Μετάφραση: Αντώνης Χρυσουλάκης Τουρκία
Με φόντο ένα ευρύ φάσμα δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας για την ουκρανική σύγκρουση, η Μόσχα έχει ανακατευθύνει τις χερσαίες μεταφορές μέσω της Τουρκίας για να παρακάμψει τους περιορισμούς, όπως δείχνει μια έρευνα των δεδομένων.
Όπως αναφέρει τo Nordic Monitor ο αριθμός των ρωσικών φορτηγών που μετέφεραν εμπορεύματα στη Ρωσία είχε αυξηθεί σε 10.956 φέτος στις 30 Νοεμβρίου, σε αντίθεση με περίπου 2-3.000 κατά μέσο όρο τα προηγούμενα χρόνια. Την ίδια περίοδο, 18.804 τουρκικά φορτηγά πραγματοποίησαν ταξίδια προς τη Ρωσία, μεταφέροντας διάφορα εξαγόμενα αγαθά.
Αντίστοιχα, ο αριθμός των τουρκικών φορτηγών που μετέφεραν εισαγόμενα αγαθά στην Τουρκία από τη Ρωσία ήταν 13.648 και ο αριθμός των ρωσικών φορτηγών στην ίδια διαδρομή ήταν 7.445 την ίδια περίοδο.
Η αύξηση του αριθμού τόσο των ρωσικών όσο και των τουρκικών φορτηγών που μετέφεραν αγαθά από και προς τη Ρωσία ήρθε μετά την υπογραφή πρωτοκόλλου μεταξύ των τουρκικών και ρωσικών αντιπροσωπειών στις 16 Μαΐου 2022, λιγότερο από δύο μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στα ουκρανικά εδάφη.
Η Τουρκία έχει γίνει κόμβος για τους Ρώσους ολιγάρχες
Στη συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Μικτής Επιτροπής Χερσαίων Μεταφορών, σημειώθηκε απότομη αλλαγή της ρωσικής θέσης σχετικά με τις μέγιστες ποσοστώσεις διέλευσης που χορηγούνται στους Τούρκους φορτηγατζήδες. Οι Ρώσοι εκπρόσωποι συμφώνησαν να αυξήσουν την ετήσια ποσόστωση φορτηγών για την τουρκική πλευρά από 8.000 σε 20.000 για μεταφορές που προορίζονται να καταλήξουν στη Ρωσία και από 6.000 σε 35.000 για διαμετακομιστικές μεταφορές προς τρίτες χώρες μέσω Ρωσίας.
Η απότομη αλλαγή στη ρωσική θέση σχετικά με τις άδειες φορτηγών που παρέχονται στην Τουρκία είναι προάγγελος για περισσότερα που θα ακολουθήσουν, καθώς η Τουρκία επέλεξε να μην ενταχθεί στις δυτικές κυρώσεις, παραμένοντας ο μόνος σύμμαχος του ΝΑΤΟ που δεν επιβάλλει τιμωρητικά μέτρα κατά της Ρωσίας. Η Τουρκία έχει γίνει κόμβος για τους Ρώσους ολιγάρχες, οι οποίοι έχουν αγωνιστεί να διατηρήσουν τον πλούτο και τα περιουσιακά τους στοιχεία ανέπαφα και σταθμευμένα στην Τουρκία.
Αν και τα τουρκικά εμπορικά φορτηγά αντιμετωπίζουν ετήσιο ανώτατο όριο στον αριθμό των πιστοποιητικών ταξιδιού για τη Ρωσία, δεν υπάρχει αντίστοιχο ανώτατο όριο από την τουρκική πλευρά για τα ρωσικά φορτηγά. Αυτό σημαίνει ότι η Ρωσία μπορεί να στείλει όσα φορτηγά θέλει προς και μέσω της Τουρκίας χωρίς κανένα όριο.
Η συμφωνία δεν έχει ημερομηνία λήξης
Οι γρήγορες αλλαγές στους κανονισμούς για τις χερσαίες μεταφορές ακολούθησαν μια διμερή συμφωνία για τις χερσαίες μεταφορές που υπογράφηκε στη Μόσχα από την Τουρκία και τη Ρωσία στις 6 Νοεμβρίου 2020, η οποία εξακολουθούσε να είναι περιοριστική όσον αφορά τις άδειες κυκλοφορίας φορτηγών. Η συμφωνία εγκρίθηκε από τη Ρωσία, αλλά παραμένει στο μέσον της κοινοβουλευτικής διαδικασίας έγκρισης από την τουρκική πλευρά. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έστειλε τη συμφωνία προς έγκριση στο κοινοβούλιο την ημέρα που η Ρωσία εξαπέλυσε την εισβολή της στην Ουκρανία.
Ωστόσο, καμία από τις δύο πλευρές δεν θέλησε να περιμένει την οριστικοποίηση της συμφωνίας νομοθετικά και προέβη σε σημαντικές αλλαγές χρησιμοποιώντας τον κοινό μηχανισμό από κυβερνητικούς εκπροσώπους. Η συμφωνία, η οποία δεν έχει ημερομηνία λήξης, δίνει ήδη στις αρμόδιες αρχές τη δυνατότητα να ρυθμίζουν τις χερσαίες μεταφορές εμπορευμάτων και ανθρώπων όπως συμφωνούν αμοιβαία.
Η αντιπολίτευση στην Τουρκία ανησυχεί ότι η χρονική συγκυρία για την έγκριση της συμφωνίας χερσαίων μεταφορών μπορεί να μην είναι καλή, δεδομένου ότι η Τουρκία έχει ήδη αντιμετωπίσει καταιγισμό επικρίσεων από τη Δύση επειδή δεν προσχώρησε στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και κατηγορήθηκε επίσης ότι τις υπονομεύει. Το θέμα τέθηκε κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για τη συμφωνία στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του κοινοβουλίου στις 13 Δεκεμβρίου. Ο νομοθέτης Utku Çakırözer εξέφρασε την ανησυχία ότι η Τουρκία μπορεί να θεωρηθεί ότι παραβιάζει τις κυρώσεις και να τιμωρηθεί γι’ αυτό.
Η Τουρκία παραπονέθηκε για την πίεση της ΕΕ σε άτομα και εταιρείες που επενδύουν στη χώρα
«Ακόμα και αν δεν είμαστε μέρος των κυρώσεων, λέμε σε κάθε ευκαιρία ότι πρέπει να αποφύγουμε να θεωρηθούμε ως χώρα που παραβιάζει ή εκμεταλλεύεται τις κυρώσεις», είπε. Ωστόσο, οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης απέρριψαν τις ανησυχίες του νομοθέτη.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Faruk Kaymakçı, η Τουρκία έχει ήδη απορρίψει μια σειρά προτάσεων από τη Ρωσία που θα μπορούσαν να ισοδυναμούν με παραβίαση των δυτικών κυρώσεων, αλλά παραπονέθηκε για την πίεση της ΕΕ σε άτομα και εταιρείες που επενδύουν στην Τουρκία. Ο ίδιος αρνήθηκε να δώσει ακριβή στοιχεία για τον αριθμό των ατόμων και των εταιρειών που η ΕΕ έχει αναδείξει ως παραβάτες των κυρώσεων στην Τουρκία, αλλά δήλωσε ότι οι συνομιλίες μεταξύ της τουρκικής και της ευρωπαϊκής πλευράς συνεχίζονται.
Ο Kaymakçı εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι η ΕΕ δεν είχε εμπλέξει την Τουρκία σε συζητήσεις πριν από την ανακοίνωση ορισμένων πακέτων κυρώσεων μετά τη ρωσική εισβολή και δήλωσε ότι η κατάσταση θα μπορούσε να ήταν διαφορετική εάν η Τουρκία βρισκόταν στο τραπέζι των συζητήσεων, υπονοώντας ότι η Άγκυρα μπορεί κάλλιστα να διαδραμάτισε παρεμποδιστικό ρόλο στην αποτροπή και την αραίωση των τιμωρητικών μέτρων που εγκρίθηκαν από το μπλοκ.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Nordic Monitor