Χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διεκδικούν τα τελευταία χρόνια μεγαλύτερη επιρροή στην Αφρική. Στην εν λόγω κούρσα, που στόχο έχει την προώθηση στρατιωτικών, εμπορικών και διπλωματικών συμφερόντων, έδειχνε να κυριαρχεί άλλοτε η Κίνα. Ωστόσο πλέον το τοπίο έχει καταστεί περισσότερο ανταγωνιστικό με τη συμμετοχή και άλλων παικτών.
Σε αυτό το έντονα ανταγωνιστικό αφρικανικό μέτωπο, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν μείνει πίσω και τώρα επιχειρούν να καλύψουν το χαμένο έδαφος, σημειώνουν οι New York Times.
Νέος ψυχρός πόλεμος στην πιο καυτή ήπειρο
Η τριήμερη Σύνοδο Κορυφής ΗΠΑ – Αφρικής, που πραγματοποιείται το διάστημα μεταξύ 13 και 15 Δεκεμβρίου στην Ουάσιγκτον, έρχεται να ενταχθεί σε ακριβώς αυτό το πλαίσιο, ως διπλωματική προσπάθεια μιας μεγάλης δύναμης που επιδιώκει να ενισχύσει τους δεσμούς της με την Αφρική, μια ήπειρο της οποίας η γεωπολιτική αξία έχει αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία, συνεχίζουν οι NY Times.
Οι ηγέτες της Αφρικής έχουν κατ’ επανάληψη βρεθεί στο στόχαστρο δυτικών προσεγγίσεων, ενώ πολλές είναι και οι Σύνοδοι Κορυφής που έχουν πραγματοποιηθεί τα περασμένα χρόνια διεθνώς (από την Κίνα, τη Ρωσία, την Τουρκία, τη Γαλλία, την Ιαπωνία και την Ευρωπαϊκή Ένωση) με τη συμμετοχή αφρικανικών κρατών.
Ο Ντέκλαν Γουόλς των NY Times διερωτάται τι θα μπορούσε τώρα να προσφέρει η διοίκηση Μπάιντεν στις αφρικανικές ηγεσίες;
Πολλά έχουν αλλάξει από την πρώτη Σύνοδο Κορυφής ΗΠΑ – Αφρικής που είχε φιλοξενήσει ο Μπαράκ Ομπάμα το 2014. Το κινεζικό εμπόριο με την Αφρική συνέχισε να αυξάνεται, φτάνοντας πέρυσι στο ιστορικό υψηλό των 261 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Παράλληλα έχουν αυξηθεί και τα χρέη των αφρικανικών χωρών που έχουν πάρει δάνεια από την Κίνα. Αντιθέτως, το αμερικανικό εμπόριο με την Αφρική έχει υποχωρήσει στα 64 δισεκατομμύρια δολάρια και αντιστοιχεί σε μόλις 1,1% επί του όγκου των παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών των ΗΠΑ.
Η Ρωσία από την πλευρά της ξεχωρίζει πια ως μεγαλύτερος έμπορος – εξαγωγέας όπλων στην Αφρική αλλά ως μια δύναμη της οποίας οι μισθοφόροι (βλ. Wagner) δραστηριοποιούνται σε πολλές περιοχές της αφρικανικής ηπείρου.
Η Τουρκία έχει εν τω μεταξύ χτίσει δεκάδες νέες πρεσβείες στην Αφρική, ενώ τουρκικές εταιρείες έχουν εμπλακεί στην κατασκευή αεροδρομίων, τεμένων, νοσοκομείων, αθλητικών σταδίων κ.ά.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν, από την πλευρά τους, κατασκευάσει λιμάνια στην Ερυθρά Θάλασσα, στείλει οπλισμένα drones στην Αιθιοπία κ.ά.
Όλα εκείνα τα ζητήματα που λειτουργούσαν παλαιόθεν ως εμπόδια της αφρικανικής προόδου επί της ουσίας παραμένουν: η φτώχεια, οι συγκρούσεις, οι απειλούμενοι λιμοί και η διαφθορά.
Παράλληλα ωστόσο πλέον, στην αφρικανική ήπειρο αναδύονται και άλλες δυναμικές.
Ο πληθυσμός της Αφρικής προβλέπεται πως θα έχει διπλασιαστεί μέχρι το 2050 αντιστοιχώντας περίπου στο 25% του παγκοσμίου πληθυσμού και αποκτώντας έτσι διαστάσεις τεράστιας αγοράς. Το υπέδαφος της Αφρικής είναι πλούσιο σε ορυκτά τα οποία είναι απαραίτητα για την τροφοδοσία των ηλεκτρικών οχημάτων του μέλλοντος, ενώ τα δάση της Αφρικής είναι από τις μεγαλύτερες καταβόθρες διοξειδίου του άνθρακα στον κόσμο. Παράλληλα, χώρες όπως η Κένυα γίνονται πηγές τεχνολογικής καινοτομίας και χώρες όπως η Νιγηρία διευρύνουν το πολιτιστικό τους αποτύπωμα διεθνώς μέσω της μουσικής, του κινηματογράφου κ.ά.
Για μια θέση στη G20
Αυτήν την εβδομάδα, με φόντο τη Σύνοδο Κορυφής ΗΠΑ – Αφρικής στην Ουάσιγκτον, αναμένεται να ανακοινωθούν νέες επιχειρηματικές συμφωνίες μεταξύ αφρικανικών και αμερικανικών εταιρειών καθώς και μια πρωτοβουλία για την ενίσχυση της «ψηφιακής οικονομίας» στην αφρικανική ήπειρο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αναμένεται, επίσης, να ανακοινώσει την αμερικανική υποστήριξη για μια θέση της Αφρικανικής Ένωσης στην G20, καθώς και για μεγαλύτερη αφρικανική εκπροσώπηση σε θεσμούς όπως είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.