδι που παίζει ο Ερντογάν οι επιλογές για το ταξίδι του Αμπντούλ Χαμίντ εμφανίζονται σε τρία σενάρια. Το πρώτο που είναι και αυτό που θεωρείται ότι έχει τις λιγότερες πιθανότητες αλλά θα ανεβάσει την ένταση κατακόρυφα είναι να ακολουθήσει το τουρκικό γεωτρύπανο την πορεία του Ορούτς Ρέις.
Μία ευθεία πρόκληση – αμφισβήτηση των συνόρων και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, μίας χώρας – μέλους του ΝΑΤΟ από έναν σύμμαχο της στο ΝΑΤΟ.
Τα άλλα σενάρια αφορούν το ενδεχόμενο το Αμπντούλ Χαμίντ Χαν να βάλει πλώρη για την κυπριακή ΑΟΖ. Και είτε να κινηθεί σε περιοχές όπου η Κυπριακή Δημοκρατία έχει αδειοδοτήσει για έρευνες, όπως το οικόπεδο 6 για το οποίο υπάρχουν και πληροφορίες περί εντοπισμού μεγάλου κοιτάσματος, είτε να κινηθεί στην περιοχή ανάμεσα στην Μερσίνα και την Κερύνεια, που είναι η πλέον «ανώδυνη».
Η Γαλάζια Πατρίδα και οι σύμμαχοι μετά τον Πούτιν
Στόχος της Τουρκίας θα είναι σε όλες τις περιπτώσεις να αποδείξει ότι υπερασπίζεται το «δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας» ακόμα και σε περιόδους που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να αποφεύγει τις προκλήσεις.
Με το ερώτημα που μπαίνει εμφατικά πλέον από αναλυτές πέραν των αντιδράσεων Αθήνας και Λευκωσίας να αφορά και τις αντιδράσεις των συμμάχων και της Δύσης.
Στο ερώτημα αν πρέπει να υπάρχει διάκριση στο αν το γεωτρύπανο θα κατευθυνθεί σε περιοχή ελληνικών συμφερόντων ή στην κυπριακή ΑΟΖ δεν είναι λίγοι αυτοί που υπογραμμίζουν ότι αυτή υφίσταται αν και δεν πρέπει.
Τονίζουν δε ότι τα μηνύματα που θα στείλει η διεθνή κοινότητα, όσα θα πει και κυρίως για όσα θα επιλέξει να σιωπήσει – ενδεχομένως – το ΝΑΤΟ μπορεί να συνθέσουν μία ιδιαίτερα επικίνδυνη εικόνα για το μέλλον.
Στο θετικό δρόμο της Αναλένας
Για την Αθήνα να μηνύματα της Αναλένα Μπέρμποκ στο ταξίδι της σε Τουρκία και Ελλάδα ήταν ιδιαίτερα θετικά αφού για πρώτη φορά η Γερμανία έδειξε να εγκαταλείπει την πολιτική των ίσων αποστάσεων και να καταγγέλλει την τουρκική πολιτική.
Ενδεικτικό άλλωστε ότι ο Τσαβούσογλου έχασε τις ισορροπίες του μετά τις δηλώσεις της Μπέρμποκ και αναπολούσε την Μέρκελ, ενώ και στη συνάντηση με τον Μπλίνκεν έδειξε να διαμαρτύρεται για την ελληνοαμερικανική συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας και τις αμερικανικές βάσεις που εγκαταστάθηκαν επί ελληνικού εδάφους.
Το αν ωστόσο η Τουρκία θα συνεχίσει να χάνει την ισορροπία της λόγω των ελληνικών συνεργασιών θα κριθεί στο διά ταύτα.
Τα μηνύματα της σιωπής
Πιο συγκεκριμένα σε μία συγκυρία κατά την οποία η Δύση βάζει πρώτο θέμα στην ατζέντα της το σεβασμό των συνόρων και της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών, δεν μπορεί, όπως έχει επισημάνει εμμέσως πλην σαφώς και η ελληνική διπλωματία να κλείσει τα μάτια στην τουρκική προκλητικότητα.
Καθώς η σιωπή θα έστελνε μήνυμα υπέρ της ασυδοσίας του Ερντογάν και μάλιστα στη σκιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Σε μία συγκυρία που οι ισορροπίες είναι εξαιρετικά λεπτές και δεν πρέπει να δοκιμάζονται.
Ως εκ τούτου δεν θα μετρήσει μόνο ο Ερντογάν τις αντοχές της Δύσης από αύριο, αλλά και Αθήνα και Λευκωσία τους συμμάχους τους.
Καθώς σε αυτή την ιστορική στιγμή οι ίσες αποστάσεις δεν είναι απλά μη αποδεκτές αλλά μπορούν να γίνουν επικίνδυνες.