Παγκόσμιο σκάνδαλο διαπλοκής αποκαλύπτεται από διαρροή χιλιάδων εγγράφων που δείχνουν τον τρόπο με τον οποίο η εταιρία Uber προσέγγιζε κορυφαίους πολιτικούς, για να μπορέσει να εισέλθει στην ευρωπαϊκή αγορά αλλά και για να αποφύγει τη Δικαιοσύνη. Τα αρχεία που δημοσιοποίησε ο Guardian και κοινοποιήθηκαν στη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων και σε διάφορους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου του BBC Panorama, καίνε τον Μακρόν αλλά και κορυφαίους πολιτικούς και αξιωματούχους της ΕΕ.
Η διαρροή καλύπτει μια πενταετή περίοδο κατά την οποία η Uber διοικούνταν από τον συνιδρυτή της Τράβις Κάλανικ, ο οποίος προσπάθησε να εισαγάγει την υπηρεσία ταξί σε πόλεις σε όλο τον κόσμο με ωμή βία, ακόμη και αν αυτό σήμαινε παραβίαση νόμων και κανονισμών για τα ταξί. Η Uber προσπάθησε να ενισχύσει την υποστήριξή της φλερτάροντας διακριτικά πρωθυπουργούς, προέδρους, δισεκατομμυριούχους, ολιγάρχες και βαρόνους των μέσων ενημέρωσης.
Οι αποκαλύψεις
Τα αρχεία αυτά αποκαλύπτουν για πρώτη φορά πώς μέσω μιας προσπάθειας με λομπίστες και δημόσιες σχέσεις 90 εκατομμυρίων δολαρίων, η Uber στρατολόγησε πολιτικούς για να τη βοηθήσουν στην εκστρατεία της να εισέλθει στην ευρωπαϊκή βιομηχανία ταξί.
Δείχνουν επίσης πώς το πρώην αφεντικό της Uber διέταξε προσωπικά τη χρήση ενός «διακόπτη δολοφονίας» για να αποτρέψει την πρόσβαση της αστυνομίας στους υπολογιστές. Η Uber λέει ότι «η συμπεριφορά της στο παρελθόν δεν ήταν σύμφωνη με τις σημερινές αξίες» και ισχυρίζεται ότι πλέον είναι μια «διαφορετική εταιρεία» σήμερα.
Ενώ οι Γάλλοι οδηγοί ταξί διοργάνωσαν μερικές φορές βίαιες διαδηλώσεις στους δρόμους κατά της Uber, ο κ. Μακρόν είχε σχέσεις με το αμφιλεγόμενο αφεντικό της Uber Tράβις Κάλανικ και του υποσχέθηκε ότι θα μεταρρυθμίσει τους νόμους προς όφελος της εταιρείας.
Οι αδίστακτες επιχειρηματικές μέθοδοι της Uber ήταν ευρέως γνωστές, αλλά για πρώτη φορά τα αρχεία δίνουν μια μοναδική εσωτερική εικόνα για το τι έκανε προκειμένου να πετύχει τους στόχους της.
Μπλεγμένη κορυφαία αξιωματούχος της ΕΕ
Δείχνουν πώς η πρώην επίτροπος ψηφιακής τεχνολογίας της ΕΕ Neelie Kroes, ένας από τους κορυφαίους αξιωματούχους των Βρυξελλών, βρισκόταν σε συνομιλίες για να ενταχθεί στην Uber πριν λήξει η θητεία της – και στη συνέχεια άσκησε κρυφά πιέσεις για την εταιρεία, σε ενδεχόμενη παραβίαση των κανόνων δεοντολογίας της ΕΕ.
Εκείνη την εποχή, η Uber δεν ήταν απλώς μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες εταιρείες στον κόσμο – ήταν μια από τις πιο αμφιλεγόμενες, με δικαστικές υποθέσεις, με ισχυρισμούς για σεξουαλική παρενόχληση και σκάνδαλα για παραβίαση δεδομένων. Ο Τράβις Κάλανικ αναγκάστηκε να αποχωρήσει το 2017 από την εταιρία.
Η Uber ισχυρίζεται ότι ο αντικαταστάτης του, ο Dara Khosrowshahi, είχε «να μεταμορφώσει κάθε πτυχή του τρόπου λειτουργίας της Uber» και «έχει εγκαταστήσει τους αυστηρούς ελέγχους και τη συμμόρφωση που απαιτούνται για να λειτουργεί ως δημόσια εταιρεία».
«Θεαματική» βοήθεια από Μακρόν
Το Παρίσι ήταν η σκηνή του πρώτου ευρωπαϊκού λανσαρίσματος της Uber και συνάντησε σθεναρή αντίσταση από τον κλάδο των ταξί, με αποκορύφωμα τις βίαιες διαμαρτυρίες στους δρόμους.
Τον Αύγουστο του 2014, ένας φιλόδοξος πρώην τραπεζίτης ονόματι Εμανουέλ Μακρόν είχε μόλις διοριστεί υπουργός Οικονομίας. Είδε την Uber ως πηγή ανάπτυξης και αναγκαίων νέων θέσεων εργασίας και ήταν πρόθυμος να βοηθήσει.
Εκείνον τον Οκτώβριο, πραγματοποίησε μια συνάντηση με τον κ. Κάλανικ και άλλα στελέχη και λομπίστες, η οποία σηματοδότησε την έναρξη μιας μακράς -αλλά ελάχιστα δημοσιοποιημένης- θητείας ως υπέρμαχος των συμφερόντων της αμφιλεγόμενης εταιρείας στην κυβέρνηση.
Ο λομπίστας της Uber Mark MacGann περιέγραψε τη συνάντηση ως «θεαματική. Όπως δεν έχω ξαναδεί», «Θα χορέψουμε σύντομα», πρόσθεσε.
«Εξαιρετικά ευγνώμων»
Ο «Εμανουέλ» και ο «Τράβις» σύντομα συνομίλησαν με τα μικρά ονόματα και συναντήθηκαν τουλάχιστον τέσσερις φορές, όπως δείχνουν τα αρχεία – στο Παρίσι και στο συνέδριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας.
Κάποια στιγμή η Uber έγραψε στον κ. Μακρόν ότι ήταν «εξαιρετικά ευγνώμων». «Το καλωσόρισμα που λαμβάνουμε είναι ασυνήθιστο στις σχέσεις κυβέρνησης-βιομηχανίας».
Οι Γάλλοι οδηγοί ταξί εξοργίστηκαν ιδιαίτερα από το λανσάρισμα το 2014 της UberPop – μιας υπηρεσίας που επέτρεπε σε μη αδειοδοτημένους οδηγούς να προσφέρουν διαδρομές, σε πολύ χαμηλότερες τιμές.