Όταν στις 9 Νοεμβρίου τα ανώτατα στελέχη των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων ανακοίνωσαν στην τηλεόραση ότι η Μόσχα αποσύρει τα στρατεύματά της από τη Χερσώνα, στη νότα Ουκρανία, ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ήταν ο μεγάλος απών.
Καθώς ο υπουργός Άμυνας, Σεργκέι Σόιγκου, και ο στρατηγός και επικεφαλής των επιχειρήσεων στην Ουκρανία, Σεργκέι Σουροβίκιν, παρουσίαζαν τους λόγους της υποχώρησης μπροστά στις κάμερες, ο Πούτιν επισκεπτόταν ένα νευρολογικό νοσοκομείο στη Μόσχα και παρακολουθούσε έναν γιατρό να κάνει εγχείρηση εγκεφάλου.
Την ίδια ημέρα ο Ρώσος πρόεδρος μίλησε σε άλλη εκδήλωση, ωστόσο δεν έκανε καμία αναφορά στην απόσυρση των στρατευμάτων από τη Χερσώνα, που είναι αναμφισβήτητα η πιο ταπεινωτική υποχώρηση της Ρωσίας από το μέτωπο της Ουκρανίας. Ούτε και τις επόμενες ημέρες προχώρησε σε κάποιον δημόσιο σχολιασμό για το συγκεκριμένο θέμα.
Η σιωπή του σημειώνεται την ώρα που η Ρωσία αντιμετωπίζει ολοένα και μεγαλύτερες δυσκολίες στο πεδίο της μάχης. Ο Ρώσος ηγέτης φαίνεται να έχει αναθέσει την ανακοίνωση των κακών ειδήσεων σε άλλους, και αυτή δεν είναι μία νέα τακτική. Το ίδιο είχε κάνει και κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού.
Από τα πανηγύρια… στην υποχώρηση
Η Χερσώνα ήταν η μόνη από τις περιφερειακές πρωτεύουσες της Ουκρανίας που είχαν καταλάβει οι ρωσικές δυνάμεις, ήδη από τις πρώτες ημέρες της εισβολής. Η Ρωσία κατέλαβε την πόλη και τη γύρω περιοχή, που αποτελεί βασική πύλη προς την Κριμαία, και την κατείχε για μήνες.
Επίσης, την προσάρτησε παράνομα, μαζί με άλλες τρεις ουκρανικές περιφέρειες, νωρίτερα φέτος. Ο Πούτιν έδωσε το «παρών» σε μία μεγαλειώδης τελετή στο Κρεμλίνο και επισημοποίησε τις προσαρτήσεις τους τον Σεπτέμβριο, διακηρύσσοντας ότι «οι άνθρωποι που ζουν στο Λουχάνσκ και το Ντονέτσκ, τη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια γίνονται για πάντα πολίτες μας».
Λίγο καιρό μετά, οι τρίχρωμες ρωσικές σημαίες κατέβηκαν από τα κυβερνητικά κτίρια στη Χερσώνα και αντικαταστάθηκαν από τα κίτρινα και μπλε λάβαρα της Ουκρανίας.
Ο ρωσικός στρατός ανέφερε ότι ολοκλήρωσε την απόσυρσή του από τη Χερσώνα και τις γύρω περιοχές στην ανατολική όχθη του ποταμού Δνείπερου στις 11 Νοεμβρίου. Έκτοτε, ο Πούτιν δεν αναφέρει ούτε λέξη για την υποχώρηση σε καμία από τις δημόσιες εμφανίσεις του.
«Ο Πούτιν συνεχίζει να ζει στην παλιά λογική: Δεν κάνουμε πόλεμο, αλλά μια ειδική επιχείρηση, οι κύριες αποφάσεις λαμβάνονται από έναν μικρό κύκλο “επαγγελματιών”, ενώ ο ίδιος κρατά απόσταση», έγραψε σε πρόσφατο σχόλιό της η πολιτική αναλύτρια, Τατιάνα Στανόβαγια.
Για τον Ρώσο ηγέτη υπήρξαν φήμες ότι επέβλεπε προσωπικά τη στρατιωτική εκστρατεία στην Ουκρανία και ότι μάλιστα έδινε εντολές στους στρατηγούς. Αυτή την εβδομάδα ωστόσο, φάνηκε να είναι επικεντρωμένος σε όλα τα άλλα εκτός από τον πόλεμο.
Συζήτησε με κυβερνητικούς αξιωματούχους διαδικασίες πτώχευσης και προβλήματα της αυτοκινητοβιομηχανίας, μίλησε με έναν κυβερνήτη της Σιβηρίας για επενδύσεις στην περιοχή, επικοινώνησε τηλεφωνικά με διάφορους παγκόσμιους ηγέτες και συναντήθηκε με τον νέο πρόεδρο της Ακαδημίας Επιστημών της Ρωσίας.
Επίσης, την Τρίτη προήδρευσε σε μια τηλεδιάσκεψη για μνημεία για τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο και έριξε άκυρο στη σύνοδο της G20 στην Ινδονησία, αφού αποφάσισε να μην παραστεί αλλά ούτε και έστειλε βιντεοσκοπημένο μήνυμα.
Η συνομιλία του για τα μνημεία του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν η μόνη των τελευταίων ημερών, στην οποία αναφέρθηκαν κάποιες ουκρανικές πόλεις, αλλά όχι η Χερσώνα. Μετά τη συνάντηση, ο Πούτιν υπέγραψε διατάγματα, με τα οποία απονέμεται στις κατεχόμενες πόλεις Μελιτόπολη και Μαριούπολη ο τίτλος της Πόλης της Στρατιωτικής Δόξας, ενώ το Λουχάνσκ τιμήθηκε ως Πόλη της Εργατικής Αξίας.
Οι εξηγήσεις των πολιτικών αναλυτών
Ο ανεξάρτητος πολιτικός αναλυτής Ντμίτρι Ορέσκιν απέδωσε τη σιωπή του Βλαντίμιρ Πούτιν στο γεγονός ότι έχει δημιουργήσει ένα πολιτικό σύστημα σαν αυτό της Σοβιετικής Ένωσης, όπου ένας ηγέτης («vozhd» στα ρωσικά, όρος που είχε χρησιμοποιηθεί για τον Ιωσήφ Στάλιν) εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να κάνει λάθη.
«Ο Πούτιν και το σύστημα του Πούτιν… έχουν στηθεί με έναν τρόπο ώστε όλες οι ήττες να αποδίδονται σε κάποιον άλλο, στους εχθρούς, τους προδότες, με πισώπλατα μαχαιρώματα και παγκόσμια ρωσοφοβία. Οπότε αν έχασε κάπου, πρώτον είναι αναληθές, και δεύτερον, δεν ήταν αυτός», σημείωσε ο Ορέσκιν.
Ορισμένοι υποστηρικτές του Πούτιν θέτουν ερωτήματα για την προφανή αποστασιοποίηση από αυτά που ακόμα και οι φιλικοί προς το Κρεμλίνο κύκλοι θεωρούσαν κρίσιμες εξελίξεις στον πόλεμο με την Ουκρανία.
Το γεγονός ότι ο Πούτιν είχε τηλεφωνικές συνομιλίες με τους ηγέτες της Αρμενίας και της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας την ώρα της υποχώρησης των ρωσικών στρατευμάτων από τη Χερσώνα ήταν πιο ανησυχητικό από «την ίδια την τραγωδία της Χερσώνας», δήλωσε ο φιλοκρεμλινικός πολιτικός αναλυτής, Σεργκέι Μάρκοφ.
Άλλοι προσπάθησαν να δώσουν μια θετική τροπή στην υποχώρηση και να συνυφάνουν τον Πούτιν. Ο φιλοκρεμλίνος τηλεοπτικός παρουσιαστής Ντμίτρι Κίσελεφ, στη ναυαρχίδα της ειδησεογραφικής εκπομπής του το βράδυ της Κυριακής, δήλωσε ότι η λογική πίσω από την αποχώρηση από τη Χερσώνα ήταν «για να σωθούν οι άνθρωποι».
Άλλοι επιχείρησαν να δώσουν μια θετική χροιά. Για παράδειγμα, ο τηλεπαρουσιαστής Ντμίτρι Κισέλεφ είπε ότι η λογική πίσω από την υποχώρηση ήταν να σωθούν ζωές.
Αναλυτές υπογραμμίζουν ότι και κάποιοι απλοί Ρώσοι μπορούν να βλέπουν με τον ίδιο τρόπο την υποχώρηση.
«Δεδομένου του αυξανόμενου αριθμού αυτών που επιθυμούν ειρηνευτικές συνομιλίες, ακόμα και μεταξύ των υποστηρικτών του Πούτιν, κάθε τέτοιος ελιγμός αντιμετωπίζεται ψύχραιμα ή ακόμα και ως ένδειξη εξοικονόμησης ανθρώπινου δυναμικού και δυνατότητας για ειρήνη», εξήγησε ο Αντρέι Κολέσνικοφ του Carnegie Endowment.
Για τους υποστηρικτές του Κρεμλίνου, που ζητούν δραστικά βήματα στο πεδίο της μάχης και δεν ενθουσιάστηκαν με την υποχώρηση της Χερσώνας, υπάρχουν τακτικές επιθέσεις με πυραύλους στο ηλεκτρικό δίκτυο της Ουκρανίας, δήλωσε ο αναλυτής Ορέσκιν.
Και πρόσθεσε ότι αυτές οι επιθέσεις μπορεί να μην προκαλούν πολύ μεγάλη ζημιά στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις αλλά πραγματοποιούνται για να «δημιουργείται η εικόνα ενός νικηφόρου “vozhd”. Είναι απαραίτητο να προβαίνεις σε κάποιου είδους πλήγματα και να φωνάζεις πολύ για αυτά».
Πηγή: Associated Press