Αντώνης Χρυσουλάκης
Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας Ραφαέλ Γκρόσι δήλωσε ότι η «εγκατάσταση και η φυσική ακεραιότητα του εργοστασίου (σ.σ. της Ζαπορίζια)» είχαν «παραβιαστεί αρκετές φορές.
Οι επιθεωρητές συνοδεύονταν στο εργοστάσιο από Ρώσους στρατιώτες μετά από ένα επικίνδυνο ταξίδι που καθυστέρησε λόγω βομβαρδισμών. Η Ρωσία και η Ουκρανία κατηγόρησαν η μία την άλλη ότι προσπάθησαν να σαμποτάρουν την αποστολή.
Η Ζαπορίζια, στη νότια Ουκρανία, είναι το μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο της Ευρώπης. Καταλήφθηκε από τη Ρωσία αμέσως μετά την εισβολή της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο. Σημειώνεται ότι το ουκρανικό προσωπικό που συνεχίζει να λειτουργεί το εργοστάσιο λέει ότι τα ρωσικά στρατεύματα το έχουν χρησιμοποιήσει ως στρατιωτική βάση και ότι οι εργαζόμενοι ουσιαστικά κρατούνται υπό την απειλή όπλων.
«Δεν πάμε πουθενά. Ο ΙΑΕΑ είναι τώρα εκεί, βρίσκεται στο εργοστάσιο και δεν μετακινείται – θα παραμείνει εκεί», δήλωσε ο κ. Grossi, μόλις πέρασε πίσω στο έδαφος που ελέγχεται από την Ουκρανία. Αλλά δεν διευκρίνισε πόσοι άνθρωποι θα παραμείνουν και για πόσο καιρό.
Οι επιθεωρητές ελπίζουν να συνομιλήσουν με Ουκρανούς εργαζόμενους
Το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Interfax ανέφερε ότι θα παραμείνουν περίπου οκτώ έως 12 επιθεωρητές, ενώ η κρατική πυρηνική εταιρεία Energoatom της Ουκρανίας δήλωσε ότι θα παραμείνουν πέντε επιθεωρητές.
Οι επιθεωρητές ελπίζουν να αξιολογήσουν την κατάσταση του εργοστασίου και να συνομιλήσουν με Ουκρανούς εργαζόμενους υπό ρωσικό έλεγχο. Ο κ. Grossi δήλωσε ότι οι μάχες που λαμβάνουν χώρα κοντά στο εργοστάσιο «δεν πρόκειται να σταματήσουν» την επιθεώρηση.
«Υπήρχαν στιγμές όπου τα πυρά ήταν εμφανή, βαρύ πολυβόλο, όλμοι πυροβολικού, ήταν πραγματικά πολύ ανησυχητικό, θα έλεγα, για όλους μας», είπε.
Ο πρώην επικεφαλής επιθεωρητής του ΙΑΕΑ Olli Heinonen δήλωσε στο BBC ότι αν πραγματοποιηθούν συνεντεύξεις, οι εργαζόμενοι είναι απίθανο να είναι τόσο «ανοιχτοί όσο θα ήθελαν» όσον αφορά τους κινδύνους για την ασφάλεια των ίδιων και των οικογενειών τους.
Κατά τη διάρκεια της νυχτερινής του ομιλίας, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι ελπίζει πως οι επιθεωρητές θα «βγάλουν αντικειμενικά συμπεράσματα», αλλά εξέφρασε τη λύπη του για την απουσία διεθνών δημοσιογράφων από την αντιπροσωπεία.
«Έχουμε σαφείς αποδείξεις ότι η Ρωσία έκανε πολλά πράγματα για να εξαπατήσει την αποστολή», πρόσθεσε. «Οι κατακτητές ανάγκασαν τους ανθρώπους να πουν ψέματα στους εκπροσώπους της ΙΑΕΑ όπως δηλαδή να παραδώσουν κάποια χαρτιά, να υπογράψουν κάτι, να πουν κάτι».
Εν τω μεταξύ, ο επικεφαλής του προσωπικού του κ. Ζελένσκι κατηγόρησε τη Ρωσία ότι προσπάθησε να «καταστρέψει» την αποστολή βομβαρδίζοντας την κοντινή πόλη Enerhodar, η οποία βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Μόσχας, και τις εγκαταστάσεις.
«Οι εγκληματίες πρέπει να σταματήσουν», έγραψε ο Andriy Yermak στο Telegram, κατηγορώντας τη Ρωσία ότι ενεργεί σαν «τρομοκρατικό κράτος».
Η Ρωσία το διέψευσε αυτό, δηλώνοντας ότι σκοτώθηκαν 60 Ουκρανοί «σαμποτέρ» που προσπάθησαν να ανακαταλάβουν το εργοστάσιο διασχίζοντας τον ποταμό το πρωί της Πέμπτης.
Η Ευρώπη προμηθεύει την Ουκρανία με δισκία ιωδίου
Η ΕΕ δίνει περισσότερα από πέντε εκατομμύρια αντιραδιενεργά δισκία στην Ουκρανία, καθώς αυξάνονται οι φόβοι για ατύχημα στο εργοστάσιο.
Ενώ οι πρόσφατες μάχες στην περιοχή έχουν προκαλέσει κάποιες ζημιές στο εργοστάσιο, μέχρι στιγμής δεν έχει καταγραφεί αύξηση των επιπέδων ραδιενέργειας στην περιοχή.