Την έντονη αντίδραση της Αγκυρας έχει προκαλέσει το νομοσχέδιο για την αμυντική συνεργασία ΗΠΑ-Ελλάδας που είχε καταθέσει στην αμερικανική Γερουσία ο πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ.
Το νομοσχέδιο με τίτλο «Αμυντική και Διακοινοβουλευτική Εταιρική Σχέση ΗΠΑ-Ελλάδας 2021» έχει ενταχθεί πλέον ως τροπολογία στο πακέτο του αμυντικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ (NDAA).
Σε ένα από τα βήματα της Αμυντικής Συνεργασίας Αθήνας-Ουάσιγκτον αναφέρεται πως «οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να υποστηρίξουν την πώληση μαχητικών F-35 στην Ελλάδα για να συμπεριλάβει εκείνα τα αεροσκάφη που παρήχθησαν αλλά δεν παραδόθηκαν ποτέ στην Τουρκία ως αποτέλεσμα του αποκλεισμού της Τουρκίας από το πρόγραμμα λόγω της αγοράς του ρωσικού συστήματος S-400».
Σε δημοσιεύματά τους, τουρκικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για σκανδαλώδη απόφαση. «Τουρκικά F-35 ενδέχεται να δοθούν στην Ελλάδα» αναφέρει το trhaber.com, εστιάζοντας στο άρθρο 7 της Αμυντικής Συνεργασίας.
Στο ίδιο πνεύμα και η ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Milliyet. «Γίνονται βήματα παράδοσης τουρκικών F-35 στην Ελλάδα» υποστηρίζει, τονίζοντας πως στη Γερουσία των ΗΠΑ εξετάζεται τώρα το νομοσχέδιο για την αμυντική συνεργασία ΗΠΑ-Ελλάδας του Μπομπ Μενέντεζ, ο οποίος είναι «γνωστός για τη στάση που κρατά κατά της Τουρκίας».
Προς ταχεία υπερψήφιση
Σημειώνεται πως το νομοσχέδιο έχει ενταχθεί ως τροπολογία στο πακέτο του αμυντικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ (NDAA).
Η συγκεκριμένη εξέλιξη ενδέχεται να ανοίξει τον δρόμο για την ταχεία υπερψήφιση του, καθώς εάν το πακέτο του προϋπολογισμού περάσει ως έχει, αυτό θα σημαίνει ότι το νομοσχέδιο Μενέντεζ θα γίνει νόμος του κράτους αυτομάτως μαζί με τον προϋπολογισμό.
Το αμυντικό νομοσχέδιο είχε κάνει ήδη σημαντικά βήματα, καθώς είχε κατατεθεί και εγκριθεί από την Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας και έχει κατατεθεί στην Βουλή των Αντιπροσώπων. Παρόλα αυτά, στόχος του Ρόμπερτ Μενέντεζ ήταν να καταφέρει να το εντάξει στο πακέτο του αμυντικού προϋπολογισμού, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα έπρεπε να ακολουθηθεί μια πολύ πιο χρονοβόρα νομοθετική διαδικασία. Σε αυτή την προσπάθεια συνέβαλαν και οι συστηματικές προσπάθειες του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC), το οποίο πραγματοποίησε πρόσφατα εκστρατεία ενημέρωσης μελών του Κογκρέσου για το συγκεκριμένο θέμα.
Πλέον το πακέτο του αμυντικού προϋπολογισμού αναμένεται ότι θα ψηφισθεί από την ολομέλεια της Γερουσίας μετά την εβδομάδα των Ευχαριστιών. Στη συνέχεια θα ακολουθήσει η προκαθορισμένη διαπραγμάτευση μεταξύ της Βουλής και της Γερουσίας, όπου μέσα από αυτή τη διαδικασία θα συνενωθούν οι εκδοχές των δύο σωμάτων σε ένα ενιαίο τελικό κείμενο, το οποίο τελικά θα γίνει νόμος του κράτους των ΗΠΑ.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο για την Αμυντική Συνεργασία ΗΠΑ-Ελλάδας:
Το νομοσχέδιο φιλοδοξεί να οικοδομήσει πάνω στη δυναμική που δημιούργησε ο νόμος EastMed Act και προβλέπει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για τη αναβάθμιση της αμυντικής συνεργασίας αλλά και για τη υποστήριξη του εκσυγχρονισμού των Ελληνικών Ένοπλών Δυνάμεων. Μεταξύ άλλων εκφράζεται στήριξη στο σχήμα 3+1 και ζητείται η επέκταση του και σε άλλους τομείς συνεργασίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το νομοσχέδιο το αμερικανικό Κογκρέσο εκτιμά ότι είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ να βοηθήσει την Ελλάδα να απεξαρτηθεί από τις υφιστάμενες εξαρτήσεις σε ρωσικό εξοπλισμό. Ως εκ τούτου προβλέπεται η ένταξη της χώρας μας στο European Recapitalization Incentive Program.
Υπό αυτό το πρίσμα, το νομοσχέδιο προβλέπει ετήσια στρατιωτική βοήθεια 25 εκατομμύριων δολαρίων προς τη χώρα μας για την περίοδο μεταξύ 2022 και 2026. Επιπλέον, το νομοσχέδιο ζητά της έγκρισης της πώλησης μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Ελλάδα και προβλέπει τη παροχή δανείων στην Ελλάδα τα οποία θα σχετίζονται με εξοπλιστικά προγράμματα.
Τα επόμενα βήματα στην Αμυντική Συνεργασία Αθήνας-Ουάσιγκτον:
(1) Η Ελλάδα είναι ένας πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να παραμείνουν προσηλωμένες στην υποστήριξη της ασφάλειας και της ευημερίας της.
(2) Η μορφή συνεργασίας 3+1 μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ και Ηνωμένων Πολιτειών υπήρξε ένα επιτυχημένο φόρουμ συνεργασίας σε ενεργειακά θέματα και θα πρέπει να επεκταθεί ώστε να συμπεριλάβει άλλους τομείς κοινού ενδιαφέροντος για τα μέλη του.
(3) Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αυξήσουν και να εμβαθύνουν τις προσπάθειές τους για συνεργασία και υποστήριξη του εκσυγχρονισμού του ελληνικού στρατού.
(4) Είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών η Ελλάδα να συνεχίσει τη μετάβαση του στρατιωτικού της εξοπλισμού από οπλικά συστήματα ρωσικής παραγωγής μέσω του ευρωπαϊκού επενδυτικού προγράμματος.
(5) Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών θα πρέπει να συνεχίσει να εμβαθύνει ισχυρές εταιρικές σχέσεις με τον ελληνικό στρατό, ιδίως σε ευκαιρίες συμπαραγωγής με το ελληνικό ναυτικό.
(6) Η ναυτική συνεργασία με την Ελλάδα στον κόλπο της Σούδας και την Αλεξανδρούπολη είναι αμοιβαία επωφελής για την εθνική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ελλάδας.
(7) Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να υποστηρίξουν την πώληση μαχητικών F-35 στην Ελλάδα για να συμπεριλάβει εκείνα τα αεροσκάφη που παρήχθησαν αλλά δεν παραδόθηκαν ποτέ στην Τουρκία ως αποτέλεσμα του αποκλεισμού της Τουρκίας από το πρόγραμμα λόγω της αγοράς του ρωσικού συστήματος S-400.
(8) Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών θα πρέπει να συνεχίσει να επενδύει στην Ελλάδα μέσω του διεθνούς προγράμματος στρατιωτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (IMET).
(9) Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών θα πρέπει να υποστηρίξει κοινές ασκήσεις συνεργασίας για την ασφάλεια στη θάλασσα με την Κύπρο, την Ελλάδα και το Ισραήλ.
(10) Η Αναπτυξιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (United States Development Finance Corporation) θα πρέπει να υποστηρίξει ιδιωτικές επενδύσεις σε στρατηγικά έργα υποδομής στην Ελλάδα, ώστε να περιλαμβάνει ναυπηγεία και λιμάνια που συμβάλλουν στην ασφάλεια της περιοχής και την ευημερία της Ελλάδας.
(11) Η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) με την Ελλάδα θα πρέπει να παραταθεί για μια περίοδο πέντε ετών και να περιλαμβάνει βαθύτερες εταιρικές σχέσεις σε ελληνικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε ολόκληρη τη χώρα.
(12) Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών θα πρέπει να επαναφέρει τα κονδύλια που είχαν εγκριθεί από το Κογκρέσο για την κατασκευή έργων υποδομής στη ναυτική βάση της Σούδας, τα οποία, όμως, είχαν ανακατευθυνθεί το 2019 στο πρόγραμμα για την οικοδόμηση τείχους στα σύνορα με των ΗΠΑ με το Μεξικό.
(13) Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών θα πρέπει να ιδρύσει το Κέντρο Ενέργειας Ηνωμένων Πολιτειών-Ανατολικής Μεσογείου, όπως προβλέπεται από το νομοσχέδιο East Med Act (Νόμος για την Εταιρική Σχέση Ενέργειας και Ασφάλειας της Ανατολικής Μεσογείου 2019).