Ο στρατός του Κιέβου ξεμένει από άνδρες και υλικό, ο εχθρός προσαρμόζεται καλύτερα και έχει στη διάθεσή του τεράστιες προμήθειες. Δεν είναι περίεργο που οι δυτικοί διπλωμάτες μιλούν τώρα όλο και περισσότερο για κατάπαυση του πυρός.
Στις αρχές του έτους, η Ουκρανία σκορπούσε αισιοδοξία στον τρομερό πόλεμο που έχει επιβληθεί στη χώρα από τη ρωσική επιθετικότητα εδώ και σχεδόν ένα χρόνο. Αυτή η χρονιά, δήλωσε ο επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, Kίριλο Μπουντάναφ, θα φέρει “χαρά και νίκη”. Αλλά πόσο ρεαλιστική είναι μια ουκρανική νίκη;
Είναι σχεδόν αδύνατο η Ουκρανία να βγει νικήτρια από αυτόν τον πόλεμο. Σύμφωνα με τον ορισμό του Ουκρανού προέδρου Βολοντιμίρ Ζελένσκι, νίκη σημαίνει την ανακατάληψη όλων των κατεχόμενων εδαφών, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας. Αλλά αυτό είναι αδύνατο από τη σημερινή οπτική γωνία και υπό τις δεδομένες συνθήκες – με τις οποίες εννοείται κυρίως η έλλειψη υποστήριξης από τη Δύση. Η Ρωσία κατέχει σήμερα περίπου το 18% του ουκρανικού εδάφους. Το ποσοστό αυτό είναι πιθανό να αυξηθεί παρά να μειωθεί στο μέλλον. Δυστυχώς.
Ποιοι είναι οι λόγοι της προβλέψιμης επιτυχίας της Ρωσίας;
Πρώτον: Στις συζητήσεις των τελευταίων εβδομάδων, κατέστη τελικά σαφές ότι οι ΗΠΑ, η Γερμανία και άλλοι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ φοβούνται περισσότερο την εξάπλωση του πολέμου στο έδαφος του ΝΑΤΟ παρά την απειλή για τη δυτική ασφάλεια από τις εδαφικές κατακτήσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η λογική των δυτικών υπευθύνων λήψης αποφάσεων είναι η εξής: όσο πιο ετοιμοπόλεμες, φονικές και ακριβείς γίνονται οι παραδόσεις όπλων, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος ενός “δευτερογενούς” αποτελέσματος. Η Δύση πάσχει από ένα είδος αυτοαποτροπής και ως εκ τούτου υποστηρίζει την Ουκρανία μόνο με τέτοιο τρόπο ώστε να μην χρειαστεί να συνθηκολογήσει αμέσως.
Δεύτερον: Η Ρωσία έχει καταστρέψει μέχρι στιγμής το 60-70% των κρίσιμων υποδομών στην Ουκρανία. Δεν είναι προβλέψιμο ότι το Κίεβο θα παραλάβει επαρκή συστήματα αεράμυνας, όπως τα Iris-T, Nasams και Patriots από τη Δύση για να σταματήσει το ρωσικό όργιο καταστροφής. Αντιθέτως, οι πενιχρές παραδόσεις από τη Δύση μέχρι στιγμής αποτελούν μια εξουσιοδότηση για τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες, σύμφωνα με τον αρχηγό του νορβηγικού Γενικού Επιτελείου Έιρικ Κριστόφερσεν, εξακολουθούν επίσης να διαθέτουν τεράστια οπλοστάσια πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Όμως η Ουκρανία θα είναι όλο και λιγότερο σε θέση να επισκευάσει τις κατεστραμμένες υποδομές – τα υλικά γι’ αυτό λιγοστεύουν και θα πρέπει να προμηθεύονται από τη Ρωσία. Χωρίς επαρκή ενέργεια, ωστόσο, θα είναι όλο και πιο δύσκολο να τροφοδοτηθεί ο πληθυσμός. Επιπλέον, η ουκρανική αμυντική βιομηχανία χρειάζεται επειγόντως ηλεκτρική ενέργεια.
Δυνατότητα κινητοποίησης: 30 εκατομμύρια
Τρίτον: ΅Ο ρωσικός στρατός προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα δυτικά όπλα ακριβείας με μαζικότητα και μπορεί να αντλήσει επαρκείς πόρους για να το κάνει. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στον τομέα των αρμάτων μάχης. Σύμφωνα με τη δεξαμενή σκέψης International Institute for Strategic Studies (IISS) με έδρα το Λονδίνο, η Ρωσία θα έχει σύντομα στη διάθεσή της περισσότερα από 4.000 αναπτύξιμα άρματα μάχης – μια συντριπτική μάζα που όχι μόνο αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για τα δυτικά άρματα μάχης Leopard, αλλά και θέτει τη Ρωσία σε θέση να περάσει στην επίθεση ανά πάσα στιγμή.
Τέταρτον: Η Ουκρανία ξεμένει από στρατιώτες όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος. Βρίσκεται ήδη – ανάλογα με το πώς το βλέπει κανείς – τουλάχιστον στο όγδοο κύμα κινητοποίησης, με άνδρες άνω των 60 ετών να στέλνονται πλέον στο μέτωπο. Η Ρωσία, από την άλλη πλευρά, θα καλέσει σύντομα 200.000 νέες δυνάμεις, και φέρεται ότι θα μπορούσαν να ακολουθήσουν έως και 500.000 στρατιώτες το καλοκαίρι. Η Μόσχα έχει δυναμικό κινητοποίησης περίπου 30 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Και ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση στο θέατρο του πολέμου; Ενώ η Δύση – καλά παρατηρημένη στο πρόσωπο του καγκελάριου Όλαφ Σολτς – σπαρταρά συνεχώς και διστάζει να τηρήσει τη δική της υπόσχεση να “κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για την Ουκρανία”, το Κίεβο χάνει χρόνο για να βγει επιτέλους από τον πόλεμο θέσεων και να περάσει στην επίθεση.
Τα ρωσικά στρατεύματα χρησιμοποιούν αυτό το διάστημα για να σκάψουν, να δημιουργήσουν ναρκοπέδια, να επεκτείνουν τις θέσεις τους, να φέρουν νέες εφεδρικές δυνάμεις και νέο πολεμικό υλικό, ώστε να είναι καλύτερα εξοπλισμένα για επίθεση και άμυνα την άνοιξη. Με τις υποσχεθείσες παραδόσεις αρμάτων μάχης – η Ουκρανία είχε ζητήσει 300 και λαμβάνει μόνο περίπου 130 – η Ουκρανία πιθανόν να μην είναι σε θέση να εξαπολύσει επιτυχείς αντεπιθέσεις στην Κρεμίνα και κυρίως στη Ζαπορίζια για να αποκόψει τον ανεφοδιασμό των ρωσικών στρατευμάτων στην Κριμαία.
Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο επειδή για μια επιτυχή επίθεση με τανκς προς την Κριμαία, η Ουκρανία θα χρειαζόταν επίσης πυραύλους μικρού βεληνεκούς με μεγαλύτερο βεληνεκές (ATACMS), περισσότερα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού (100 υποσχέθηκαν, 500-600 ζήτησε το Κίεβο), περισσότερα συστήματα πυροβολικού (70 υποσχέθηκαν, 500 ζήτησε) και μαχητικά αεροσκάφη (μηδέν υποσχέθηκαν, 180 F16 ζητήθηκαν).
Το Κίεβο δεν έχει πλέον πολύ χρόνο – και η Δύση παρακολουθεί. Από φόβο μήπως περάσουν τις “κόκκινες γραμμές” που έχει θέσει ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ δεν κάνουν επίσης τίποτα για να διακόψουν τις ρωσικές δορυφορικές επικοινωνίες, κάτι που θα μείωνε σημαντικά τις επιθετικές δυνατότητες της Μόσχας.
Η διεθνής κοινότητα κάνει πολλά για να στηρίξει την Ουκρανία. Αλλά εξακολουθεί να είναι πολύ λίγο για να μπορέσει το Κίεβο να διεκδικήσει τη νόμιμη αξίωσή του για εδαφική ακεραιότητα. Μπορεί κανείς να υποψιαστεί μόνο υπολογισμό πίσω από αυτό. Όποιος συνομιλεί με δυτικούς διπλωμάτες ακούει όλο και πιο συχνά για φόβο κλιμάκωσης, ανησυχία για πολεμική κόπωση στις δημοκρατικές κοινωνίες και ελπίδες για γρήγορη κατάπαυση του πυρός.
Και είναι ακριβώς αυτή η γρήγορη κατάπαυση του πυρός στην οποία καταλήγει τώρα η δέσμευση της Δύσης – σιωπηρά, φυσικά. Το αποτέλεσμα θα είναι μια ακρωτηριασμένη Ουκρανία.
Πέμπτον: Η Ρωσία είναι πιθανό να βγει από αυτόν τον πόλεμο όχι μόνο ως στρατιωτικός νικητής με εδαφικά κέρδη για τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω, αλλά και ως πολιτικός νικητής: σύμφωνα με το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Μελετών της Βιέννης (WIIW), η οικονομική ανάκαμψη της Ουκρανίας θα είναι σημαντικά πιο δύσκολη από ό,τι προβλέπει το “Εθνικό Συμβούλιο για την Ανασυγκρότηση της Ουκρανίας”. Η ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι πιθανό να αποκλειστεί για το ορατό μέλλον μετά την κατάπαυση του πυρός ή τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, ενώ η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ θα διαρκέσει -στην καλύτερη περίπτωση- πολύ περισσότερο χρόνο από ό,τι απαιτεί σήμερα το Κίεβο.